n COLUMN n Natuurlijke huidverzorging
CO 2 Oliën Strikt genomen zijn essentiële oliën alleen die vluchtige stoffen uit planten die met water- of waterdampdestillatie zijn gewonnen. Andere methoden leveren dus geen essentiële oliën maar extrac- ten en absolues. Tegenwoordig is de benaming ‘essentiële olie’ wat uitgerekt. Er wordt meer gekeken naar de oliën zelf, er zijn verschillende winningsmethoden waarbij essentiële oliën worden gewonnen:
• Koude persing (citrusoliën) • Waterdestillatie • Waterdampdestillatie • Extractie door middel van oplosmiddelen (absolues) • Attars • CO 2 -extractie
Deze laatste moderne methode maakt gebruik van het gas kool- dioxide (CO 2 ) als oplosmiddel. CO 2 -extractie wordt als alternatief gezien voor problemen als hoge temperatuur van water (destil- latie) of belastende oplosmiddelen die gebruikt worden bij het produceren van absolues. CO 2 is goed in staat alle vluchtige inhoudsstoffen uit het plantenmateriaal te halen zonder gebruik te maken van warmte. Het is een schone en milieuvriendelijke methode. Omdat er steeds meer CO 2 -extracten op de markt komen, is dit proces hier iets uitgebreider uitgelegd. Bij het proces van CO 2 -extractie wordt kooldioxide onder druk in contact gebracht met plantenmateriaal. Kooldioxide of kool- zuurgas (zoals de bubbels in Spa rood) reageert onder een bepaalde druk (74 bar) als oplosmiddel. Door de druk wordt het gas ‘superkritisch’: het blijft een gas maar met eigenschappen van een vloeistof waaronder een oplossend vermogen. Door de druk wordt de geurstof uit de bloem of plant gehaald, maar ook het pigment en eventueel harsen. Door de druk weer te verlagen, verliest het CO 2 het oplossend vermogen en veranderd weer in gasvorm. Dit wordt opgevangen en kan worden hergebruikt. De temperatuur van de extractie is veel lager dan bij stoomdestil- latie, dus er gaan geen delicate bestanddelen verloren. Dit is een zeer schone methode om ‘essentiële oliën’ te winnen. Het enige nadeel van CO 2 oliën is dat de productie gedaan wordt met kleine hoeveelheden plantenmateriaal. Dit maakt de olie relatief kostbaar, maar dit is het zeker waard. De geur van CO 2 -extracten zijn de meest verfijnde van allemaal en lijken op die van de verse plant. Door te variëren met de druk van het CO 2 kunnen er verschil- lende extracten uit het plantenmateriaal worden gehaald. Hoe hoger de druk bij extractie, des te meer bestanddelen vindt men terug in het extract: • een zogenaamde selectief CO 2 -extract met een lagere druk (80-140 bar) geeft een soort van essentiële olie als resultaat en is dus vloeibaar. • een totaal CO 2 -extract heeft een hogere druk (tot 550 bar) en haalt naast de geur ook pigment en plantenwassen en harsen uit de plant. Totale CO 2 -extracten zijn dus bijna altijd vast van vorm en zullen langzaam verwarmd moeten worden om de olie te gebruiken. Verwarm het flesje dan voorzichtig in heet water of au-bain-marie totdat het extract vloeibaar wordt.
De grote verscheidenheid van plantencomponenten in een CO 2 - extract resulteert erin dat bijv. een kruizemunt CO 2 9 geurcom- ponenten meer bevat dan een kruizemunt olie die gedestilleerd is. Dit is bijzonder omdat ook de meest tere componenten met CO 2 ‘gevangen’ worden. De geur van de CO 2 olie-extracten benadert zeer dicht de geur zoals de betreffende plant die in de natuur verspreidt, gewoon fantastisch en zeer natuurlijk. Het proces is veilig en onschuldig. CO 2 is immers de ‘prik’ in frisdrank en champagne en volledig recyclebaar. Helaas is CO 2 -extractie een duur proces, het roestvrij staal van de installatie moet tegen de hoge druk bestand zijn. Het uiteindelijke product is er dan ook naar. Deze ‘droom’ van aromatherapeuten zou eigenlijk een ‘Goudmerk’ moeten krijgen. Het is van groot belang om te weten dat CO 2 -extracten anders reageren dan de bekende essentiële oliën. Sommige stoffen onttrokken met CO 2 lossen bijv. moeilijk op in jojoba olie maar weer wel in andere vette plantenoliën en bijna niet in alcohol. Dit goudmerk onder de oliën is nog zo nieuw dat de eigenschappen over het algemeen nog niet goed in kaart zijn gebracht. Er is nog veel onderzoek nodig. Het voordeel van een CO 2 olie in de natuurlijke huidverzorging CO 2 -extracten worden op de gelijke manier gebruikt in huidver- zorging en therapie als essentiële oliën. De verschillen tussen essentiële olie en CO 2 -extracten zitten dus in de samenstelling. CO 2 -extracten bevatten bestanddelen die ontbreken in essenti- ele oliën met als gevolg dat ze anders kunnen reageren. Op de huid is de dosering gemiddeld tussen 0,2 en 2 % met een krach- tige therapeutische werking. Zo bevat calendula (goudsbloem) CO 2 -extract een hoger gehalte aan beta-caroteen en een hoger gehalte aan zogenaamde faradiol-esters waardoor calendula een fantastische toevoeging is in huidproducten vanwege de ontstekingsremmende, huidregenererende en oedeembestrij- dende werking. Meestal zijn CO 2 -extracten iets stroperiger en moeten zeker bij een totaal extract verwarmd worden voor ver- werking. Verwarm ze in warm water of au-bain-marie. Verder kun je ze verdampen in een diffuser of in een inhaler gebruiken. De selectieve CO 2 -extracten zijn vloeibaar genoeg om direct in een vette plantolie te druppelen voor een therapeutische huidolie of gewoon vanwege de geur.
29
PHARM ACTUEEL nr 12 december 2024
Made with FlippingBook Digital Publishing Software