O METODZIE TKANIA Opisana w wzorniku metoda tkania należy do grupy metod tkanin wybieranych. Tkaniny wybierane charakteryzują się tym, że wzór wybierany jest ręcznie za pomocą „patyczka”.
▲ Stebnówki
Metoda ta, w zależności od regionu, nazywana jest gwarowo: perebory , w prątki , w deseczki , wybieranki , przebieran- ki . Występowała na obszarach północno-wschodniej Polski, południowego Podlasia, Litwy, Białorusi oraz innych krajów basenie Morza Bałtyckiego. Technika wykonania perebor Perebory tka się z wykorzystaniem dwóch, trzech lub czterech nicielnic, w zależności od stosowanej tech- niki. Można zastosować jedną lub dwie stebnówki, które pomagają w wybieraniu wzoru oraz przytrzymują wątek, tworząc tzw. kosteczki. Wzory przypominają konstrukcje z pikseli. Wzór wybierany jest patyczkiem, po czym między berdo, a nicielnice wkłada się deskę, która przytrzymuje odpowiednie nici osnowy, tworzące wzór. Następnie wybrany wzór przenoszony jest za nicielnice, gdzie wpro- wadzana jest kolejna deska. Ponieważ „kostka” wzoru to określona liczba przerzuceń wątku czółenkiem, deska pomaga w utrzymaniu wzoru bez konieczności jego ponowne- go wybierania za każdym razem.
▼ Spisek
Po każdej linijce wątku przeplata się płótno. W ten sposób powstaje tło, a tkanina nabiera dwukolorowego charakteru, gdzie jej druga strona stanowi lustrzane odbicie.
Aby ułatwić pracę, tkacz wprowadza tzw. „pamięć”. Po każdej wy- branej linijce wzoru z tyłu na nicielnicach umieszcza sznurek.
Rodzaje wzorów Wzory pereborowe dzielą się na: ▸ pasowe (powtarzalne) ▸ kapowe — stosowane na kapach tzw. okrągłych, z central- nym motywem i bordiurą wokół narzuty.
Zazwyczaj tkacze wykonują kapy na wąskich krosnach. Nie- liczni posiadają szerokie krosna, pozwalające wytkać całą
8
Woven Heritage About the Weaving Method
Tkane Dziedzictwo O metodzie tkania
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online