U podnožju Starog grada, na Đetinji, leži stara hidrocentrala, druga na svetu napravljena po principima Teslinih polifaznih struja, odmah nakon one na Nijagarinim vodopadima
Below the Old Town, on the river Đetinja, stands the world’s second oldest hydroelectric power plant built according to the principles of Tesla’s polyphase currents, which was constructed immediately after the Niagara Falls plant
su primenjeni i na hidroelektrani na Nijagari. Ka- men temeljac za hidroelektranu položio je Aleksan- dar Obrenović. Na Ilindan 1900. centrala je počela da radi, proizvodi struju i osvetljava grad. Užička „Tkačka radionica“, koja je gradnju elektrane finan- sirala, dobila je tako jeftin izvor energije. Gabaritna oprema dopremljena je iz Beča kolima koja je vuklo šest pari volova, što Srbija nikad ranije nije videla. Ova hidroelektrana radi i danas i zaštićena je kao nepokretno kulturno dobro – spomenik kulture od velikog značaja ispred kojeg stoji bista Nikole Tesle. STARI GRAD Kamena srednjovekovna tvrđava, dignuta na litici iznad Đetinje, vekovima posmatra Užice. Prvi pouz- dani istorijski zapisi o Starom gradu, kako sada Uži- čani nazivaju tvrđavu, potiču iz 14. veka. Ova tvrđa- va, koja je, zarad odbrane, zbog strme stene i reke na tri strane bila teško pristupačna, više puta je u svo- joj istoriji rušena i ponovo utvrđivana.
HIDROCENTRALA
HE „Pod gradom“ na reci Đetinji u Užicu / HPP “Under the Town” on the River Đetinja in Užice
ZLATIBOR
ĐETINJA Reka Đetinja je leva pritoka Zapadne Morave, a na- staje na jugozapadnim padinama planine Tare od četi- ri manje reke. Već na trećem kilometru od centra gra- da počinje živopisna klisura koja u svom centralnom delu gradi atraktivan kanjon i proglašena je za prirod- no dobro od velikog značaja. Čitavu oblast karakteri- še vrlo dinamična morfologija sa brojnim pećinama, a posebno je bitan veliki broj endemičnih i reliktnih bilj- nih vrsta. U pogledu životinjskog sveta posebno se iz- dvaja fauna dnevnih leptira koja predstavlja jednu od najbogatijih u Srbiji. Đetinja je pravi planinski biser na kojoj se naizmenično smenjuju brzaci, bukovi i virovi
koji kriju kapitalne primerke potočne pastrmke. Pose- ban prostor jedinstvene lepote je i Plaža na Đetinji is- pod Starog grada. Ona je istovremeno i šetalište i staza zdravlja, a zapravo oaza radosti i uživanja usred grada. KADINJAČA „Pao je 14. kilometar, al’ nikad neće Kadinjača“. Ta pesnikova misao decenijama se pominje i pamti u užičkom kraju kao potvrda istorijskog značaja bitke na Kadinjači, legendarnom brdu 14 kilometara uda- ljenom od Užica. Ovde je u novembru 1941. godine, u jeku Drugog svetskog rata, branjena Užička republi- ka, jedina oslobođena teritorija tada u fašizmom po-
Serbia » Srbija | 101
Made with FlippingBook interactive PDF creator