60
Meritum 4 (75) 2024 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
AGNIESZKA BOROWIECKA JUSTYNA KAMIŃSKA
ZABÓJCZE EKSPERYMENTY
podejmowanie decyzji związanych z danym przed- sięwzięciem. Pułapka (efekt) kosztów utopionych jest związana z tendencją ludzką do trwania przy podjętych decyzjach, jeśli w ich realizację włożyli duży wysiłek lub znaczne zasoby. Z takim postępo- waniem spotykamy się również w życiu codzien- nym. Jeśli wydaliśmy dużo pieniędzy na zakup wycieczki, udział w imprezie, bilety na sztukę itp., to do ostatniej chwili nie chcemy z nich zrezygno- wać, nawet jeśli z wiarygodnego źródła dowiadu- jemy się, że będziemy rozczarowani wynikami (zła pogoda i warunki bytowe podczas wycieczki, nie- odpowiadający nam przebieg spotkania, słaba gra aktorska lub nieinteresująca nas tematyka sztuki). Myśl o zmarnowaniu pieniędzy u większości z nas powoduje, że kontynuujemy działania, choć inny sposób spędzenia czasu mógłby nam przynieść większą satysfakcję. Klasycznym przykładem pułapki utopionych kosztów jest historia związana z konstrukcją i użyt- kowaniem samolotów Concorde.
Stephen Snody z Coulter Foundation w 2014 roku zdefiniował pojęcie „zabójczy eksperyment” (ang. killer experiment ) jako przyjęcie takiego sposobu postępowania, który ma na celu „zabicie” projektu, zanim zostaną zainwestowane w niego znaczne zasoby. Dopuszczamy możliwość niepowodze- nia eksperymentu, dlatego próbujemy ulepszać kolejne próby jedynie do momentu, w którym pro- ponowane rozwiązanie wykazuje pewien określony potencjał sukcesu. Mówiąc o zabójczych eksperymentach, warto wspomnieć o tzw. pułapce kosztów utopionych oraz o fałszowaniu danych eksperymentalnych. Przyjrzyjmy się temu bliżej. Koszty utopione (ang. sunk costs ) to koszty, które zostały poniesione i nie mogą zostać odzy- skane. Mogą wiązać się z opracowaniem nowego produktu, wydatkami na promocję, uzyskiwa- niem licencji itp. Ich istnienie może wpływać na
Fotografia 1. Concorde linii British Airways kończący swój ostatni lot 26 listopada 2003 roku Źródło: Wikimedia Commons, https://tiny.pl/3g84svdt
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker