PharmActueel september 2024

n COLUMN n

Columnist Fien Demeulemeester Sportwetenschapper en osteopaat iOT en kPNI therapeut Docent Natura Foundation

Mindful Molecules

Is de slechte reputatie van omega-6 wel gerechtvaardigd?

Jekyll and Hyde Toen epidemiologische studies in de jaren ’60 en ’70 aantoonden dat de Inuit-bevolking uit Groenland een lage incidentie had van hart- en vaatziekten terwijl ze een dieet aten die rijk was aan vet, ontstond er een golf aan onderzoeken over de voordelen van visvetzuren. Deze visvetzuren bleken omega-3 vetzuren te zijn en werden bekroond tot gezondmakende essentiële vetzuren die goed waren voor de cardiovasculaire gezondheid. Omega-6 vetzuren daarentegen, hoewel eveneens essentieel en meervoudig onverzadigd, begonnen tegelijkertijd een slechte reputatie te krijgen. Een overmatige inname van omega-6 vetzuren werd gekoppeld aan ontstekingsreacties. De Jekyll and Hyde van de vetten was geboren, maar klopt dit wel? Teveel olie of te weinig vis? De hedendaagse westerse diëten, rijk aan plantaardige oliën zoals soja-, zonnebloem- en maïsolie en tegelijk arm aan vis, bevatten vaak een overmaat aan omega-6 vetzuren en een tekort aan omega-3 vetzuren, wat geassocieerd wordt met verhoogde kans op allerhande ziektebeelden zoals cardiovasculaire, inflammatoire en neurologische ziekten. Teveel omega-6 is dus schijnbaar slecht voor onze gezondheid, maar schijn bedriegt. De laatste decennia heeft weliswaar uitgewezen dat omega-6 vetzuren een veel complexere invloed hebben op ontstekingen en dat het verhaal wellicht genuanceerder ligt dan wat er lange tijd werd gedacht. Linolzuur, de meest voorkomende omega-6 vetzuur, wordt in het lichaam omgezet tot arachidonzuur. Arachidonzuur vormt een belangrijk onderdeel van alle celmembranen, maar is ook een voorloper van eicosanoïden die krachtige mediatoren van ontstekingen zijn en een pro-inflammatoire reactie helpen tot stand te brengen. Jep, omega-6 is dus ontstekingsbevorderend! Of niet? De belangrijkste meervoudig onverzadigde vetzuren uit de voeding in geïndustrialiseerde landen zijn α -linoleenzuur en linolzuur, die respectievelijk 0,02-1% en 3,1-8,6% van de energie-inname voor hun rekening nemen. Beide zijn essentiële vetten, omdat mensen de enzymen missen die nodig zijn voor hun synthese. Deze vetzuren zijn uiteindelijk substraten voor de productie van andere belangrijke omega’s. Zo worden de omega-3 vetzuren EPA en DHA afgeleid van α -linoleenzuur en worden de omega-6 vetzuren γ -linoleenzuur en arachidonzuur afgeleid van linolzuur.

De enige omega die ontstekingen kan aanwakkeren is in dit verhaal arachidonzuur, want de andere omega-6 vetzuren zoals γ -linoleenzuur werken anti-inflammatoir. Dat omega-6 vetzuren dus zorgen voor ontstekingen is niet helemaal waar. Dat de inname van alle omega vetzuren te wensen overlaat, waarvan omega-3 vetzuren nog het schaarst zijn, ligt wellicht dichter bij de waarheid. Team omega kan het niet alleen Proliferatie, celvernieuwing, celdood, inflammatie...het zijn allemaal levensbelangrijke functies waarvan de uitvoering adequaat en gebalanceerd dient te gebeuren met behulp van omega’s. Daarvoor is een gebalanceerde inname van alle soorten vetten noodzakelijk (met uitzondering van transvetten). Desalniettemin is een gezonde vetinname niet voldoende, want wist je dat de omzetting van essentiële meervoudig onverzadigde vetzuren naar ontstekingsremmende metabolieten ook afhankelijk is van micronutriënten zoals zink, ijzer, folaat, vitamine B12? Kortom, het zit hem allemaal in balansen tussen verschillende macro- en micronutriënten en het zijn deze balansen die bepalen of bepaalde ziektebeelden ontstaan. Geniet vanavond dus van een stukje vette vis de voor omega-3 met een kleurrijke salade overgoten met een variatie aan verschillende oliën zoals teunisbloemolie voor omega 6 en olijfolie voor omega 9, want alle omega vetzuren werken samen om jou gezond te houden.

33

PHARM ACTUEEL nr 09 september 2024

Made with FlippingBook Digital Proposal Creator