Nazad na sadržaj
i intersubjektivnih područja, relacionih događaja i nesvesnih mentalnih funkcija. Urođeni nagonski potencijal bebe, dakle, biva oblikovan interakcijama sa okruženjem, a same interakcije su pod uticajem nesvesnih psihičkih procesa koji ih preoblikuju. Iako je ostao relativno nepoznat za svoga života, „čovek koji je sastavio psihički atom” (Malberg & Rafael-Lef, 2014), V. R. D. Ferbern (1952) se uopšteno smatra jednim od prvih teorijskih inovatora u ovoj oblasti. Decenijama poznatiji i uticajniji bio je rad MelanijeKlajn koji obuhvata čisto intrapsihičku i intersubjektivnu perspektivu. Za Klajnovu, nesvesno odlikuju odbrambeni mehanizmi novorođenčeta koje je naterano da se oslobodi sadističkih i anksioznih delova selfa – kojima dominira nagon smrti – kroz nesvesne procese cepanja i projektivne identifikacije . Njima su dodate odbrane poricanja i idealizacije. Koncept nesvesnog kao proizvod primarnog potiskivanja, koji je predložio Frojd, ne uklapa se u klajnijanski koncept nesvesnog (Manča, 2007). U klajnijanskoj teoriji, unutrašnji život pojedinca je utemeljen na nesvesnoj fantaziji i njime upravljaju shizo-paranoidne i depresivne pozicije (PSP-DP) (Klajn, 1935). Ovo su intrapsihički načini funkcionisanja koji odražavaju način na koji se osoba povezuje sa sopstvenim internim objektima i koji duboko utiču na njen način povezivanja sa ljudima u spoljašnjem svetu. Originalni klajnijanski koncept projektivne identifikacije postaje sve više relaciono orijentisan, razvijajući se na ovaj način, u bionijanskom teorijskom modelu, u određeni oblik komunikacije i nesvesni zahtev za kontejnmentom i sanjarenjem. U nesvesnom mentalnom funkcionisanju alfa funkcije, koju je opisao Bion (1962, 1965), može se videti kako se nesvesno razvija u relacionom kontekstu: svesni i nesvesni um bebe strukturiran je kroz funkciju majčinskog sanjarenja, što je ključni element u organizaciji novorođenčetovog nesvesnog života. Pre nastanka potiskivanja, nesvesno se oblikuje kroz transformativnu facilitaciju od strane senzornih i emocionalnih iskustava roditeljevog uma, koji dopiru do novorođenčeta u području primarnih odnosa. Na sve regione i psihoanalitičke kulture uticao je centralni klajnijanski koncept „ nesvesne fantazije ” . Pisanje fantazije sa „ph” umesto „f”, naglašava da se ovaj termin odnosi na osnovni oblik psihičke strukture sa posebnim idejnim sadržajem, a ne prosto na glavnu radnju elaborirane želje zasnovane na derivatima nagona ili sanjarenju. Teorijska osnova za gledište da je um organizovan od ovih sastavnih delova psihičke strukture i oko njih, proističe iz tvrdnje Melanije Klajn da je spoznaja ili barem nagoveštaj objekta, bilo kao cilja ili izvora zadovoljstva, bio sastavni deo nagona . Za razliku od frojdijanske teorije, u kojoj nagoni postoje sa derivatima u psihi i u kojoj objekt mora biti „pronađen” kako bi bio stavljen u nesvesnu jednačinu, za Klajnovu, objekt nagona je tamo ab initio , urođen i ugrađen . Pored objekta, postoji i urođeni osećaj selfa kao subjekta – npr. priželjkivanje – bez obzira na to koliko bilo delimično, neodređeno ili primitivno, pa se osnovna jedinica „Ja želim nešto od tebe ili da radim nešto tebi” (kao parcijalni ili čitav objekat) pretpostavljala od samih početaka psihičke aktivnosti. Bion je proširio frojdijanski koncept „ kontaktne barijere ”, kojeg je preuzeo iz „Projekta za naučnu psihologiju” (Frojd, 1895), i predložio novi način njegove konceptualizacije. Frojdijanskim rečima rečeno, potiskivanje je shvaćeno kao barijera koja brani svesni sistem od
248
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online