Nazad na sadržaj
IV. SETING I REGRESIJA
Koncept regresije je kontroverzno pitanje. Za pojedine analitičare, pristalice tradicije Ego psihologije, seting je uslov u kojem „nepromenljivost konstantne, pasivne okoline prisiljava [pacijenta] da se adaptira, tj. da regresira na infantilne nivoe” (Makalpin – Macalpine , 1950, str. 525), kako bi se omogućila analiza transferencijalne neuroze. Nasuprot tome, Vinikot je izneo gledište da pozitivni aspekti analitičkog setinga obezbeđuju olakšavajuću i holding okolinu koja omogućava regresiju. Akcenat je na aktivnoj, responzivnoj okolini u kojoj seting predstavlja aspekte analitičarevog stava. Vinikot je naglašavao ključnu važnost setinga kao terapeutskog alata samog po sebi kod onih pacijenata kod kojih je poremećaj u razvoju doveo do formiranja lažnog selfa (1955). Kod takvih pacijenata je neophodna duboka regresija u okviru analitičkog tretmana, u kojem fizički seting i svesno prisustvo analitičara pružaju olakšavajuću okolinu neophodnu za zdrav razvoj nastanka (istinskog) selfa; zadržavanje preuranjenih interpretacija je deo adaptiranja koje analitičar mora da izvrši. Melanija Klajn (1952, str. 55) je terapijski prostor definisala kao prostor kojim dominira transfer, koji se posmatra kao „ukupna situacija” interakcije između analizanda i analitičara, u kojoj se interpretacija vidi kao analitičarev primarni alat za interakciju sa pacijentom. M. Klajn je nastojala da stvori, u savezu sa Frojdom, objektivni prostor u kojem su projekcije i dobrih i loših unutrašnjih objekata – kao i delova Ega – slobodne da se pojave u analitičkom prostoru. Vinikot je opisao drugačiju vrstu setinga u odnosu na onu koju je definisala M. Klajn. Dok ona traži objektivnost u terapijskom prostoru, Vinikot traga za potpuno drugačijim prostorom, onim koji kroz „pouzdanost” stvara atmosferu koja olakšava subjektivnost analizanda – subjektivnost, u smislu da se prostor prilagođava pacijentovom individualnom osećaju postojanja i da ne nastoji da ga naruši. „Seting analize preslikava prvobitne i najranije majčinske tehnike. On ohrabruje regresiju zbog svoje pouzdanosti” (Vinikot, 1955, str. 286). Vinikotova teza je da kod nekih pacijenata postoji primitivno stanje „neintegrisanosti” koje zahteva regresiju do najranijih faza razvoja. Kroz ovu regresiju, analizand može da se suoči sa svojim razvojnim distorzijama i fiksacijama kako bi pronašao druga rešenja, pri čemu analitičar stvara bezbednu i senzitivnu okolinu. Prema tome, dolazi do „obezbeđivanja setinga koji daje samopouzdanje” analizandu (Vinikot, 1954, str. 287), omogućavajući „regresiju pacijenta do zavisnosti” (ibid.), zdrave zavisnosti koja onda može ponovo da pokrene rane razvojne procese. Zanimljiva paralela bi se mogla povući sa Laplanšovim konceptom „praznog” transfera, koji takođe regresira do porekla, porekla enigmatskih želja ranih negovatelja (Laplanš, 1997, 2010). Drugi analitičari, poput Ečegojena (1986), smatraju da svrha setinga nije da stvori regresiju, nego da je otkrije i kontejnira. U okviru klajnijanske metapsihologije, regresija se pre posmatra kao oblik „psihičkog povlačenja” (Stajner, 1993); regresija nije proizvod setinga, već pacijentove patologije koja se ogleda u specifičnim radnim uslovima koje nudi analitički seting.
409
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online