Nazad na sadržaj
U oštroj suprotnosti sa zavodljivošću pukog premeštanja nečijeg života u sićušnu dramu u mozgu, nalazi se teorija proširenog uma (Rouland – Rowland , 2013). Budući da je teorije najbolje shvatati kao koristan alat koji može da se koristi onda kada je potrebno, a ne kao ilustracija pravog stanja stvari, pojam proširenog uma se trenutno koristi da izmeni način na koji razmišljamo o objektnim odnosima. Iako je teorija proširenog uma prvobitno predstavljena kao teorija koja se primenjuje na kogniciju, ona se rado i jednostavno koristi u psihoanalizi, u teorijama koje uključuju self ili osobu. Ukratko, ona postulira da um ne treba smatrati ograničenim na jedno malo mesto u glavi, već da je proširen tako da obuhvata osobe i događaje u okruženju. Jedan od najboljih i najlakših načina da se ovo razume je pomoću fenomena „zurenja”. Eksperimenti su pokazali (Šeldrejk – Sheldrake , 2013) da ljudi mogu da osete kada neko zuri u njih iako to ne mogu vizuelno da potvrde. Naravno, postoji mnoštvo načina na koje može da se razmišlja o tome kako um seže u svet oko sebe, i zaista je ovo „normalan” način na koji deca razmišljaju o svetu. Međutim, mi teoriju proširenog uma u našoj svakodnevnoj psihoanalitičkoj praksi vidimo u obliku određenih konkretnih transfernih konfiguracija. Kada je Hajnc Kohut (1971) otpočeo sa formulacijom svojih ideja o psihologiji selfa, uvideo je da su neki pacijenti razvili simptomatične transfere u kojima je on postao važan deo njihovih selfova. On nije bio neki stari objekat reaktiviran putem regresije koji je imao odvojeno i zasebno postojanje, već je pre bio reaktiviran deo selfa koji je analitičara doživljavao kao sastavni deo te osobe ili selfa. Ove transferne konfiguracije bilo je moguće kategorizovati bilo kao ogledanje, ili idealizovanje, ili blizanaštvo, i dalje su se posmatrale kao momenti normalnog razvoja selfa. Budući da su u suštini bile komponente ili delovi pacijentovog razvoja selfa, utvrđene su kao „self objekti”, za razliku od odvojenih i zasebnih objekata. One su pokazale kako um nadilazi lobanju da bi obuhvatio druge kao deo svog proširenog repertoara. Svi mi koristimo druge da ih uključimo u izgradnju naših selfova; i to nije neka faza kroz koju prolazimo i koju prevazilazimo, već trajni proces kojim regulišemo i održavamo naše selfove. Sagledavanje drugih kao neophodnih aspekata nas samih zahteva modifikaciju naše psihologije, iz psihologije dve osobe, koja se fokusira na odnose između objekata, u psihologiju jedne osobe koja ispituje odnose između selfa i njegovih self objekata. Implikacije koncepata self objekta daleko nadilaze implikacije objektnih odnosa koji se temelje na zadovoljenju ili osujećenju nagona. Oni su u skladu sa Ferbernovom (1944) definicijom teorije objektnih odnosa, koja označava skup psihoanalitičkih i strukturalnih hipoteza koje detetovu potrebu da se povezuje sa drugima stavljaju u centar ljudske motivacije. Međutim, ove „relacije” ili „odnosi” nisu interakcije koje su reprezentovane ili replikovane u mozgu, već psihički procesi koji se realizuju u svetu. Traljavo i nesretno izjednačavanje uma i mozga dovelo je do ove zabune. Iako je um svakako stvoren mozgom, on se ne može posmatrati samo kao mozak, što mnogi rade (Kandel, 2012) tobože radi ekonomije reči. Mozak, um i self su tri zasebna i različita entiteta. Mozak je organ koji stvara um. Um je koncept misli i osećanja koji obuhvata svet. Self je osoba koja postoji u svetu i sa drugim osobama. Ova tri entiteta ne treba spajati u jedan.
476
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online