12 RENCANA
MEI 2021
Strategi Memantapkan Koperasi Kariah Masjid
Oleh MOHAMAD HANIFF MOHAMAD HASHIM haniff@ikkm.edu.my Institut Koperasi Malaysia PENGENALAN M
gaan juga giat dijalankan di kawasan sekitar masjid. Sebagai contoh, ter- dapat masjid yang menjual barangan seperti pakaian, makanan dan minu- man untuk kegunaan kariah. Dalam meningkatkan aktiviti perniagaan ini, koperasi berperanan sebagai sebuah institusi yang menawarkan produk dan perkhidmatan seperti menye- diakan pakej katering, menyediakan khidmat perunding perkahwinan, penjagaan kanak-kanak, taska dan lain-lain. Ini antara penyebab kenapa koperasi perlu ditubuhkan sekali gus membantu masjid menjalankan per- niagaan. Akhirnya, peluang peker- jaaan, lebihan pendapatan sampingan, manfaat khairat kematian dan lain- lain boleh diperoleh dengan keuntu- ngan yang dijana oleh koperasi.
dan memberi peluang pekerjaan kepa- da penduduk setempat. Penubuhan koperasi banyak mem- beri manfaat kepada pengurusan masjid kerana ia mengurangkan kos menjalankan perniagaan melibatkan komitmen seperti tenaga kerja, masa dan wang kerana kesemuanya diurus- kan oleh koperasi. Keuntungan bersih perniagaan yang dijalankan boleh dikembalikan kepada anggota melalui dividen dan elaun kehadiran semasa Mesyuarat Agung Tahunan (MAT). Selain itu, dengan berkoperasi ang- gota akan memperoleh banyak kelebi- han seperti menjalani latihan, khairat kematian dan insurans. Semangat perpaduan juga boleh dipupuk mela- lui program-program kemasyaraka- tan yang dianjurkan koperasi seperti gotong-royong dan menjalankan kar- nival usahawan di dalam masjid.
asjid merupakan sebuah institusi yang utama dalam memartabatkan syiar Islam. Ia me- rupakan institusi
Perkembangan Koperasi Kariah Masjid di Malaysia Peranan masjid sebagai medium membangunkan umat Islam amat penting. Masjid menjadi tempat setem- pat untuk meningkatkan kekuatan ro- hani dan jasmani serta meningkatkan ekonomi umat Islam melalui sistem zakat, derma, wakaf dan sebagainya. Peranan masjid dalam membangun- kan ekonomi umat Islam tidak dapat dinafikan kerana pada zaman ini, mas - jid turut menjadi pusat untuk menjual barangan produk dan menyediakan perkhidmatan. Justeru, platform un- tuk menyemarakkan aktiviti pernia- gaan ini ialah dengan menubuhkan koperasi di dalam masjid. Ini dapat me- menuhi objektif penubuhan koperasi di dalam masjid kerana ia menawar- kan peluang peningkatan pendapatan
pertama dan terawal yang dibina dalam Islam. Secara asasnya, mas- jid merupakan rumah atau tempat ibadah untuk umat Islam. Ini selari dengan pengertian masjid itu sendi- ri iaitu tempat untuk bersujud dan beribadah kepada Allah SWT. Selain menjadi tempat beribadah, masjid juga merupakan sebuah pusat un- tuk membangunkan komuniti un- tuk berniaga, bermesyuarat, mem- beri ceramah, tempat pembelajaran dan turut menjalankan kegiatan so- sial seperti melangsungkan perkah- winan dan bergotong-royong. Selain daripada menyemarakkan aktiviti keagamaan, aktiviti pernia-
Jadual 1:
Bil.Koperasi Perolehan (RM) Bilangan Koperasi Mengikut Kumpulan Sasar (Kariah Masjid) 2017 - 2020 Anggota Syer/Yuran (RM) Aset (RM)
Tahun
2017
410
28,858
6,356,959
14,202,933
9,906,904
435
30,076
8,993,542
21,918,496
12,108,752
2018
2019
446
30,515
10,208,000
26,166,000
15,368,000
2020 (sehingga Jun 2020)
451
30,875
10,805,227.38
26,762,690.55
12,389,942.26
(Sumber: Suruhanjaya Koperasi Malaysia, 2020)
Data statistik dari Suruhanjaya Koperasi Malaysia (SKM) sehingga Jun 2020 menunjukkan bahawa terdapat 451 Koperasi Kariah Masjid yang telah ditubuhkan di Malaysia, dengan keanggotaan seramai 30,000 orang. Ini menunjukkan bahawa potensi untuk Koperasi Kariah Masjid berkembang untuk menjadi medium perniagaan di dalam masjid adalah besar. Justeru, pengetahuan dan kesedaran untuk berkoperasi perlu ditingkatkan dalam kalangan kariah bagi memastikan masjid menjadi salah satu komuniti yang berpotensi untuk dibangunkan melalui koperasi. Antara Koperasi Kariah Masjid yang berjaya dan berpotensi untuk berkembang ialah Koperasi Qaryah Masjid Taman Bertam Indah Kepala Batas Berhad dan Koperasi Kariah Masjid As-salam Puchong Perdana Berhad.
pemahaman akan tugas dan perjalanan koperasi melalui pelantikan sebagai ALK. Antara jenis perniagaan yang boleh dijalankan Koperasi Kariah Masjid ialah menyediakan pakej dewan dan makan untuk sesuatu program, menyediakan mesin kerusi urut, mesin layan diri, menjadi ejen wakaf dan sebagainya. Perniagaan Kepada Koperasi Aktiviti berbentuk perniagaan perlu diamarahkan dalam masjid untuk meningkatkan sosioekonomi sekali gus memenuhi keperluan ummah. Dalam hal ini, koperasi perlu mengambil peluang untuk menjadi medium untuk berniaga dan menyumbang kepada
masyarakat melalui produk dan perkhidmatan yang ditawarkan. Sebagai contoh, masjid boleh memberi projek perniagaan untuk diuruskan koperasi seperti menyediakan ruang kedai, menguruskan majlis perkahwinan, menjalankan ibadah Qurban, menyediakan mesin minuman dan lain-lain. Pulangan yang diperoleh boleh diberikan kembali kepada anggota dengan memberikan rebat untuk pembelian oleh anggota, memperoleh dividen atas modal syer dan simpanan, memperoleh elaun kehadiran semasa MAT dan lain-lain. Pulangan ini sukar dilakukan sekiranya masjid menguruskan sendiri perniagaan tersebut.
Strategi Meningkatkan Sosioekonomi Ummah Melalui Koperasi Kariah Masjid Terdapat beberapa strategi boleh diterapkan bagi membangunkan sosioekonomi ummah melalui koperasi iaitu: i. Melantik Sebilangan Besar Pengurusan Masjid dalam Barisan Kepimpinan Anggota Lembaga Koperasi Pengurusan masjid harus
ii. Memberi Projek
memainkan peranan sebagai pemudah cara untuk koperasi menjalankan perniagaan dalam masjid. Antara strategi yang boleh dilakukan ialah melantik Anggota Lembaga Koperasi (ALK) dalam koperasi daripada kalangan pengurusan masjid. Ini bertujuan untuk mencetuskan sense of belonging dan memberi
Made with FlippingBook. PDF to flipbook with ease