97
Meritum 4 (67) 2022 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
OCHRONA WIZERUNKU – KILKA NIUANSÓW
małoletniego zgodę wyrażają opiekunowie prawni. Granica 13 lat tu nie działa – dla każdego mało- letniego, czy ma 14, czy 17 lat – zgodę wyrażają rodzice (opiekunowie prawni), a często można spotkać się z opinią, że taką zgodę może wyrazić szesnastolatek. Takie prawne zamieszanie wpro- wadzają przepisy o ochronie danych osobowych, które pozwalają na wyrażenie zgody na przetwa- rzanie swoich danych osobowych małoletniemu po ukończeniu 16. roku życia. Gdyby traktować wizerunek wyłącznie jako daną osobową – nie ma sprawy, można mówić o tej granicy wiekowej. Jednak w tej sytuacji rozmawiamy o ochronie dóbr osobistych nawet gdybyśmy pominęli kontekst pry- watnej strony internetowej nieobjętej przepisami o ochronie danych osobowych. Dobrym przykładem, pokazującym subtelną różnicę między wizerunkiem jako daną osobową a wizerunkiem jako dobrem osobistym, jest prze- kazanie fotografii do systemu informatycznego jakiejś instytucji, szkoły, stowarzyszenia, zakładu pracy. Dopóki fotografie są wykorzystywane do wygenerowania legitymacji i do akt osobowych pracownika, ucznia, członka stowarzyszenia, mamy do czynienia z przetwarzaniem danych osobowych. Szesnastolatek może wyrazić na to zgodę. Ale jeżeli na bazie tych fotografii miałaby być utwo- rzona wystawa w internecie czy w gazetce ściennej (np. Nasi Wspaniali Uczniowie, Pracownicy, Boha- terowie itp.), mamy do czynienia z wykorzystaniem wizerunku w utworze. Dla małoletnich zgodę na to wyrażają opiekunowie prawni. Dodatkowo warto rozważyć podejście „zapy- tajmy także zainteresowanego małoletniego”. Choć nie jest to wymagane prawem, wydaje się warte polecenia, chociażby z tego powodu, by zmniejszyć ryzyko hipotetycznej sytuacji, w której małoletni po osiągnieciu pełnoletności pozwie swoich dotychczasowych opiekunów prawnych za naruszenie jego dóbr osobistych...
Istotne jest, by w razie późniejszych komplika- cji osoba wykorzystująca wizerunek mogła udo- wodnić, że taką zgodą dysponuje. Dlatego nawet w przypadku relacji osobistych z osobą portreto- waną preferowałbym formę wygodniejszą do udo- kumentowania niż zwykłe zapytanie w osobistej rozmowie. Może to być rozmowa przy świadkach, wiadomość e-mail, ostatecznie SMS, który trzeba zachować. A najlepiej forma pisemna. Często jest wyrażana wątpliwość, czy jest wymagana zgoda na wykorzystanie wizerunku w przypadku fotografii grupowej. Tak, jest wyma- gana. Portret grupy składa się z wizerunków poje- dynczych osób. Taka zgoda nie byłaby wymagana, gdyby to była grupa w trakcie zajęć, kiedy celem zdjęcia jest pokazanie tego, co się dzieje, a nie osób fotografowanych. Innymi słowy, zgoda na wyko- rzystanie wizerunku w publikowanym utworze nie jest konieczna, jeżeli czyjś wizerunek jest mało istotnym elementem utworu. Jeszcze inaczej to ujmując, nie ma potrzeby uzyskiwania zgody na publikację wizerunku, jeżeli bez tego wizerunku cel istnienia utworu niespecjalnie by się zmienił.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker