n COLUMN n
Voeding & Gezondheid
De natuurlijke kracht van kruiden
De Kloostertuin en Hortus Medicus De kruidengeneeskunde of fytotherapie is ruim 3000 jaar geleden ontstaan in het Midden-Oosten. In die tijd waren kruiden de belangrijkste middelen om ziekten te behandelen. Deze geneeskunde heeft zich in de daaropvolgende duizenden jaren verder ontwikkeld en over de wereld verspreid. In de middeleeuwen zorgden de nonnen en monniken voor de zieken en kweekten kruiden in ‘kloostertuinen’. In 1590 werd de eerste medische tuin (de Hortus medicus) van West-Europa in Leiden geopend en konden ook studenten geneeskunde de geneeskrachtige planten leren herkennen en toe te passen in de praktijk. Vanaf de 18 e eeuw werd de reguliere geneeskunst meer en meer gemeengoed, en met de ontdekking van antibiotica in het begin van de 20 e eeuw, werd de toepassing van kruiden steeds meer beperkt tot de keuken. Mijn kruidentuintje is me heilig. Niet alleen van- wege de heerlijke geuren die vrijkomen als ik met mijn handen langs alle takjes strijk, en niet alleen vanwege de prachtige smaken die ik ermee aan mijn gerechten kan geven. Mijn kruidentuintje is me óók heilig omdat kruiden zoals oregano, tijm, rozemarijn en salie barsten van actieve stoffen die uiteenlopende gezondheidsvoordelen hebben. Op anti-oxidatief en anti-inflammatoir gebied zijn kruiden boeiend maar opvallend zijn ook de anti- microbiële eigenschappen van kruiden. Voordat ik daar verder op in ga, wil ik kort iets vertellen over de geschiedenis en de huidige status van kruiden in de geneeskunde.
bevatten bijvoorbeeld carvacrol en kruidnagel bevat eugenol en isoeugenol. Deze bestanddelen zijn in staat om de groei van micro-organismen te remmen. 1 Dit doen zij onder andere door de permeabiliteit van het microbiële membranen te verhogen waardoor de pathogene celprocessen verstoord raken en de micro-organismen bezwijken. Op deze manier en vele andere manieren zijn tientallen kruiden in staat om de groei van micro- organismen zoals schimmels, bacteriën, virussen en parasieten te remmen. 2 Terug naar de Hortus Medicus De Hortus Medicus, tegenwoordig vaak omgedoopt tot de Hortus Botanicus, is dus zo gek nog niet. Alhoewel de tuin niet zoveel meer gebruikt wordt door studenten en de wetenschap, maak ik er zelf, als liefhebber van datgene wat de natuur te bieden heeft, graag en dankbaar gebruik van. Misschien pluk ik stiekem een klein stukje van de bast van de Roze Ipé (Pau d’arco) of een stekje van de gemberplant. En thuis blijf ik natuurlijk ook mijn eigen kruidentuintje koesteren. Referenties 1.Silva, NCC & Júnior, A. (2009). Biological properties of medicinal plants: A review of their antimicrobial activity. Journal of Venomous Animals and Toxins including Tropical Diseases. 16. 402-413. 2. Ullah et al. (2020). Potential Role of Plant Extracts and Phytochemicals Against Foodborne Pathogens Appl. Sci., 10, 4597;
Kruiden en micro-organismen Toch blijft er belangstelling voor de therapeutische
mogelijkheden van kruiden. Alhoewel hedendaagse medicijnen een belangrijk onderdeel van behandelingen kunnen zijn, kunnen kruiden soms ook iets aanvullends betekenen. Bijvoorbeeld als beschermer tegen micro-organismen. Planten en kruiden bevatten bestanddelen om zich te beschermen tegen micro- organismen zoals schimmels en bacteriën. Oregano en tijm
Geschreven door Lianne Maan, Scientific Educator, Stichting Orthomoleculaire Educatie
15
PHARM ACTUEEL nr 10 oktober 2023
Made with FlippingBook interactive PDF creator