Kultura Culture
B eogradska kuća Petrovića bila je stecište kulturne i umetničke elite. Dom čuvenog skupljača istorijskih dokumenata Dimi- trija Mite Petrovića i njegove supruge Mi- leve bio je uvek otvoren za mnoge viđe- ne intelektualce tog doba, ali i mladobosance, koji će 1914. godine preokrenuti svetsku istoriju. U toj sklad- noj porodici rođeno je čak trinaestoro dece, prežive- lo devetoro, a najpoznatije dvoje iz porodice Petrovi- ća svakako su Nadežda i Rastko Petrović. Buduća slikarka rođena je 1873. u Čačku. Posle završetka Više ženske škole 1891, polaže ispit kojim stiče diplomu za nastavnika crtanja. Dalje slikarsko školovanje započela je u Prvoj srpskoj crtačkoj ško- li, ali već 1898. godine nastavlja da uči slikarstvo u Minhenu, u školi Antona Ažbea, u kojoj u isto vreme borave i Vasilij Kandinski i Aleksej Javljenski. Veliki uticaj na Nadeždu ima i druženje sa Ivanom Meštrovi- ćem, Miroslavom Kraljevićem, Rihardom Jakopičem i drugima. Ovako udruženi u Ažbeovom ateljeu, mladi srpski, hrvatski i slovenački slikari će i kasnije ostva- riti prve zajedničke izložbe jugoslovenske orijentaci- je. Nadežda je u Minhenu nameravala da ostane godi- nu dana, a zadržala se četiri pune godine, za to vreme naučila nemački, ruski i francuski jezik. Prvu, nažalost i jedinu samostalnu izložbu Nadež- da Petrović organizuje u prostorijama Velike škole u Beogradu, 25. avgusta 1900. godine. Iako joj je done- kle priznala talenat, tadašnja kritika je bila nemilosrd- na u pogledu njenih „novotarija“, ali i u pogledu uzora na impresionističke slike, koje je jedan kritičar čak na-
SLAVIMO SRPSKE VELIKANKE Nadežda zauvek! Posebno mesto u samom vrhu slikarskog panteona pripada joj isto koliko i slavno mesto u srpskoj herojskoj istoriji
Tekst / Words: Suzana Spasić Fotografije / Photography: Profimedia
zvao „bolesnim i trulim mozgovima“. Posle boravka na Akademiji kod pro- fesora Ekstera, koga je smatrala geni- jalnim, Nadežda se u Beograd vraća u burno vreme srpske istorije, u osvit puča protiv kralja Aleksandra i kra- ljice Drage. Ona je politički aktivna, reaguje na promene u društvu, poku- šava da organizuje kulturnu javnost, a zatim uz pomoć Branislava Nušića osniva i Kolo srpskih sestara. Da bi svuda stigla, ta krupna, sta- mena žena bila je uvek spremna da krene na put – na konju, u vozu, peš- ke, ona je neprestano putovala, kao neki umetnički misionar, propoved- nik i borac. Do 1910. godine Nadežda izlaže svoje nove slike, seoske pejzaže, beogradske prizore, portrete na više kolektivnih izložbi, ali kritika ostaje nemilosrdno negativna. Burna 1908. godina donosi velike demonstracije u Beogradu, koje predvodi Branislav Nu- šić. Nadežda prekida nastavu u školi i sa učenicima kreće na demonstracije.
36 | Umetnost » Art
Made with FlippingBook interactive PDF creator