21
Meritum 3 (78) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
ZROZUMIEĆ ARCHEOLOGIĘ. ZABYTEK, KTÓRY ZMIENIŁ HORYZONT CHRONOLOGICZNY.
Ilustracja 1. Szreńsk na mapie archeologicznej z 2007 roku Źródło: WG Polska Mapa Archeologiczna, Warszawa 2007
Ostatnio (w latach 2016-2018) władze gminy pozyskały fundusze na kompleksową rewitalizację parku i otoczenia pałacu. Poddano także przebu- dowie rynek. Udało się wówczas, w ramach nad- zoru, odsłonić całkiem dobrze zachowane fun- damenty XVI-wiecznego ratusza (przebudowany w stylu klasycystycznym budynek, mocno zrujno- wany, rozebrano etapami w „czynie społecznym” w 1969 i 1973 roku). Niestety, projekt nie przewi- dywał ich chociażby częściowej ekspozycji. Wyko- nałem wszakże dokładną dokumentację rysunkową i fotograficzną. Rynek, na wzór ciechanowskiego placu Jana Pawła II, pokryto kostką z nielicznymi nasadzeniami. Miejscowość Szreńsk ma bogatą przeszłość historyczną. Zobligowany obchodami 600-lecia Szreńska (1983 10 ), przystąpiłem do zbierania ma- 10 „Szreńsk, położony w ziemi zawkrzeńskiej otrzymał prawa miej- skie w 1383 r. na mocy przywileju księcia płockiego Siemowita IV” [w:] A. Bartoszewicz, H. Bartoszewicz, Szreńsk [w:] Kartografia miast Ma- zowsza i ziemi dobrzyńskiej do końca XIX wieku, Warszawa-Pułtusk 2012, s. 147.
teriałów dotyczących tej miejscowości. Były to głównie rozproszone po różnych wydawnictwach wzmianki, poza jednym, pełniejszym opracowa- niem, historyka regionalisty Jerzego Wierzbowskie- go 11 . Siłą rzeczy musiałem oprzeć narrację o wyniki wieloletnich już badań archeologicznych. Jest to, jak dotychczas, jedyne opracowanie historii Szreń- ska 12 . Książka zyskała pozytywne recenzje 13 , chociaż moje zmagania z materiałem historycznym uważam za niepełne. Tabula rasa były dla mnie dokumenty z epoki w języku łacińskim, a szczególnie „Księga radziecka szreńska z lat 1525-1536” 14 . Co prawda 11 J. Wierzbowski, Zabytki architektury powiatu mławskiego, Szreńsk [w:] Studia i materiały do dziejów ziemi zawkrzeńskiej , prac. zbior. pod red. J. Antoniewicza, t. I, s. 240-248. 12 M. Piotrowski, Szreńsk – miasto zapomniane (Zarys dziejów) , War- szawa 1986. 13 Fragment wstępu Henryka Samsonowicza: „Książka Marka Piotrow- skiego ukazuje te problemy w oparciu i o szeroką literaturę przedmiotu i bogate, bardzo interesujące źródła archeologiczne. Stanowi dobry przykład uprawiania historii od strony ojczyzny najbliższej – miejsca, z którym się jest związanym uczuciowo. Dzieje tego miasta, ważne i pouczające, stanowią cenny fragment przeszłości naszego społe- czeństwa”, ibidem, s. 4. 14 A. Bartoszewicz, Księga radziecka szreńska z lat 1525-1536 [w:] „Rocznik Mazowiecki” 2001, t. 13, s. 69-78.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker