30
Meritum 3 (78) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
„Wierzył, pracował, czynił” – koncepcja pedagogiczna Wojciecha Bogumiła Jastrzębowskiego w świetle wspomnień marymontczyków, wychowanków Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Marymoncie w latach 1836-1858
SZYMON JASTRZĘBOWSKI
W czasach gdy odczuwamy deficyt autorytetu, a świat oferuje nam nieskończoną ilość „nowatorskich” rozwiązań, warto zatrzymać się na chwilę i spojrzeć wstecz. Okaże się wtedy, że są w naszej historii postaci i idee, które – choć może przykryte cienką war- stwą kurzu – czekają na swoje ponowne odkrycie. Czasem nie trzeba wymyślać koła od nowa, wystarczy tylko lekko dmuchnąć i odkurzyć koncepcje, jakie rodziły się w głowach naszych rodaków już ponad 200 lat temu. Wtedy ze zdziwieniem odkryjemy, że są one zaskakująco aktualne i atrakcyjne także dla ludzi XXI wieku.
wojewódzkie (np. Liceum Warszawskie) czy szkoły wydziałowe (np. zboru ewangelicko-augsburskiego czy tzw. dominikańska przy ul. Freta). Młodzież pra- cująca mogła również pobierać nauki w szkołach niedzielnych. W stolicy Królestwa funkcjonowały także szkoły specjalne, takie jak Instytut Głucho- niemych i Ociemniałych, Szkoła Guwernantek (Instytut Rządowy Wychowania Płci Żeńskiej) oraz Konserwatorium Muzyczne. Oprócz szkół świe- ckich działały publiczne szkoły wyznaniowe (m.in. słynna Szkoła Rabinów). Z kolei na szkolnictwo wyższe w okresie istnienia Królestwa Kongreso- wego składały się trzy uczelnie. Pierwszą z nich był Królewski Uniwersytet Warszawski, na terenie którego funkcjonowała Szkoła Szczególna Leśni- ctwa, Instytut Muzyki i Deklamacji, Instytut Peda- gogiczny oraz Szkoła Akademiczno-Górnicza (po przeniesieniu jej z Kielc). Oprócz KUW w Warszawie
Idea utworzenia na ziemiach polskich pierwszej wyższej szkoły rolniczo-leśnej sięga końca XVIII i początków XIX wieku. Marzyli o niej Stanisław Sta- szic, Ludwik Szymon Gutakowski, Ludwik hr. Plater i Antoni Trębicki. Początkowo siłą rzeczy sięgano po wzorce z Europy Zachodniej 1 , jednak, dzięki zaangażowaniu kolejnych dyrektorów, powołany do życia 23 września 1816 roku Instytut Agrono- miczny w Marymoncie wypracował własny program nauczania i przez 45 lat swojego istnienia był kuźnią kadr dla rolnictwa i leśnictwa w Królestwie Kon- gresowym. Szkolnictwo w Warszawie tamtej epoki podzielone było na kilka poziomów. Na system oświaty na poziomie średnim składały się szkoły 1 Benjamin Flatt (pierwszy dyrektor Instytutu Agronomicznego) i Ta- deusz Wernik w latach 1814-1816 odwiedzili dwa największe ośrodki kształcące rolników w Möglin (Prusy) oraz w majątku Hofwyl (Szwajca- ria). Na podstawie raportów z tych wizytacji powstał pierwszy program nauczania w Instytucie Agronomicznym.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker