PharmActueel februari 2025

■ COLUMN ■

Aromatherapie Veel gestelde vragen over aromatherapie

Kunnen essentiële oliën een bijdrage leveren aan een schone lucht?

Drs. Harmen Rijpkema is medisch antropoloog en aromatherapeut. Hij is werkzaam bij Stichting Aromatherapie & Natuurlijke Gezondheidszorg Ontwikkeling (www.stichtingaromatherapie.nl) en adviseur bij Chi Natural Life. Harmen is auteur van vele artikelen en diverse boeken over aromatherapie, waaronder het Aromecum waarvan eind 2024 de 11de druk is verschenen. Met meer dan 35 jaar ervaring in aromatherapie geeft hij diverse cursussen en opleidingen rondom dit bijzondere thema. In deze column behandelt Harmen de meest gestelde vragen over aromatherapie. Deze maand beantwoordt hij de vraag: Kunnen essentiële oliën een bijdrage leveren aan een schone lucht?

In de laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar luchtzuivering door essentiële oliën. Onderstaand onderzoek toont aan dat vooral de kleinste terpeenverbindingen in essentiële oliën de lucht voor een groot deel vrij maken van rondzwevende microben. Citroen en zilverspar verlagen hoeveelheid bacteriën en schimmels in de ruimte met 30 tot 60%. In ziekenhuizen zijn bacteriën en schimmels een voortdurend probleem. Ook in de lucht. Essentiële oliën in de lucht kunnen deze besmetting verminderen. In 2018 is er een studie gedaan op twee afdelingen in een middelgroot Oostenrijks ziekenhuis. De concentratie bacteriën werden voor en na de verdamping gemeten. Voor de verdamping is een mengsel van citroen en zilverspar gebruikt. Vooral in de eerste twee uren van de verdamping werden de concentraties bacteriën en schimmels met respectievelijk 40% en 30-60% (!) gereduceerd. Er werden op twee kamers (15 tot 25 m 2 ) diffusers neergezet met 3 (!) druppels essentiële olie. Zo weinig olie met zo’n fantastisch resultaat! Er zijn vele manieren waarop de bacteriën in patiëntenkamers kunnen binnendringen: o.a. hoesten en niezen; door activiteit van het personeel; wassen, kleden en bed verschonen. Vooral het bed verschonen gaf een stijging van de MRSA in al met MRSA geïnfecteerde kamers. Onderzoekers vonden genoeg bewijs dat de lucht in de kamers verbonden is met de verspreiding van infecties. Veel pathogenen worden via de lucht verspreid. Essentiële oliën zijn antibacterieel en schimmeldodend zoals we dat ook in de natuur zien. De structuur van de moleculen spelen daarbij een belangrijke rol. Door het lipofiele karakter van de verbindingen kunnen ze de celwand van de bacterie of schimmel beïnvloeden en de membranen doorlaatbaar maken. Dit maakt essentiële olie geschikt om mogelijke infecties te voorkomen en te bestrijden. Vooral monoterpenen hebben deze functie, zoals de oliën van citroen en zilverspar. (Lanzerstorfer, A. et al 2019). Maar naar mijn mening zou het resultaat hetzelfde geweest zijn bij de keuze voor andere citrus- en dennenoliën. 77% minder schimmels en 95% minder bacteriën door verdamping van tea tree.

In een recent onderzoek (Diaz-Allonso 2021) ter verbetering van de luchtkwaliteit op plaatsen met cultureel erfgoed, bleek tea tree of tea tree in combinatie met tijm de lucht zo sterk te verbeteren dat het advies is om op plaatsen waar o.a. schilderijen hangen, kleine percentages tea tree te vernevelen. In het onderzoek gaf tea tree 77,3 % minder rondzwevende schimmels en 95,0 % (!) minder rondzwevende bacteriën. En dat zonder schade. De onderzoekers merkten op dat hoe lager werd gedoseerd, des te effectiever de rondzwevende microben werden bestreden. Literatuurlijst • Rijpkema, H. – Aromecum, van Absint tot Zonnebloem. 11de druk, 2024. • Lanzerstorfer, A. et al - The influence of air-dispersed essential oils from lemon (Citrus limon) and silverfir (Abies alba) on airborne bacteria and fungi in hospital rooms – Journal of Environmental Science and Health. Part A, Toxic/hazardous substances & environmental engineering 2019; 54 (3): 256 – 260 •Ljaljević Grbić, M. et al – Frankincense and myrrh essential oils and burn incense fume against micro-inhabitants of sacral ambients. Wisdom of the ancients? – Journal of Ethnopharmacology 2018; 219: 1 – 14 • Diaz-Allonso, J. et al - Innovative use of essential oil cold diffusion system for improving air quality on indoor cultural heritage spaces – International Biodeterioration & Biodegradation 2021; 162: 105251

21

PHARM ACTUEEL nr 2 februari 2025

Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online