Butikten Zirveye 20 Yıl Gelecek 10 Yıl
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL
İÇINDEKILER
07
Ön Söz
09 Butik bir hava yolundan dünyanın zirvesine uzanan 20 yıl 24 90 yıllık bir başarı hikâyesinin 20 yıllık zirve yolculuğu 42 Filo büyümesi 50 Genişleyen uçuş ağı 58 Finansal gelişim 68 Türkiye’nin dünya markası 84 Gökyüzünün en misafirperver hava yolu 96 Ödüllü seyahat deneyimi 106 Memnuniyet odaklı müşteri deneyimi 118 AnadoluJet 122 Turkish Cargo 128 Uçuş Eğitim Merkezi 132 Bağlı ortaklıklar ve iştirakler 144 Ticari iş birlikleri 150 Büyük Göç 160 Pandemide Türk Hava Yolları
166 Sürdürülebilirlik 175 Geleceğe bakış 202 20 yılda emeği geçenlere sonsuz teşekkürler
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL
ÖN SÖZ
Cumhuriyetimizin ilk 100 yılını geride bıraktığımız bir dönemde, daha büyük hedeflere doğru hızla ilerliyoruz.
Milletimize söz verdiğimiz projeleri birer birer hayata geçirirken kalkınma hamlelerimizle ekonomimize değer katıyoruz.
Göreve geldiğimizde belirlediğimiz en önemli hedeflerden biri de bayrak taşıyıcı millî markamız Türk Hava Yolları’nı dünya çapında zirveye taşımaktı.
Bu doğrultuda 20 yılda çok önemli mesafeler kat ettik.
Dünyaya yeterince açılamamış, insanlara yeterince dokunamamış bir markayı, bugün dünyanın dört bir tarafına ulaştırmanın, dünyada en çok bilinen Türk markalarından biri hâline getirmenin gururunu yaşıyoruz. Bu 20 yılda, küresel düzeydeki siyasi, sosyal ve ekonomik dalgalanmalara, koronavirüs salgını gibi olumsuz gelişmelere rağmen, Türk Hava Yolları’nı yeni yatırımlarla istikrarlı ve özenli bir şekilde büyüttük.
Ülke olarak bu alanda artık daha iddialıyız.
Bunun en önemli göstergelerinden biri de Türk Hava Yolları’nın 2022 yılının ardından 2023 yılında da rekorlar kırarak farkını ortaya koymasıdır.
Artık milyonların markası hâline gelen Türk Hava Yolları, havacılık sektörümüzün öncülüğünü yapıyor.
Hava yolunu halkın yolu hâline getirdiğimiz son 20 yılda Türk Hava Yolları kanatlarını 5 kıtadaki 129 ülkeye genişletti.
Devletimizin kasasından 1 kuruş çıkmadan yapılan İstanbul Havalimanı, Türk Hava Yolları’nın yükselişine ivme kattı.
Türk Hava Yolları’nın yaşattığı yolcu deneyimi sayesinde İstanbul Havalimanımız, dünyaya örnek gösteriliyor ve ödüllerle başarısını taçlandırıyor.
Cumhuriyetin 100. kuruluş yıl dönümü olan 2023’te Türk Hava Yolları da 90. yaşını kutluyor.
Bu önemli yılda, Türkiye’yi ve Türk milletini dünyanın dört bir yanında temsil eden Türk Hava Yolları ailesine teşekkür ediyorum.
Ülkemizin bu önemli değerine sahip çıkan milletimizle birlikte, başarılarımıza yenilerini ekleyeceğimize canı gönülden inanıyorum.
Recep Tayyip ERDOĞAN Türkiye Cumhurbaşkanı
BUTİK BİR HAVA YOLUNDAN DÜNYANIN ZİRVESİNE UZANAN 20 YIL
Kıymetli Dostlar,
Millî Bayrak Taşıyıcı olarak 90. yaşımızı kutlarken dünyanın dört bir yanında yüce milletimizi temsil ediyoruz. Merkezinde, evimiz İstanbul Havalimanı olan uçuş ağımızla dünyanın en çok dış hat noktasına uçan hava yolu şirketi olarak bizi biz yapan değerlerimizi yerkürenin her bir köşesine gururla taşıyor; kıtalar, insanlar ve kültürler arasında köprü kuruyoruz. Geçtiğimiz 20 yıl zarfında uçuş ağıyla, filosuyla, taşıdığı yolcusuyla ve bilançosuyla sektöründeki en hızlı büyüme performanslarından birine imza atan Türk Hava Yolları, bölgeselden küresele geçişini devasa altyapı hamleleri eşliğinde tamamlamış, yolcu ve kargo taşımacılığında benzersiz bir başarı hikâyesi yazmıştır. 2003 yılında 65 uçakla, 10 milyon yolcuya hizmet veren Türk Hava Yolları; 20 yılda uçak sayısını 6 kattan, yolcu sayısını da 8 kattan fazla büyüterek kısa bir süre önce bir milyarıncı yolcusunu ağırlamanın mutluluğunu yaşamıştır. Türkiye’nin en değerli markası ve en büyük ihracatçısı olan Türk Hava Yolları, 20 yılda toplam gelirini 10 kattan fazla artırmış ve Türkiye ekonomisine sadece 2022 yılında 50 milyar ABD dolarından fazla katkı sağlamıştır. Bir taraftan turizmin gelişmesinde büyük rol oynamış, diğer taraftan da taşıdığı kargolar ile ülkemizin ürünlerini dünyaya tanıtmıştır. Geçtiğimiz 20 yılda; küresel finansal krizler, terör eylemleri ve Covid-19 salgını gibi tüm dünyayı etkisi altına alan ve havacılık sektöründe önemli dalgalanmalara sebep olan çok zorlu dönemlere hep beraber şahit olduk. Tüm bu zor şartlarda dahi Türk Hava Yolları’nı başarıdan başarıya taşıyan kahramanlar, görev bilinci ve sorumluluklarından asla taviz vermeyen, aidiyet ve azmi ile örnek olan Türk Hava Yolları çalışanlarıdır. Bugün, küresel havacılık endüstrisinin lider markalarından biri olan, sektörün değer zinciri içinde yer alan 17 iştiraki ile birlikte her kademedeki her ferdiyle sayısı 75 bine varan büyük Türk Hava Yolları Ailesi, geçmiş 20 yıla olduğu gibi gelecek vizyonumuz ile önümüzdeki döneme de damgasını vurmaya hazırdır. “Butikten Zirveye 20 Yıl Gelecek 10 Yıl” adını verdiğimiz bu eserde, havacılık gibi rekabetin son derece yoğun yaşandığı bir sektörde lokomotif rolünü üstlenen markamızın kat ettiği müthiş mesafeyi ele almaya çalıştık. Bu başarının yolunu bizlere çizen, Türk havacılığının vizyonunu dünyanın zirvesine ulaşacak şekilde oluşturan ve her zaman güçlü desteğini yanımızda hissettiğimiz Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a bir kez daha şükranlarımızı sunuyor, desteklerini bizlerden esirgemeyen tüm devlet erkânımıza, kurumlarımıza, kuruluşlarımıza, paydaşlarımıza ve yolcularımıza teşekkürlerimizi iletiyoruz.
Keyifli okumalar…
Prof. Dr. Ahmet BOLAT Yönetim Kurulu ve İcra Komitesi Başkanı Türk Hava Yolları
HER GÜN DÜNYA ETRAFINDA 71 KEZ DÖNÜYORUZ
Her gün ortalama 2.194 Pilot ve 5.466 Kabin Memuru görev alıyor.
Her 59 saniyede bir uçuş gerçekleştiriyoruz.
Ortalama 249.423 yolcu taşıyoruz.
Ortalama 4.761 ton kargo taşıyoruz.
Ortalama 6,2 ton atığı geri dönüştürüyoruz.
Ortalama 241.756 adet ikram yüklüyoruz.
10
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
Ortalama 723.784 kişi web sitemizi ve mobil uygulamamızı kullanıyor.
Ortalama 987 GB internet kullanılıyor.
Ortalama 12.231 kişi Business Lounge’larımızı kullanıyor.
Ortalama 185.000 adet boarding card basıyoruz.
Uçaklarımız her gün ortalama 3.972 saat havada kalıyor. Bu sayı 165 güne tekabül ediyor.
Ortalama 2.837.397 km yol katediyoruz. Dünyayı 71 defa dönüyoruz.
Ağustos 2022 günlük ortalama verileridir.
11
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
BUTIK BIR HAVA YOLUNDAN DÜNYANIN ZIRVESINE UZANAN 20 YIL
FİLO BÜYÜMESİ Filomuzdaki uçak sayısı 2023 yılında, 2003 yılına göre 6,7 kat büyüyerek 435’e ulaşacak.
435
65
BUTIK BIR HAVA YOLUNDAN DÜNYANIN ZIRVESINE UZANAN 20 YIL
GENIŞLEYEN UÇUŞ AĞI 2023’te 350 destinasyonla dünyada en fazla ülkeye ve en fazla dış hat noktasına uçan hava yolu şirketi olmaya devam edeceğiz.
350
103
BUTIK BIR HAVA YOLUNDAN DÜNYANIN ZIRVESINE UZANAN 20 YIL
BÜYÜYEN AİLEMİZ 20 yıldır ailemiz sürekli büyüyor. Pandemi koşullarında dahi bu aile bir arada kaldı. 2023’te 82 bin * üyeli büyük bir aile olacağız.
82.000
10.539
* TSS şirketi kurulması ile alt yüklenicideki çalışanlar dâhil edilmiştir.
BUTIK BIR HAVA YOLUNDAN DÜNYANIN ZIRVESINE UZANAN 20 YIL
YOLCU GELİŞİMİ Gökyüzünde ağırladığımız misafirlerimizin sayısı 20 yılda 8 kattan fazla büyümüş olacak.
86+ MN
10,4 MN
BUTIK BIR HAVA YOLUNDAN DÜNYANIN ZIRVESINE UZANAN 20 YIL
GELİR BÜYÜMESİ
Türkiye’nin küresel bayrak taşıyıcısı olarak, 2023 yılında geçmiş 20 yıla göre toplam ciromuz dolar bazında 10 kattan fazla artarak 19 milyar ABD dolarını geçecek.
19+ ML ABD DOLARI
1,7 ML ABD DOLARI
BUTİK BIR HAVA YOLUNDAN DÜNYANIN ZIRVESINE UZANAN 20 YIL
ÖDÜLLÜ SEYAHAT DENEYIMI
SKYTRAX ÖDÜLLERI
APEX ÖDÜLLERI
Güney Avrupa’nın En İyi Hava Yolu 2008, 2009, 2010, 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2022
APEX World Class 2022, 2023
APEX – 5 Yıldızlı Global Hava Yolu 2018, 2019, 2020, 2021, 2022, 2023
Ekonomi Sınıfı İkramda Dünyanın En İyi Hava Yolu 2010
Avrupa’nın En İyi Uçak İçi Eğlence Hizmeti Ödülü 2023 Avrupa’nın En İyi Yemek & İçecek Ödülü 2022, 2023 Avrupa’nın En İyi Koltuk Tasarımı Ödülü 2022 Health Safety Diamond Status (Sağlık Güvenliği Konusunda En Yüksek Derece) 2021
Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi 2011, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2022
En İyi Premium Sınıfı Koltuk 2011, 2012
Dünyanın En İyi Business Class İkram Servisi 2013, 2014, 2016, 2017, 2022 En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu İkramı 2014, 2015, 2016, 2017, 2018 Dünyanın En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu 2015, 2017, 2018
Avrupa’nın En İyi Ekonomi Sınıfı 2022
23
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
1933
90 YILLIK BIR BAŞARI HIKÂYESININ 20 YILLIK ZIRVE YOLCULUĞU Dünyanın en köklü hava yolu şirketlerinden biri olarak, özellikle son 20 yıla önemli başarılar sığdırarak millî markamızı çok daha yükseklere taşıdık.
20 Mayıs 1933’te T.C. Milli Savunma Bakanlığı’na bağlı “Hava Yolları Devlet İşletme İdaresi” kuruldu ve 5 uçaklık filosu ile uçuşlara başladı.
İkram hizmeti başladı. 1940
İlk dış hat seferi 12 Şubat 1947 tarihinde DC-3 tipi uçakla Ankara- İstanbul-Atina uçuşu ile yapıldı. 1947
Türk Hava Yolları AO, 1 Mart 1956 tarihinde kuruldu. 1956
Kamu İktisadi Kuruluşu statüsüne geçildi. 1984
Uzak Doğu uçuşları 1 Haziran 1986 tarihinde A310 uçak tipi uçaklarla Singapur hattının açılması ile başladı. 1986
24
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
1988
Brüksel aktarmalı New York seferleri A310 tipli uçak ile 26 Ağustos 1988 tarihinde başladı.
Sık uçan yolcu programı Frequent Flyer adıyla başladı. 1989
1994
New York’a direkt uçuşlar 16 Temmuz 1994 tarihinde A340-300 uçak tipi ile başladı.
thy.com hizmete girdi. 1996
Türk Hava Yolları bünyesinde Turkish Cargo markası kuruldu. 2000
29 Ocak’tan itibaren İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’ndan Ankara’ya seferler başladı. 2001
25
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2004
Ortaklık tarihinin en büyük uçak alım kararı verilerek 59 uçağın alımı sözleşmeye bağlandı.
Filoya ilk A321 uçağı dâhil edildi.
İlk kargo uçağı olarak A310F filoya katıldı.
Müşteri ilişkileri online servis hizmeti devreye girdi.
HABOM projesi devreye alındı.
30 Nisan 2005’te İstanbul Anadolu yakasındaki İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’ndan iç hat uçuşlarına başlandı. 2005
15 Aralık 2005’te Türkiye’nin ilk A330’u filoya katıldı.
26
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2006 23 Mayıs 2006’da %100 hissesi Türk Hava Yolları’na ait olan THY Teknik AŞ iştirakler arasına katıldı.
Türkiye’nin ilk IOSA Operatörü belgesi alındı.
Uçuş Eğitim Akademisi kuruldu.
18 Mayıs 2006 tarihinde Türk Hava Yolları, İkincil Halka Arz (SPO) yoluyla da kamu kuruluşu hüviyetini geride bırakarak hisselerinin %49’u kamuya ait bir anonim ortaklık hâline dönüştü. 27 Eylül 2006 tarihinde Türkiye çıkışlı ikram hizmetleri, kurulan THY Do&Co AŞ isimli bağlı ortaklıkla yürütülmeye başlandı. Sık uçan yolcu programı Miles&Smiles olarak yenilendi ve üyeler 4’lü kart sistemiyle buluşturuldu. IATA Yönetim Kurulu’na seçilen ilk Türk yönetici Genel Müdür Prof. Dr. Temel Kotil oldu.
17 Ağustos 2006 tarihinde filoya 100. uçak dâhil edildi.
2007 Skytrax şirketi, Türk Hava Yolları’na verdiği yıldız sayısını 4’e çıkardı.
27
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2008 250 milyonuncu yolcu taşındı. Türk Hava Yolları, Skytrax şirketi tarafından Güney Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi seçildi. Boeing 777-300ER uçakları wet-lease kiralama yoluyla filoya katıldı. IATA Genel Kurulu, 2-3 Haziran 2008’de Türk Hava Yolları ev sahipliğinde Türkiye’de ilk defa yapıldı. TGS Yer Hizmetleri AŞ, 26 Ağustos 2008’de Türk Hava Yolları ve Havaş Havaalanları Yer Hizmetleri AŞ’nin %50’şer ortaklığıyla kuruldu. THY Teknik AŞ, 10 Ekim 2008’de dünyanın önde gelen motor ve motor parçası üreticilerinden ABD’li Pratt&Whitney ile büyük ölçekli bir motor bakım merkezi kurmak üzere ortak girişim sözleşmesi imzaladı.
1 Nisan 2008’deki imza töreninin ardından Star Alliance’ın 20. üyesi olundu.
AnadoluJet 23 Nisan 2008 tarihinde uçuşlara başladı.
28
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2009
18 Eylül 2009’da Türk Hava Yolları ve OPET Petrolcülük AŞ’nin %50’şer ortaklığıyla Turkish Opet kuruldu. Türkiye’nin ilk mobil hava yolu uygulaması mobil.thy.com hizmete sunuldu. Küresel kriz ortamına rağmen Ortaklık, Avrupa Hava Yolları Birliği’ne üye hava yolları arasında en çok büyüyen kurum oldu. Türk Hava Yolları, Skytrax şirketi tarafından Güney Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi seçildi. Türk Hava Yolları, Airfinance Journal tarafından, “Avrupa’nın En İyi Finansman Uygulamasını Gerçekleştiren Şirketi” seçildi.
Global marka iletişimi için Oscar’lı oyuncu Kevin Costner ile iş birliği başladı.
29
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2010
29 Eylül 2010 tarihinde ilk A330F kargo filosuna katıldı.
14 Aralık 2010’da Türk Hava Yolları ve Goodrich iştiraki olan TSA Rina Holdings B.V.’nin %40-%60 ortaklığıyla Goodrich Turkish Technic kuruldu. Avrupa Basketbol Ligi Euroleague sponsorluğu başlatılması ile lig “Turkish Airlines Euroleague” olarak anılmaya başlandı. Türk Hava Yolları, ekonomi sınıfı uçak ikramında dünyanın en iyi hava yolu unvanını kazandı. Bayanlar tenis dünyasının bir numaralı ismi Caroline Wozniacki marka elçileri arasına katıldı.
Dünya basketbolunun efsane isimlerinden Kobe Bryant ile marka elçiliği için anlaşıldı.
Yolcular gökyüzünde “Uçan Şefler” ile tanıştı.
30
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2011
Türk Hava Yolları, 2011 yılında, Skytrax tarafından Avrupa’nın en iyi hava yolu şirketi seçildi.
Atatürk Havalimanı’nda dış hat CIP (özel yolcu) salonu yenilendi.
Canlı televizyon ve kablosuz internet hizmeti uçuş esnasında kullanılmak üzere yolculara sunuldu. 13 Mayıs 2011’de %30 hissesi Türk Hava Yolları, %21 hissesi THY Teknik AŞ ve %49 hissesi Türk Havacılık ve
Uzay Sanayi AŞ’ye ait olarak TCI - Cabin Interior kuruldu.
2 Haziran 2011’de %45 hissesi Türk Hava Yolları, %5 hissesi THY Teknik AŞ ve %50 hissesi Assan Hanil Grubu’na ait olmak üzere TSI Aviation Seats kuruldu.
Global marka iletişimi için Lionel Messi ile anlaşıldı.
İnternet sitesi yeni tasarımıyla ziyaretçilerin beğenisine sunuldu.
2012
Dünyada en fazla ülkeye uçan hava yolu şirketi olundu.
21 Haziran 2012’de %100 iştirak olarak THY Aydın Çıldır Havalimanı İşletme AŞ kuruldu.
Uçuş ağı 200 destinasyona ulaştı.
34 yeni hat açılışı gerçekleştirildi, 2012 en fazla hat açılışı yapılan yıl oldu.
200. uçak filoya 13 Kasım 2012 tarihinde katıldı.
31
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2013
Türk Hava Yolları, Avrupa’nın en fazla yolcu taşıyan ikinci hava yolu oldu. Türk Hava Yolları, Skytrax Ödülleri’nde “Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi”, “Güney Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi” ve “En İyi Business Class İkram Servisi” ödüllerine layık görüldü. Yeni küresel motto “Dünya Daha Büyük. Keşfet!” “Widen Your World” oldu.
212 uçak ile Ortaklık tarihindeki en büyük uçak siparişi verildi.
Turkish Airlines Corporate Club ürünü devreye alındı.
Türk Hava Yolları ile uçan yatırımcılara, girişimlerin şirketlerini uçak içi ekranlar
vasıtasıyla tanıtmalarına imkân veren Invest on Board platformu kuruldu. Genel Müdürümüz Prof. Dr. Temel Kotil, 2013 yılı için Avrupa Hava Yolları Birliği Başkan Yardımcısı; 2014 ve 2015 yılları için de Avrupa Hava Yolları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı seçildi.
32
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2014 Gerçekleştirilen yatırımların geri dönüşü olarak dünya genelinde %63 bilinirlik düzeyine ulaşıldı.
Shop&Miles online alışveriş sitesi kuruldu.
İlk yerli kabin içi mutfağı ürünü olarak “Uçak Galley” tanıtıldı.
HABOM, Haziran ayında İstanbul Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı’nda faaliyete geçti.
Touristanbul hizmeti başlatıldı.
İlk yerli tasarım uçak koltuğu üretildi.
33
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2015
500 milyonuncu yolcu taşındı.
İlk Sürdürülebilirlik Raporu yayımlandı.
Turkish Cargo, Air Cargo News Dergisi tarafından “Yılın Kargo Hava Yolu” ve “Avrupa’nın En İyi Kargo Hava Yolu” ödüllerine layık görüldü. Net kâr ilk kez 1 milyar ABD dolarını aşarak 1 milyar 69 milyon ABD dolarına ulaştı. Türk Hava Yolları, Skytrax tarafından beşinci kez üst üste “Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi” seçildi.
1,2 milyon ton kapasiteli yeni kargo terminalinde hizmet verilmeye başlandı.
2016 Türk Hava Yolları, Skytrax tarafından altıncı kez üst üste “Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi” seçildi. Batman vs. Superman: Adaletin Şafağı filmine sponsor olarak Türk Hava Yolları, hayali bir evrende yer alan ilk hava yolu oldu. 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası “Resmî Hava Yolu Ortağı” olan Türk Hava Yolları, bu sponsorluk ile şampiyonanın 58 yıllık tarihinde bir ilki gerçekleştirdi.
5 Şubat 2016’da 300. uçak teslim alındı.
34
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2017
Ortaklık, APEX Yolcu Tercihi Ödülleri’nde “5 Yıldızlı Küresel Hava Yolu” seçildi. Türk Hava Yolları, Skytrax tarafından üst üste 9’uncu kez “Güney Avrupa’nın En İyi Hava Yolu Şirketi” ilan edilmesinin yanında “En İyi Business Class İkram Servisi”, “En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu” ve “En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu İkramı” ödüllerinin sahibi oldu.
“Fly Good Feel Good” projesi hayata geçirildi.
Yeni bir hizmet olan uçak içi cep telefonu kullanımı aktif hâle getirildi.
Oscar ödüllü aktör Morgan Freeman’ın başrolünde yer aldığı yeni reklam filmi Super Bowl’da tanıtıldı.
%71 ile Ortaklık tarihinin en yüksek bilinirlik düzeyine ulaşıldı.
3 Şubat 2017 itibarıyla THY AO sermayesinin %49,12’lik payı Özelleştirme İdaresi’nden, Türkiye Varlık Fonu yönetimine devredildi.
Stopover projesi başlatıldı.
30 Kasım ve 22 Aralık 2017’de filoya ilk B777F kargo uçakları katıldı.
35
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2018
12 Temmuz 2018 tarihinde filoya yeni nesil A320/321 NEO ve 17 Ağustos 2018’de ise B737 MAX 8/9 dar gövde uçaklar teslim alınmaya başlandı.
750 milyonuncu yolcu taşındı.
Turkish Airlines Lounge Istanbul, Türk Hava Yolları’na dünya sıralamasında üst üste ikinci kez “En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu” birincilik ödülünü kazandırdı. Aynı zamanda üst üste beşinci kez “En İyi Business Class Özel Yolcu Salonu İkramı” ödülü kazanıldı. 17 Ekim 2018’de “Kabin İçi Eğlence Sistemleri ve İnternet Hizmeti” konusunda faaliyet göstermek amacıyla Türk Hava Yolları Teknik AŞ ve Havelsan arasında Cornea isminde Ortak Girişim Şirketi kuruldu.
60 uçakla Ortaklık tarihindeki en büyük geniş gövde uçak siparişi olan A350-900 ve B787-9’un siparişleri verildi.
“Flow - Akış” konseptli yeni bir görsel kimlik tasarlandı.
İstanbul Havalimanı’na taşınmanın ardından yenilenme sürecine giren Türk Hava Yolları, logo başta olmak üzere tüm kurumsal kimliğini değiştirdi. Bu kapsamda kabin üniformaları değiştirildi.
İstanbul Havalimanı 29 Ekim 2018 tarihinde hizmete açıldı.
36
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2019
Boeing 787-9 Dreamliner uçakları 25 Haziran 2019 tarihi itibarıyla teslim alınmaya başlandı. 11 Mart 2019’da İstanbul Havalimanı yatırımları kapsamında ilk 7 operasyonel tesisin açılışı yapıldı.
20 Mart 2019’da ekip terminali binası açıldı.
Filoya katılmaya başlayan B787-9 ve 2020 yılında filoya katılmaya başlayan A350-900 uçaklarının kabin içi ve koltuk tasarımlarına, yolcu istekleri ve güncel trendler doğrultusunda yön verilerek markaya yeni bir soluk getirildi.
Nisan ayında İstanbul Havalimanı’na taşınma süreci (Büyük Göç) tamamlandı.
350 uçaklık filoyla dünyanın en büyük 10’uncu hava yolu olundu.
37
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2020 21 Şubat 2020’de akaryakıt ikmal tesislerinin işletilmesini sağlamak amacıyla TFS Akaryakıt Hizmetleri AŞ kuruldu. İstanbul Havalimanı, Avrupa’da en çok yolcuya hizmet veren havalimanı oldu. 22 Ekim 2020 itibarıyla A350-900’ler filoya girmeye başladı. Türk Hava Yolları, SimpliFlying tarafından gerçekleştirilen değerlendirmede sağlık ve güvenlik kategorisinde en yüksek seviye olan Diamond statüsüne layık görüldü. THY Teknoloji ve Bilişim AŞ, 8 Aralık 2020’de %100 Türk Hava Yolları iştiraki olarak kuruldu. Türk Hava Yolları’nın açık inovasyon stratejisi ve teknoloji odaklı yaklaşımıyla yeni nesil girişimlerle tüm teknoloji severleri bir araya getirmek ve seyahatin geleceğini birlikte şekillendirmek için Terminal platformu kuruldu.
Turkish Cargo, Aircargo News Ödülleri’nde “Yılın Kargo Hava Yolu” ödülüne layık görüldü.
AnadoluJet dış hat açılımı başlatıldı.
31 Ağustos 2020’de İstanbul Havalimanı uçak bakım hangarlarının açılışı yapıldı. 3 farklı dalda IATA CEIV (Sağlık Ürünleri, Bozulabilir Ürünler, Canlı Hayvan) sertifikasına sahip olan ilk hava yolu olundu.
38
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2021
Türk Hava Yolları COVID-19 hijyen önlemleri kapsamında APEX Diamond statüsüne layık görüldü. Conde Nast Traveler okuyucularının seçimi ile küresel hava yolları arasında ilk 3 hava yolundan biri olundu. Tüm Network +LCC taşıyıcıları arasında uluslararası arz koltuk km sınıflandırmasında TK+Ajet olarak birinci olundu. 29 Temmuz 2021’de İstanbul Havalimanı Ana Kargo (SmartIST) binası açıldı.
Türk Hava Yolları ilk kez bir hava yoluna takdim edilen “APEX World Class Ödülü”ne layık görüldü.
39
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2022 Yolcuların tüm tatil ihtiyaçlarını tek noktadan yönetebileceği TK Holidays ürünü devreye alındı. Türk Hava Yolları, 2022 yılında Skytrax ödüllerinde bir kez daha “Avrupa’nın En İyi Hava Yolu” ödülüne layık görüldü. TheDesignAir ödüllerinde Türk Hava Yolları “2022 Yılı Avrupa’nın En İyi Tasarıma Sahip Hava Yolu” seçildi. Türk Hava Yolları, Brand Finance tarafından üst üste beşinci kez “Türkiye’nin En Değerli Markası” seçildi. Uluslararası seferlerde arz edilen koltuk sayısıyla dünyanın en büyük network taşıyıcısı olundu.
IATA’nın IEnvA (Çevresel Değerlendirme) programında, doğrudan “En Üst Düzey Sertifika”yı almaya hak kazanan ilk hava yolu olundu. Seyahatseverlere, uçuşlarından kaynaklanan karbon salımını, sürdürülebilir kalkınma projelerini destekleyerek dengeleme imkânı sunan “CO 2 mission” programı hayata geçirildi. Türk Hava Yolları, World Finance tarafından “2022 Yılı Sürdürülebilirlik Ödülü”ne layık görüldü.
UEFA Şampiyonlar Ligi tarihinin ilk hava yolu sponsoru olundu.
Dünyanın en büyük kurumsal sürdürülebilirlik inisiyatifi olan UN Global Compact’in katılımcıları arasında yer alındı.
AnadoluJet filosu 60 uçağa ulaştı.
Dünya hava taşımacılığı istatistiklerine göre Turkish Cargo, toplam taşıma performansı ile hava kargo şirketleri arasında Avrupa’da birinci, dünyada dördüncü sırada yer aldı.
Uçuşlarda düzenli olarak biyoyakıt kullanılmaya başlandı.
Turkish Cargo, 100. destinasyona ulaştı.
Turkish Cargo, tüm operasyonel süreçlerini yeni evi SMARTIST’te birleştirdi.
40
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2023
Türk Hava Yolları, Hava Yolları Yolcu Deneyimi Derneği (APEX) tarafından verilen “5 Yıldızlı Global Hava Yolu” ödülüne üst üste altıncı kez, sunduğu hizmet standardıyla APEX World Class Ödülü’ne ise üst üste ikinci kez layık görüldü. 24 Şubat 2023’te 400. uçak teslim alındı. Nisan ayında 1 milyarıncı yolcu taşındı.
“Planet” uçak içi eğlence platformu, 2023 APEX Passenger Choice Award tarafından Avrupa’nın En İyi IFE Ödülü’ne layık görüldü. Yurt dışı uçuşlarda yolculara sunulan ücretsiz internet paketlerinin kapsamı genişletildi, Miles&Smiles üyeliği bulunan tüm yolculara ücretsiz ve sınırsız mesajlaşma paketi sunulmaya başlandı.
Nisan ayı itibarıyla yolculara sunulan menüler yenilendi.
41
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
FILO BÜYÜMESI
42
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
DÜNYANIN EN GENÇ VE GELIŞMIŞ FILOLARINDAN BIRI
Türk Hava Yolları’nın 2003 yılı sonunda 65 uçaktan oluşan
filosu, 20 yıllık dönem içerisinde, pazarda rakipleri ile yarışabilmek ve dünyanın en büyük hava yolları arasında yerini almak amacıyla; 126 adet geniş gövde, 281 adet dar gövde ve 17 adet kargo uçağı olmak üzere toplam 424 adet uçak siparişi ile son 20 yılda 6,7 kat büyümüştür.
43
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2004 yılında A310F kargo uçağı, A321 ve A320 tipi uçaklar, 2005 yılından itibaren A330-200 uçaklar, 2006 yılında A319 uçaklar filoda operasyonlarına başlamış olup 2008 yılına gelindiğinde ise filoya ilk eklenen B777-300ER tipi uçak ile uluslararası taşımacılıkta hem yolcu hem kargo anlamında önemli bir adım atılmıştır.
2010 ve 2011 yıllarında Türk Hava Yolları filosuna katılmaya başlayan A330-300 ve B737-900ER uçakları ile uçuş ağının Amerika, Asya ve Afrika bölgelerinde gelişimi desteklenmiştir. 2013 yılına gelindiğinde ise 212 uçaklık sipariş ile Ortaklık tarihindeki en büyük uçak siparişi verilmiş olup ilk yeni nesil dar gövde yolcu uçakları olan A321NEO ve B737MAX, 2018 yılında filoya katılmıştır.
44
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
Dünyada hava kargo taşımacılığının önem kazanması ile beraber 2010 yılında operasyona başlayan A330-200F tipi kargo uçakları ile kargo ağının genişlemesine önemli bir katkı sağlanmıştır. Ayrıca, 2017 yılında filoya katılarak operasyonlarına başlayan B777 tipi yüksek taşıma kapasitesine sahip kargo uçakları ile kargo filosundaki büyüme hızının devamlılığı sağlanmıştır.
2018 yılında 60 uçaklık, Ortaklık tarihindeki en büyük geniş gövde uçak siparişi verilmiş olup 2019 ve 2020 yıllarında yeni nesil geniş gövde uçakları B787 ve A350’ler Türk Hava Yolları filosuna katılmış ve böylelikle filoda geniş gövde yolcu uçağı çeşitliliği 4 tipe yükselmiştir. Türk Hava Yolları filosuna 100. uçak 2006 yılında, 200. uçak 2012 yılında, 300. uçak 2016 yılında ve 400. uçak da 2023 yılında girmiştir.
2023 yılı sonu itibarıyla 435 uçağa ulaşılması planlanmaktadır.
45
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
DAR GÖVDE
RJ-100 Koltuk Kapasitesi: 99
B737-400/500 Koltuk Kapasitesi: 150
E190/195 Koltuk Kapasitesi: 110/118
B737-800 Koltuk Kapasitesi: 151
B737-900ER Koltuk Kapasitesi: 151
A319-100 Koltuk Kapasitesi: 132
A320-200 Koltuk Kapasitesi: 159
A321-200 Koltuk Kapasitesi: 180
A320 NEO Koltuk Kapasitesi: 186
B737 MAX 8 Koltuk Kapasitesi: 151
B737 MAX 9 Koltuk Kapasitesi: 169
A321 NEO Koltuk Kapasitesi: 182
2003 KOLTUK KAPASİTESİ
Geniş
3.192
Dar
7.406
Toplam
10.598
46
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
GENİŞ GÖVDE
A340-300
A330-200
A330-300
Koltuk Kapasitesi: 270
Koltuk Kapasitesi: 279
Koltuk Kapasitesi: 289
B777-300ER Koltuk Kapasitesi: 349
B787-9 DREAMLINER
A350-900
Koltuk Kapasitesi: 300
Koltuk Kapasitesi: 329
KARGO
A300-600F
A310-300F
A310F
Kargo Kapasitesi: 37 ton
Kargo Kapasitesi: 54,6 ton
Kargo Kapasitesi: 39 ton
A330-200F
B747-400F
B777F
Kargo Kapasitesi: 106 ton
Kargo Kapasitesi: 65 ton
Kargo Kapasitesi: 102 ton
2023 KOLTUK KAPASİTESİ
Geniş
37.350
Dar
51.243
Toplam
88.593
47
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
YIL SONLARI İTİBARIYLA TÜRK HAVA YOLLARI FİLOSU
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
RJ70/100
11
9
4
A310-300
5
5
6
6
5
2
B737-400/500
16 17
17
17
10
9
4
3
3
E190/195 A340-300
7
7
7
7
7
9
9
9
9
A300-600F B737-700/800/900
26 26 27
41
41
53 57 66 70
A319/320/321
11
21
26 31
43 47 50 65
A310-300F
1
1
1
2
4
4
4
4
A330-200/300
2
5
5
5
7
11
14
B777-300ER
2
4
9 12
A330-200F
1
2
B747-400F B777F
A320/321 NEO B737 MAX 8/9 B787-9 A350-900 TOPLAM
65 76 85 103 101 127 132 153 179
* 2023 yıl sonu planlanan uçak sayısı
48
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
3
6
7
7
5
4
4
4
4
1 1 82 94 107 111 126 124 115 113 112 108 102 100 74 88 90 99 108 99 94 91 85 83 82 96 3 3 3 3 3 3 3 2 2 2 2 2 17 20 34 46 51 53 55 58 54 51 50 48 12 15 16 23 32 33 33 33 33 33 33 33 4 6 6 7 8 91010101010 12 1 1 3 4 4 1 2 2 5 6 8 8 8 8 2 14 25 31 47 60 7 12 12 24 32 35 6 15 15 16 23 2 5 11 16 202 233 261 299 334 329 332 350 363 370 394 435* 1 1 1
49
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
GENİŞLEYEN UÇUŞ AĞI
50
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
Online Noktalar
Offline Noktalar
DÜNYANIN EN ÇOK ÜLKESINE UÇAN HAVA YOLU
2003 yılında sadece 77 dış hat noktasına uçan Türk Hava Yolları, 2003 sonrasında Doğu ile Batı arasında doğal bir transfer noktası olarak yer alan İstanbul’un coğrafi konumundan azami faydalanarak “küresel hava yolu olma” stratejisi ile dünyanın en derin yolcu pazarlarında hızla büyümüştür. 2012 yılı, bir yıl içerisinde en çok yeni uluslararası noktaya sefer başlatılan yıl olmuştur. 32 yeni dış hat destinasyonu uçuş ağına eklenmiş, Türk Hava Yolları “dünyanın en çok ülkesine uçan hava yolu” olmayı başarmıştır.
51
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2012 yılına kadar büyük oranda Avrupa-Orta Doğu bölgelerine yoğunlukla kısa mesafede yolcu taşımaya odaklanan bir hava yolu iken, 2011 yılından itibaren filoya 737-900ER ilave yakıt tanklı uçakların dâhil edilmesiyle birlikte Türk Hava Yolları, Afrika pazarındaki önemli oyunculardan biri hâline gelmiş, hem iş hem de leisure yolcu trafiğinde pazarı stimüle etmeye ve hızlı sonuç almaya başlamıştır. Başlatılan Afrika açılımı sayesinde, sadece 2012-2015 yılları arasında 30 yeni Afrika noktası Türk Hava Yolları uçuş ağına katılmış olup 2012-2015 yılları arasında yıllık ortalama %13,9 yolcu sayısı artışı sağlanarak 1,7 milyon ilave yolcu taşınmıştır. Afrika pazarındaki büyüme dıştan-dışa taşınan transfer yolcu pazarına ve doluluk oranlarına da katkı sağlamış olup bugün Türk Hava Yolları’nın uçuş ağında 62 Afrika noktası bulunmaktadır. Türk Hava Yolları Afrika menşeli olmayıp Afrika’da en fazla uluslararası noktaya uçan hava yolu konumundadır. Afrika açılımının yanı sıra küresel lider hava yollarından birisi olmanın gereği olarak uzun mesafe atılımı da eş zamanlı olarak başlamış, 2008 yılı sonrası filoya katılan Boeing 777-300ER ve Airbus A330’lar ile 2010-2016 yılları arasında Asya & Uzak Doğu ve Amerika bölgelerinde 17’si uzun menzil olmak üzere toplam 30 yeni nokta açılmıştır.
Türk Hava Yolları’nın uçuş ağında 62 Afrika noktası bulunmaktadır.
52
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2019 yılından itibaren ise filoya katılan yeni nesil rekabetçi Boeing 787-9 ve Airbus A350 geniş gövde filo ile birlikte uzun mesafe kıtalar arası hatlarda büyüme tekrar hız kazanmış ve Endonezya’da Bali, Meksika’da Meksika şehri ve Cancun, Kanada’da Vancouver gibi toplamda 8 uzun mesafe olmak üzere Amerika ve Asya & Uzak Doğu bölgelerinde toplam 16 nokta uçuş ağına katılmıştır. Bu dönemde ABD’de Newark, Dallas ve Seattle hatları açılmış olup ABD’deki nokta sayısı 12’ye çıkmıştır. Etkin network ve pazarlama stratejileri ile büyük açılımlara imza atan Türk Hava Yolları, 32 yeni yurt dışı destinasyon ile bir yıl içinde en fazla uluslararası noktaya sefer başlattığı 2012 yılından bu yana “dünyanın en çok ülkesine uçan hava yolu” konumundadır. 10 yılı aşkın bir süredir bu unvanı elinde bulundurmaktadır. Bugün 129 ülke, 338 şehir ve 344 noktaya sahip dünyanın en güçlü network yapısı ve organik büyüme stratejileri ile küresel bir marka hâline gelen Türk Hava Yolları, bu yıl yani kuruluşunun 90. yılında 1 milyarıncı yolcuya ulaşmıştır.
YENİ UÇUŞ NOKTAMIZ
Dünyanın en fazla ülkesine uçan havayolu şimdi yeni bir noktaya daha uçuyor.
MEKSİKA
2019’da filoya katılan yeni nesil geniş gövde uçaklarla kıtalar arası hatlarda büyüme tekrar hız kazanmıştır.
53
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
TÜRK HAVA YOLLARI, SON 20 YILDA AÇILAN HATLARLA DÜNYANIN EN ÇOK ÜLKESINE UÇAN HAVA YOLU OLMUŞTUR.
2003
2005
2006
2007
2008
SİVAS
ADIYAMAN KARS ASTANA CASABLANCA LİSBON LONDON (STN) OSLO
ABU DHABİ ADDIS ABABA BELGRAD
ESKİŞEHİR HATAY ŞANLIURFA BATUM MEDİNE
AMASYA/MERZİFON SİNOP BAĞDAT BIRMINGHAM HALEP
BOMBAY DNIPRO DOHA DONETSK DUBLIN DUSHANBE EKATERINBURG HELSİNKİ KAZAN KHARTOUM LAGOS LJUBLJANA MINSK MUSCAT RİGA ROSTOV SANAA ST. PETERSBURG TABRIZ VENEDİK
2009
2010
2011
2012
2013
ÇANAKKALE ÇORLU UŞAK BENGHAZI DAKAR GOTEBURG JAKARTA LVOV MASHAD NAIROBI SAO PAULO TORONTO UFA
BALIKESİR-EDREMİT BURSA SİİRT TOKAT AKRA BOLOGNA DARUSSELAM DAKKA ENTEBBE HO CHI MINH CITY İSKENDERİYE NAHÇIVAN PODGORİCA SOÇİ WASHINGTON
AĞRI BASRA DAMMAN ERBİL GENOA GUANGZHOU ISLAMABAD KABİL LONDRA (LGW) LOS ANGELES MALAGA MİSRATA MUSUL NAPOLİ NECEF SELANİK SIRAZ SÜLEYMANİYE TORİNO
IĞDIR KÜTAHYA AALBORG ABIDJAN ADEN BİLBAO
BİNGÖL ISPARTA KASTAMONU
ŞIRNAK AKABE COLOMBO FRIEDRICHSHAFEN GASSIM HOUSTON KANO
BİLLUND BREMEN BUENOS AIRES CİBUTİ DOULA EDİNBURG GENCE HURGADA İSFAHAN KERMANŞAH KİGALİ KİLİMANJARO KİNŞASA LEIPZIG MALE MOGADISHU MOMBASA NAKÇAT NİAMEY NOVOSIBIRSK OŞ SEBHA ŞARM EL ŞEYH TAİF ULANBATUR VOGADUGU YANBU YOUNDE
KATMANDU KÖSTENCE KUALA LUMPUR LAHOR LIBREVILLE LÜKSEMBURG MALTA MARSİLYA MEZARI ŞERİF
TOULOUSE VALENCIA
NDJAMENA SALZBURG SANTIAGO DE COMP.
TALLINN VILNIUS
2014
2015
2016
2017
2018
ANTALYA (GZP) ASMARA ASTRAKHAN BATNA BORDEAUX BOSTON CATANIA CONSTANTINE COTONOU HERSON MONTREAL MÜNSTER ORAN PISA ROTTERDAM STAVROPOL TLEMCEN VARNA
HAKKARİ KOCAELİ ORDU-GİRESUN ABUJA AHVAZ ANTANANARIVO BADEN BADEN BAMAKO BARİ DURBAN GRAZ HUCEND MANİLA MAPUTO MIAMI PORT LOUIS PORTO SAN FRANSISCO TAİPEİ ZAPORİJYA
ATLANTA BOGOTA CARACAS CLUJ DUBROVNİK HANOI HAVANA İVANO-FRANKİVSK KÖSİCE PANAMA SEYCHELLES ZANZİBAR
CONAKRY HARKİV PHUKET SAMARA VORONEZH
BANJUL FREETOWN KRASNODAR LUSAKA MORONİ SEMERKANT
2019
2020
2021
2022
2023
ZONGULDAK BALİ/DENPASAR
MALABO TOKYO (HND)
AKTAV DALLAS FERGANA LUANDA NEWARK
RİZE-ARTVİN BERGAMO BUHARA
KRAKOW PALERMO
CANCUN LUKSOR
CEBU JUBA
MARRAKECH MEXICO CITY POINTE-NOIRE PORT HARCOURT ROVANİEMİ SHARJAH STRAZBURG XIAN
TÜRKİSTAN URGENCH URUMİYE VANCOUVER
KERKÜK SEATTLE TİVAT TÜRKMENBAŞI
FINANSAL GELIŞIM ÖNCÜ, REKABETÇI VE YENILIKÇI YAPISI ILE TÜRK HAVA YOLLARI’NIN FINANSAL GELIŞIM HIKÂYESI
58
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2019 yılında sivil havacılık sektörünün gördüğü en büyük taşınma operasyonlarından biri olan büyük göçü başarı ile tamamlayıp Avrupa’nın en büyük havalimanı olan İstanbul Havalimanı’nda operasyonlarına başlayan Türk Hava Yolları, operasyonel verimliliğinde büyük artış sağlamıştır. İstanbul Havalimanı’nın stratejik konumu ve yapısı sayesinde Ortaklık transit yolcu taşımacılığındaki payını artırmış ve yolcu operasyonlarındaki çeşitliliğini artırarak krizlere karşı daha dayanıklı konuma gelmiştir. İstanbul Havalimanı, konumu itibarıyla dünya çapındaki tüm uluslararası hava trafiğinin %40’ından fazlasını oluşturan ve 55’ten fazla ulusal başkenti kapsayan Avrupa, Orta Doğu, Orta Asya ve Kuzey Afrika bölgeleri ile bağlantı kurmada Türk Hava Yolları’na avantaj sağlamaktadır.
20 yılda güçlü büyüme, rekor kâr 20 yıllık süreçte modernleştirerek geliştirdiği filosuyla bilanço aktif büyüklüğünü 13 katına çıkartan Türk Hava Yolları, çeşitlendirilmiş gelir yapısı ve etkin maliyet yönetimi ile birlikte finansal olarak sağlıklı ve kârlı bir büyüme sağlamıştır. Bu sayede Türk Hava Yolları, 2003 yılında 143 milyon ABD doları olan net kârını 2022 yılında 18 kat artırarak 2.725 milyon ABD doları seviyesine yükselterek tarihindeki en yüksek kâra ulaşmıştır. Ortaklık, geçtiğimiz 20 yılda küresel ölçekte yaşanan birçok olumsuz gelişmeye rağmen başarılı kriz yönetimi, hızlı karar alma mekanizması ve ileriye dönük stratejik hamleleri ile büyüme ivmesini hız kesmeden devam ettirmiştir. 2003 yılında uçtuğu hatlarda ortalama doluluğu yalnızca %67 seviyesinde olan Türk Hava Yolları, 20 yıllık süreçte havacılık sektöründeki kapasitesini 8 kattan fazla arttırırken, hizmet kalitesini ve marka bilinirliğini artırmak için yaptığı yatırımlar ve geliştirmeler sayesinde 2022 yılında doluluk oranını %81 gibi yüksek bir seviyeye getirmeyi başarmıştır.
59
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
20 YILDA GÜÇLÜ BÜYÜME, REKOR KÂR
Ortaklık, geçtiğimiz 20 yılda küresel ölçekte yaşanan birçok olumsuz gelişmeye rağmen başarılı kriz yönetimi, hızlı karar alma mekanizması ve ileriye dönük stratejik hamleleri ile büyüme ivmesini hız kesmeden devam ettirmiştir.
%12,2 AKK YILLIK 2003-2023
468
452
172
218
125
269 130
60
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
2.779
876
1.191
1.022
-291
895
676
1.414
651
652
60
-255
311
Esas Faaliyet Kârı (Milyon USD) AKK Gelişimi (Milyar)
61
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
BÖLGESEL GELIR DAĞILIMI
%9
%9
%15
%3
%9
%23
2003
2022
%6
%21
%43
%30
%7
%23
Uzak Doğu Avrupa İç Hatlar
Amerika Afrika Orta Doğu
Uluslararası ölçekte çeşitlendirilmiş uçuş ağı ile, küresel Gayri Safi Milli Hasıla’nın ve ticaretin %90’ından fazlasına ulaşabilen Türk Hava Yolları’nın, büyük çoğunluğu döviz cinsinden olan gelirleri sayesinde kur hareketlerindeki ve talepteki dalgalanmalara karşı doğal bir direnci bulunmaktadır.
Türk Hava Yolları, oluşturduğu ekosistemdeki iş ortakları, iştirakleri
ve tedarik zinciri ile benzersiz bir iş modeli oluşturarak hem
maliyet avantajı sağlamış hem de büyümesini destekleyecek verimli bir yapı kurmuştur. Büyürken temas ettiği sektörleri de büyüterek ülkemizin ekonomisine, ihracatına ve istihdamına katkı sağlamıştır. Taşıdığı yabancı misafirler ile hem turizmde hem de ülkemize giren dövizde önemli büyüme yaşanmıştır.
62
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
Türk Hava Yolları, 2020’de yaşanan pandemide uyguladığı başarılı kriz yönetimi ile çalışanlarını işten çıkarmadan; güçlü network yapısı, dinamik kapasite yönetimi ve esnek karar alma kabiliyeti sayesinde kriz öncesi kapasite seviyesine ilk dönen network taşıyıcı hava yolu olmuştur. Uluslararası kapasite (AKK) Pazar
Krizleri fırsata çeviren güçlü büyüme 20 yıllık süreçte küresel finansal krizler, terör eylemleri, üretici kaynaklı sorunlar ve Covid-19 salgını gibi zorlu dönemler yaşanmasına rağmen Türk Hava Yolları, çalışanlarının görev bilinci, aidiyeti ve azmi, finansal dayanıklılığı, düşük ve rekabetçi maliyet yapısı sayesinde bu zorlukların üstesinden gelerek kriz sonrası dönemlerde yeni rekorlara imza atmıştır. Kriz dönemlerinde yaşanan kapasite kayıpları sonraki senelerde hızlı bir şekilde telafi edilmiş olup, pazar payında kayıp yaşanmaması sağlanmıştır. Ortaklığın 2002 yılında 273 milyon ABD doları olan nakdi varlığı 20 yıllık süreçte yapılan yatırımların verdiği karşılıkla beraber 17 katına çıkarak 2022 yılı sonunda 4,7 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.
payı sıralamasında 9. sıradan 3. sıraya yükselirken, rekor kâr
seviyelerine gelerek hem borcunu azaltmış hem de nakdini tarihindeki en yüksek seviyelere çıkarmıştır. 2021 ve 2022 yıllarında son 19 yılın en yüksek esas faaliyet kâr marjlarını elde eden Türk Hava Yolları, 2023 yılının ilk çeyreğinde açıklanan 233 milyon ABD doları net kâr ile üst üste 7 çeyrekte de kâr elde etme başarısını göstermiştir. Diğer yandan Türk Hava Yolları, emsalsiz nakit üretme kabiliyeti sayesinde, Net Borç/FAVKÖK oranında pandemi öncesinden de iyi seviyeye ulaşmış olup borçları ödeme gücünü ve finansal sağlığını daha da iyi bir konuma getirmiştir.
NET BORÇ/FAVKÖK ORANI
NET KÂR MİLYON ABD DOLARI
1.515
7 ÇEYREK ÜST ÜSTE NET KÂR
9,5x
735
576
473
3,9x
3.4x
3,1x
3,0x
1,8x
233
225
161
63
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
Türk Hava Yolları, rekabetçi ve yenilikçi finansman modelleri ile Airfinance Journal, Airline Economics, Global Transport
Yenilikçi finansman modelleri ve güçlü finansal yapı Türk Hava Yolları, 2000’li yılların başından itibaren farklı yapılardaki uçak finansmanı işlemleri ve bu alanda artarak süregelen bilgi birikimi neticesinde yıllar içerisinde hava yolu endüstrisinde en düşük finansman maliyetlerine ulaşmayı başarmıştır. Ortaklığın filo planı çerçevesinde son 20 yılda 20 milyar ABD doları hacminde finansman sağlanmış, üçte biri geniş gövde olmak üzere 350’ye yakın uçak sektördeki en düşük maliyetlerle finanse edilmiştir.
Finance gibi dünyaca ünlü kuruluşlar tarafından 20 yılda 32 uluslararası finansman ödülüne layık görülmüş, sektörün en yenilikçi yapılandırılmış finansmanlarına öncülük ederek uçak finansmanı alanında üstün başarılara imza atmıştır. Türkiye’nin küresel bayrak taşıyıcısı olarak finansman çeşitliliği, geniş finansör portföyü ve rekabetçi finansman maliyetleri sayesinde güçlenen finansal yapısıyla gelecek dönemde de finansman alanında başarılarını sürdürmeyi hedeflemektedir.
64
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
Finansal piyasalarda türbülansın yüksek olduğu son 20 yıllık zaman zarfında, özellikle 2015 ve 2016 yıllarında Avrupa ve Orta Doğu bölgelerinde yaşanan olumsuz gelişmeler, petrol fiyatlarındaki aşırı dalgalanmalar ve tüm yaşanan olumsuzluklara rağmen 3 milyar ABD doları, global havacılık sektörünün en büyük sınavı olan COVID-19 salgınının başladığı 2020 yılında ise dünya çapında finans kuruluşları ile yıllardır titizlikle yürütülen ilişkiler ve karşılıklı güven çerçevesinde 2,5 milyar ABD doları hacminde uçak finansman işlemi başarıyla tamamlanmıştır. Ortaklığın uçak finansmandaki gücünün yanı sıra, yeni havalimanına geçiş sürecinde ve pandemi döneminde uluslararası ve yerel banka ve finansal kuruluşlar nezdindeki yüksek kredibilitesi sayesinde 5 milyar avroya yakın uzun vadeli teminatsız nakdi kredi tedarikiyle likidite yönetimi sağlıklı bir şekilde yürütülmüş olup, Ortaklık ana hedeflerindeki yatırımlarını başarıyla tamamlayarak ara vermeksizin ilerlemeye devam etmektedir.
Türk Hava Yolları aynı zamanda etkin risk yönetimi ve transferi stratejisi kapsamında son 20 yılda düzenlediği sigorta türünü 20 branştan 32 branşa çıkarmış olup, uluslararası piyasalarda sigortalanan uçak filosu hacmini yaklaşık 9 kat, diğer maddi varlık hacmini ise yaklaşık 10 kat artırarak sigortalamayı başarmıştır. Sistematik olarak uygulanan finansal risk yönetimi stratejileri ile Ortaklığın nakit akışı ve likiditesinin sürdürülebilirliği temin edilmiş olup bu sayede geçmiş 20 yıl boyunca küresel ölçekte yaşanan pek çok krize rağmen Ortaklığın büyüme serüveni ve yatırımları hız kesmeden devam etmiştir. 5 kıtaya yaygın bankalarla yapılan anlaşmalar neticesinde kurulan güçlü finansal altyapı sayesinde Ortaklığın global düzeyde iş ve işlem yapabilme kabiliyeti en üst seviyeye çıkarılmıştır. Türkiye’de ilk kurumsal finansal risk yönetimi yazılımının geliştirilmesinin yanı sıra, Türk Hava Yolları finans ve hazine altyapısına uyum sağlayacak şekilde geliştirilmiş ERP yazılımı finans ve hazine entegrasyonu, hazine yönetimi sistemi yazılımı, SWIFT entegrasyonu, robotik sistem geçişi gibi dijitalizasyon projeleri ile güçlü finansal altyapı modern çağın gereklerine uygun teknolojilerle desteklenmektedir.
65
BUTIKTEN ZIRVEYE 20 YIL GELECEK 10 YIL
Page 1 Page 2 Page 3 Page 4 Page 5 Page 6 Page 7 Page 8 Page 9 Page 10 Page 11 Page 12 Page 13 Page 14 Page 15 Page 16 Page 17 Page 18 Page 19 Page 20 Page 21 Page 22 Page 23 Page 24 Page 25 Page 26 Page 27 Page 28 Page 29 Page 30 Page 31 Page 32 Page 33 Page 34 Page 35 Page 36 Page 37 Page 38 Page 39 Page 40 Page 41 Page 42 Page 43 Page 44 Page 45 Page 46 Page 47 Page 48 Page 49 Page 50 Page 51 Page 52 Page 53 Page 54 Page 55 Page 56 Page 57 Page 58 Page 59 Page 60 Page 61 Page 62 Page 63 Page 64 Page 65 Page 66 Page 67 Page 68 Page 69 Page 70 Page 71 Page 72 Page 73 Page 74 Page 75 Page 76 Page 77 Page 78 Page 79 Page 80 Page 81 Page 82 Page 83 Page 84 Page 85 Page 86 Page 87 Page 88 Page 89 Page 90 Page 91 Page 92 Page 93 Page 94 Page 95 Page 96 Page 97 Page 98 Page 99 Page 100 Page 101 Page 102 Page 103 Page 104 Page 105 Page 106 Page 107 Page 108 Page 109 Page 110 Page 111 Page 112 Page 113 Page 114 Page 115 Page 116 Page 117 Page 118 Page 119 Page 120 Page 121 Page 122 Page 123 Page 124 Page 125 Page 126 Page 127 Page 128 Page 129 Page 130 Page 131 Page 132 Page 133 Page 134 Page 135 Page 136 Page 137 Page 138 Page 139 Page 140 Page 141 Page 142 Page 143 Page 144 Page 145 Page 146 Page 147 Page 148 Page 149 Page 150 Page 151 Page 152 Page 153 Page 154 Page 155 Page 156 Page 157 Page 158 Page 159 Page 160 Page 161 Page 162 Page 163 Page 164 Page 165 Page 166 Page 167 Page 168 Page 169 Page 170 Page 171 Page 172 Page 173 Page 174 Page 175 Page 176 Page 177 Page 178 Page 179 Page 180 Page 181 Page 182 Page 183 Page 184 Page 185 Page 186 Page 187 Page 188 Page 189 Page 190 Page 191 Page 192 Page 193 Page 194 Page 195 Page 196 Page 197 Page 198 Page 199 Page 200Made with FlippingBook - Share PDF online