CRKVA SVETOG MARKA Oblikovana je u duhu srpskog srednjovekovnog gra- diteljstva, građena po uzoru na crkvu manastira Grača- nica, ova srpska pravoslavna svetinja ima veoma bogatu riznicu i ikona i verskih spisa. Nalazi se na Tašmajda- nu, jednom od najlepših gradskih parkova, na mestu gde je nekada stajala stara crkva istog imena. Crkva Svetog Marka građena je u periodu od 1931. do 1940. godine. Izdvaja se svojom površinom, može da primi oko dve hiljade vernika, dok visina glavne kupole do krsta iznosi čak 60 metara. Na ulazu u crkvu se nala- zi ikona Svetog apostola i jevanđeliste Marka iz 1961. godine, urađena u mozaiku. Najveći bogorodičin mo- zaik na svetu je mozaik „Presveta Bogorodica Šira od nebesa“ i takođe je deo crkve Svetog Marka. Unutraš- njost crkve je impozantna, pa ne čudi što se smatra da ova crkva parira mnogim poznatim verskim gra- đevinama sveta. Hram je jedinstven po tome što ima tri oltara. Pored centralnog nalaze se dva bočna oltara posvećena Svetom despotu Stefanu Lazareviću i pre- obraženju gospodnjem. Ova crkva ima bogatu riznicu. Sa desne strane, uz južni zid, nalazi se bakarni sarko- fag u kojem počivaju zemni ostaci cara Dušana, prene- te iz njegove zadužbine, Manastira Svetog Arhangela kod Prizrena. Na severnoj strani je grobnica od belog mermera u kojoj su sahranjeni zemni ostaci patrijar- ha Germana. Ono što krasi samu unutrašnjost crkve i čini je veoma posebnom jeste tron patrijarha srpkog i kralja koji je smešten ispred samog oltara. Takođe, Cr- kva Svetog Marka je vrlo jedinstvena jer se u njoj nala- zi čudotvorna ikona Beogradska Bogorodica. Krstionica Crkve je mesto gde se čuva bogata zbir- ka pravoslavnih ikona i spisa osamnaestog i devetnae- stog veka, a u kripti Crkve su sahranjeni poslednji kralj iz dinastije Obrenovića, kralj Aleksandar Obrenović i njegova supruga Draga Mašin.
SABORNA CRKVA U samom centru, ispod Ulice kneza Mihaila (ugao Kralja Petra sa Kneza Sime Markovića 3), uzdiže se zla- tasti toranj Saborne crkve, najstarijeg beogradskog hra- ma. Ona čuva viševekovnu prošlost i pravoslavnu tra- diciju grada Beograda i srpskog naroda. Tu, na mestu na kojem je danas, još od 16. veka stoji crkva posveće- na istom svecu – arhanđelu Mihailu. Prebrodila je ra- zaranja i pljačkanja stranih osvajača, 1728. godine je srušena, pa obnovljena, da bi u junu 1836. knez Miloš Obrenović naredio da se na istom mestru sagradi nova. Projektovao ju je Franc Janke po ugledu na srpsku crkvu u Sremskim Karlovcima, u stilu klasicizma sa ele- mentima kasnog baroka. Spada u red najznačajnijih crkvenih, kulturnih i umetničkih spomenika srpskog naroda, a njena arhitektura značila je okretanje Beo- grada evropskim arhitektonskim i umetničkim tene- dencijama. Posebnu vrednost Saborne crkve predstav- lja njena riznica u kojoj se čuvaju zlatarska dela iz 18. i 19. veka, odežda, krstovi, ikone i drugi kulturno-isto- rijski važni predmeti. Saborna crkva je i zvanično kul- turno dobro od izuzetnog značaja.
70 | Beograd » Belgrade
Made with FlippingBook interactive PDF creator