Je kon er de voorbije maanden écht niet naast kijken. Na vijf jaar van renovatie- en uitbreidingswerken heropende begin december het AfricaMuseum in Tervuren. Maar veel belangrijker dan de spreekwoordelijke stenen en het likje verf, is wat er met de koers van het museum is gebeurd.
vel. Er waren ook verschillende beladen standbeelden met propagandistische titels als ‘België brengt de be- schaving naar Congo’, enzovoort. De nieuwe tentoon- stelling brengt een beeld van hedendaags Afrika met thema’s als biodiversiteit, resources, diaspora, taal en muziek, rituelen en ceremonies en een lange en kolo- niale geschiedenis.” Plek van dialoog “Vertrekpunt voor de herinrichting was het inzicht dat die oude koloniale propagandistische boodschappen mee aan de basis lagen van een aantal problemen die de samenleving heeft. We willen die ingesleten raci- ale vooroordelen tegen het licht houden en het mu- seum uitspelen als een plek van dialoog. Uiteraard is er discussie over hoe ver dat moet gaan. Wie vindt dat Leopold II door zijn beleid in Kongo-Vrijstaat een genocide heeft begaan, zal allicht menen dat we niet ver genoeg zijn gegaan. Terwijl we aan de andere kant ook horen van oud-kolonialen dat we de positieve ef- fecten van de kolonisatie niet genoeg belichten. Het is een moeilijk evenwicht. Maar je moet weten dat wij het eerste koloniale museumwereldwijd zijn dat deze operatie ook daadwerkelijk heeft aangedurfd. Alle an- dere koloniale musea hebben intussen de deuren ge- sloten en de collecties verspreid. En er zijn nieuwe musea opgericht, zoals het Musée du Quai Branly in Parijs. Wij gaan die complexe geschiedenis met al zijn lagen niet uit de weg. Het museum is bovendien voor heel wat Belgen het allereerste contact met Afrika en zijn onnoemelijke natuurlijke, culturele, geologische, biologische diversiteit. Het AfricaMuseum biedt dan ook een veel ruimere blik op de tachtig jaar waarin Congo gekoloniseerd was. Het is eveneens een belang- rijk wetenschappelijk portaal omAfrika beter te leren kennen, te begrijpen en ermee in dialoog te gaan. De getoonde collecties zijn internationaal vermaard en de
D irecteur Guido Gryseels is zichtbaar opgetogen wanneer hij terugblikt op de eerste maanden na de heropening van het AfricaMuseum, de roep- naam van het Koninklijk Museum voor Midden-Afri- ka. “De bezoekersaantallen overtreffen ruimschoots onze verwachtingen”, stelt hij. “De eerste maand al- leen al telden we meer dan 50.000 bezoekers. Boven- dien werd de opening door zo’n vierhonderd journalis- ten verslaan, waaronder niet alleen de Belgische pers, maar ook de grootste internationale media. Wall Street Journal, The NewYork Times, Le Monde, de BBC, NOS tot en met Dubai TV. Werkelijk uit alle hoeken van de wereld is men naar hier gekomen om met eigen ogen te bekijken hoe we dit museumhebben aangepast aan de museale en maatschappelijke inzichten van de 21ste eeuw. De belangrijkste uitdaging van de nieuwe museumopstelling was om het uitgesproken propa- gandistische karakter van het museum ongedaan te maken, en daarbij toch de eigenheid van de koloniale geschiedenis en het huis niet uit het oog te verliezen. De signatuur van Leopold II is nog steeds zichtbaar: zo staat de dubbele L – het logo van zijn naam, zeg maar – nog steeds prominent op de muren en de ge-
“De belangrijkste uitdaging was om het propagandistische karakter van het museum ongedaan te maken, en toch de eigenheid van de koloniale geschiedenis niet uit het oog te verliezen.”
stem van Afrika zelf is overal aanwezig.” > Leuvensesteenweg 13, Tervuren, € 4/8/12, africamuseum.be
73
MAART-APRIL 2019 VTBKULTUUR
Made with FlippingBook - Online catalogs