Bitef je prevazišao okvir jednog festivala i postao mesto na kome su se, probijajući sve barijere i u vremenima najžešćih podela, suočavala pozorišna iskustva Istoka i Zapada
Bitef has transcended the boundaries of a festival to become a place that brings the theatrical experiences of East and West together, by smashing all barriers even during the times of the sharpest divisions
Evropski i svetski hitovi Glavni program 57. Bitefa otvo- riće poznati komad „Deca sunca“ Maksima Gorkog, u režiji Mateje Ko- ležnik i produkciji nemačkog pozo- rišta Šaušpilhaus Bohum. Za razliku od originalnog dela, ovog puta rad- nja je smeštena u šezdesete godine XX veka, a junakinje i junaci dodat- no su približeni publici današnjice, onoj koja i dalje živi u svetu izno- va i iznova definisanom krizama. Nagrađena „Zlatnim lavom“ na Bijenalu u Veneciji, na ovogodišnji Bitef stiže i hvaljena opera-perfor- mans „Sunce i more“ autorki Rugi- le Barzžukaite, Vaive Grainite i Li- ne Lapelite. Smeštena je na plaži, u pesku, gde ljudi koje bismo tipično sreli u ovakvom javnom prostoru, kroz pevanje o naizgled nevažnim i svakodnevnim stvarima, zapravo tretiraju problem klimatske krize. Festival će zatvoriti predstava „Vakat“ autora i koreografa Serža Emea Kulibalija poreklom iz Bur- kine Faso. Nastao u produkciji Ple- snog pozorišta Faso iz Belgije, ovaj komad preispituje strah od drugog, koji izuzetno uzbudljivo dočarava desetoro plesača praćenih živom muzikom na sceni. Hrabri novi glasovi Mario Banuši višestruko je ta- lentovani mladi glumac i reditelj po- reklom iz Albanije, koji živi i radi u Atini. Predstava „Zbogom, Lindita“, nastala u produkciji Narodnog pozo- rišta Grčke, otpočinje svoju evrop- sku turneju upravo na Bitefu. In- spirisan zagrobnim običajima ovog dela Evrope, komad prati dešavanja u jednoj balkanskoj porodici i na- čine na koje se njeni članovi suo- čavaju sa gubitkom voljene osobe. Publika će u okviru glavnog pro- grama biti u prilici da pogleda i ma- đarsku predstavu „Raspevana mla- dost“ u produkciji Kuće savremene umetnosti Trafo iz Budimpešte, ko- ja na zanimljiv način preispituje iz- gradnju nacionalnog stadiona („Puš- kaš arena“) u Mađarskoj i društveni kontekst u kojem on nastaje.
Sve predstave glavnog programa izvode se na izvornom jeziku produkcije, sa prevodom na engleski i srpski jezik All plays of Bitef’s main programme are performed in the production’s original language, with accompanying English and Serbian translation
Regionalne snage I ove godine Bitef će okupiti ne- ka od najzanimljivijih imena regi- ona. Na festival se ove jeseni vraća njegova nekadašnja umetnička se- lektorka, rediteljka Anja Suša, čija je predstava „#Jeanne“ rađena pre- ma tekstu poznate hrvatske autor- ke Ivane Sajko. Ovaj komad, nastao u produkciji Švedskog gostujućeg pozorišta Riksteatern i Kraljevskog dramskog pozorišta Dramaten, sa- vremena je verzija bajke o Jovanki Orleanki, koja se bavi mogućnošću otpora prema društvenoj i sistem- skoj nepravdi. Tanja Šljivar (tekst) i Selma Spahić (režija) udružile su snage na predstavi „Kao i sve slobodne djevojke“, koja je rađena u produk- ciji Ateljea 212. Kako bi progovorile o generacijskom jazu, ali i zanema- rivanju mladih glasova na Balkanu, Šljivar i Spahić pronašle su inspi- raciju u istinitoj priči o sedam tri- naestogodišnjih devojčica koje su ostale trudne na školskoj ekskurziji. Publika će biti u prilici da van konkurencije pogleda predstavu Be- ogradskog dramskog pozorišta „Bo- žanstvena komedija“ u režiji Franka Kastorfa, koja predstavlja snažnu kritikukonzumerizmaudanašnjem neoliberalnom kapitalizmu. Pozorišno srce Evrope Osim pomenutih predstava u glavnom programu, Bitef i ove go- dine priprema niz pratećih progra-
ma kao što su Bitef polifonija, Cir- kobalkana ili Susreti sa autorima. Sve to čini da tokom festivalskih dana Beograd postaje velika pozor- nica za nove umetničke tendencije, eksperimente i ideje. Baš to je bi- la namera inicijatora ovog festiva- la, Mire Trailović i Jovana Ćirilova, koji su Bitefu udahnuli život 1967. godine, da bi tokom narednih godi- na od njega napravili jedan od naj- većih pozorišnih festivala Evrope. Prvih decenija, tokom šezdese- tih i sedamdesetih godina prošlog veka, beogradska publika je bila u prilici da vidi najhrabrije produkci- je iz celog sveta, od scenskih ekspe- rimenata do klasičnih ostvarenja, a u datom političkom kontekstu Be- ograd i Bitef postaju mesto susreta Istoka i Zapada. Gosti Beograda tih godina bili su Samjuel Beket, Piter Bruk, Žan-Pol Sartr, Bob Vilson, Li- ving teatar, Pina Bauš, La Mama, Jerži Grotovski i mnogi drugi. Le- genda kaže da su te 1971. godine novinari pitali Ežena Joneska šta je video u Beogradu, na šta im je on odgovorio: „Miru Trailović. Zar to nije sasvim dovoljno?“
Tekst / Words: Mladen Savković Fotografije / Photography: Nenad Šugić, Sophie Garcia, Matthias Horn, arhiva Bitefa
Theatre » Pozorište | 39
Made with FlippingBook interactive PDF creator