Heeft u vragen? Mail naar orangetheworld@ggdhaaglanden.nl Voor meer informatie over Orange the World, kijk op www.orangetheworld.nl https://www.meldcodehaaglanden.nl/activiteiten/orange-the-world/
Orange the World regio haaglanden Editie 2, 2024
Waarom de kleur oranje? Met de campagne Orange the World wordt wereldwijd elk jaar 16 dagen lang actie gevoerd tegen geweld tegen vrouwen en meisjes. De kleur oranje staat voor de dageraad, het aanbreken van een nieuwe dag, en is het symbool voor een hoopvolle toekomst zonder geweld tegen vrouwen en meisjes. Meer info: www.orangetheworld.nl
staat deze keer de onmisbare rol van mannen en jongens centraal bij de aanpak van gendergerelateerd geweld. In dit magazine
Veilig, overal en altijd
Dat is het landelijke thema van Orange the World. Deze wereld wijde campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes loopt van 25 november , International Dag tegen Geweld tegen Vrouwen , tot en met 10 december , Internationale Dag voor de Rechten van de Mens . Ook in de regio Haaglanden krijgen vrouwen – én overigens ook mannen – te maken met huiselijk geweld, zowel als dader als slachtoffer. Toch blijken vrouwen vaker slachtoffer, onder andere
door ongelijkheid tussen mannen en vrouwen en traditionele opvattingen over sociale normen of economische afhankelijkheid. De campagne moedigt individuen, gemeenschappen en overheden aan om samen te werken in de strijd tegen dit geweld. In regio Haaglanden zijn verschillende activiteiten om bewustwording te creëren en actie te ondernemen tegen geweld tegen vrouwen en meisjes.
De feiten op een rij
In Nederland krijgt 1 op de 5 vrouwen met partnergeweld te maken.
73% van de Nederlandse vrouwen heeft seksuele intimidatie meegemaakt. 2 op de 3 vrouwen werd lastiggevallen op straat. Bron: Atria.nl, CBS 2020
Elke 8 dagen sterft een vrouw door geweld. Bron: Who.int, Atria.nl
In Den Haag hebben 55% van de vrouwen straatintimidatie meegemaakt, versus 29% van de mannen. 56% van queer personen had last van straatintimidatie, zij worden het vaakst geïntimideerd. Bron: Gemeente Den Haag
In Nederland krijgt 53% van de vrouwen en 19% van de mannen te maken met seksueel grensoverschrijdend gedrag. Bron: Rutgers.nl
De onmisbare rol van mannen en jongens
Colofon
Orange The World Haaglanden is een uitgave van GGD Haaglanden in samenwerking met de gemeenten Delft, Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Midden Delfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland en Zoetermeer.
De cijfers en de vele voorbeelden van geweld tegen vrouwen, te vaak met fatale afloop, maken het belang van deze campagne direct duidelijk. Lange tijd werd geweld tegen vrouwen alleen als een vrouwenprobleem gezien. Gelukkig is er nu steeds meer aandacht voor de onmisbare rol van mannen en jongens in de strijd tegen deze vorm van ‘gendergerelateerd geweld’.
Gendergerelateerd geweld is geweld tegen iemand op basis van hun geslacht of hoe zij zich identificeren, vaak voortkomend uit ongelijkheid tussen mannen en vrouwen.
Redactie: Van Grieken Tekst
Illustraties: UN Women
Van jongs af aan krijg je als man mee dat je sterk, stoer, dominant en competitief hoort te zijn. Een winnaar. Je mag niet kwetsbaar of onzeker zijn want huilen is voor meisjes. Dit leert mannen al vroeg dat ze hun emoties moeten onderdrukken. Dat ze hun mannelijkheid moeten bewijzen door machogedrag, controle of zelfs het uiten van agressie. Geweld kan iedereen overkomen, maar uit de cijfers blijkt dat vrouwen, meisjes en LHBTQIA+ personen de grootste groep slachtoffers zijn en de plegers veelal man. Hoewel de meeste plegers van geweld tegen vrouwen mannen zijn, geldt gelukkig dat de meeste mannen géén plegers zijn. Juist die laatste grote groep mannen en jongens zijn onmisbaar in de strijd tegen geweld tegen vrouwen en meisjes.
Vormgeving: Ontwerpwerk
GGD Haaglanden bewaakt, beschermt en bevordert de volksgezondheid in de volgende gemeenten uit de regio Haaglanden: Delft, Den Haag, Leidschendam- Voorburg, MiddenDelfland, Pijnacker-Nootdorp, Rijswijk, Wassenaar, Westland, Zoetermeer. Disclaimer © 2024 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande toestemming van GGD Haaglanden worden overgenomen of vermenig- vuldigd. Bij de samenstelling van dit magazine is uiterste zorgvuldigheid betracht. GGD Haaglanden aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor even- tuele onjuistheden en de mogelijke gevolgen daarvan.
Inhoud
3
12
Straatintimidatie sinds 1 juli strafbaar
Paul Uitewaal - huisarts
14
Carrouselgroep - hulp voor plegers
4
Jens van Tricht - Emancipator
6
16
Sabine Meulenbeld - geweld komt niet uit de lucht vallen
Wim Hertgers - nabestaande slachtoffer femicide
8
18
Leeraanbod van Rutgers (gratis)
Expositie stichting Open Mind
Bekijk ook de vorige editie van Orange The World Haaglanden
10
19
Overzicht activiteiten
Hulplijnen
Deel je activiteit op social media
Contact
Heb je een vraag, opmerking of heb je ideeën voor een volgende editie? Mail naar orangetheworld@ggdhaaglanden.nl of kijk op www.meldcodehaaglanden.nl/ orangetheworld
Doe jij mee aan Orange The World Haaglanden? Laat het ons weten! Deel het op social media met hashtag #orangetheworldhaaglanden
3
Straatintimidatie sinds 1 juli strafbaar Goed nieuws! Op 1 juli is de Wet seksuele misdrijven ingegaan. De wet maakt meer vormen van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag straf- baar. Het gaat om seksuele intimidatie in het openbaar, zowel online als offline. Maar liefst 45 procent van alle Hagenaars heeft straatintimi datie meegemaakt. Zij worden bijvoorbeeld uitgescholden, krijgen agressieve of seksueel expliciete opmerkingen of worden achtervolgd. Queer personen hebben het vaakst last van straatintimidatie, namelijk 56 procent. Uit het onderzoek van gemeente Den Haag uit 2021 blijkt verder dat vrouwen vaker (55 procent) straatintimidatie meemaken dan mannen (29 procent). Waar het vroeger lastig was om op te treden tegen straat intimidatie omdat er geen duidelijke juridische basis voor was, is de invoering van de Wet seksuele misdrijven nu een kader om de daders aan te pakken en slachtoffers meer bescherming te bieden. En dat is een stap voorwaarts. Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Ingrid Coenradie komt met een wetsvoorstel om psychisch geweld zelfstandig strafbaar te stellen. Psychisch geweld, en dan met name dwingende controle en intieme terreur, is één van de rode vlaggen van femicide. Naast het wetsvoorstel wordt er ook ingezet op het verbe teren van de bewijsvoering voor psychisch geweld. De pilot vloeit voort uit het plan Stop Femicide!, dat in juni is gepre senteerd. De staatssecretaris verwacht de eerste resultaten in 2025 te kunnen delen.
Waar kan je terecht?
Word je lastiggevallen op straat omdat je lesbisch, homo, trans, biseksueel of non-binair bent? Dan kun je terecht bij Roze in Blauw .
Bij Slachtofferhulp Nederland kun je telefonisch je verhaal doen.
Lees meer informatie over straatintimidatie en deel je verhaal over straatintimidatie bij Stichting Stop Straatintimidatie .
Bekijk de training Stop seksuele straatintimidatie van Rutgers .
In de nieuwe Wet seksuele misdrijven staat consent centraal. Consent is een positieve sociale norm voor (seksuele) interacties. Meer informatie hierover vind je in deze handreiking van Rutgers .
Wat kan ik doen?
Geweld tegen vrouwen en meisjes is onacceptabel. Word daarom #medestander in de strijd tegen geweld. Met het ondertekenen van de medestander-belofte, de pledge, geef je aan dat ook jij je wilt inzetten om geweld tegen vrouwen en meisjes te bestrijden, als vrouw of man, als professional of omstander, als vriend, buur of collega. De belofte bestaat uit vijf punten. Weten wat je nog meer kunt doen? Bekijk de volledige social media toolkit op:
www.meldcodehaaglanden.nl/orangetheworld
In Den Haag hebben 45% van alle Hagenaars straatintimidatie meegemaakt. Bron: Gemeente Den Haag
Scan de QR en teken ook de pledge!
4
jens van tricht
‘De man is (ook) een mens.’
‘Verman je! Wel een beetje stoer doen hè?! Wassen en strijken doet mijn vrouw maar. Mijn vrouw moet gewoon naar mij luisteren. Ik heb thuis de broek aan.’ En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Een man moet stoer zijn en een meisje lief. Hoe komen we daar eigenlijk bij? En hoe leiden deze rolpatronen tot intiem of huiselijk geweld tegen vrouwen? “De meeste daders zijn mannen, maar de meeste mannen zijn geen daders. Ze willen deel van de oplossing zijn. Als we niets doen aan preventie en mannelijkheid is het dweilen met de kraan open”, zegt Jens van Tricht, directeur van stichting Emanci pator. Hij werkt aan het veranderen van de maatschappelijke idee ën over mannen en mannelijkheid. Want om gendergelijkheid te bereiken moeten ook mannen veranderen. Wat zijn onze ideeën over mannen? “Mannen moeten sterk, stoer, actief, rationeel, competitief, daadkrachtig, onafhankelijk en autonoom zijn. Wereldwijd heb ben we te maken met dominante normen voor mannelijkheid. De man is de kostwinner, de beschermer van het gezin en heeft het monopolie op geweld. Hij moet bereid zijn om geweld te ondergaan en te gebruiken als volk, vaderland, gezin of eer dat van hem vraagt. Mannen mogen niet aan de zogenoemde ‘vrou welijke voorschriften’ voldoen. Ze moeten vooral niet zorgzaam, empathisch, inlevend, onzeker, kwetsbaar of afwachtend zijn.” En anders? “Als je mannelijke eigenschappen uit de ‘manbox’ niet of onvol doende hebt, liggen bestraffingen op de loer. ‘Hey, je bent toch geen mietje?!’ Mannelijkheid is iets wat je steeds weer moet be wijzen en is iets wat je zó weer afgenomen kan worden. Treurig genoeg is twijfel over je mannelijkheid het ergste wat een man kan overkomen.”
Foto: privébezit Jens van Tricht
Jens van Tricht richtte in 2013 Emancipator op om met jongens en mannen te werken aan gendergelijkheid.
Scan de qr-code om naar de website van Emancipator te gaan.
5
Zijn die rolpatronen achterhaald? “Jazeker! Mannen hebben natuurlijk ook die ‘vrouwelijke eigen schappen’ in zich. Want het zijn namelijk gewoon menselijke eigenschappen.” Waarom zijn die man/vrouw verhoudingen een probleem? “Mannen staan niet stevig op twee benen. Ze staan op één been en die staat ook nog uit het lood. Van jongs af aan leren mannen dat ze de helft van wie ze zijn, moeten negeren en onderdrukken. Ik gebruik daarvoor het woord ontmenselijken. Je moet natuur lijk wel een echte man zijn; dáár mag geen twijfel over bestaan. Daardoor gaan mannen die mannelijke eigenschappen – die op zich helemaal niet slecht zijn – uitvergroten, overdrijven en aan dikken. Kwaliteiten veranderen zo in valkuilen: Daadkracht kan, als er teveel van is, tot agressie vervormen. Onafhankelijkheid tot eenzaamheid en competitie tot oorlog.” Mannelijkheid is iets wat je steeds weer moet bewijzen en is iets wat je zó weer afgenomen kan worden. Treurig genoeg is twijfel over je mannelijkheid het ergste wat een man kan overkomen. Hoe draagt dat rolpatroon bij aan geweld tegen vrouwen? “Op middelbare scholen zien we al dat jongens elkaar opfokken en grenzen overgaan. Vrouwenhaat en homofobie hangt met elkaar samen. Jongens willen bewijzen dat ze een ‘echte man’ zijn door meisjes lastig te vallen, seksueel actief zijn en te veroveren. Doen ze dat niet, ontstaat er twijfel over hun man nelijkheid. In een groep mannen komen er altijd wel seksueel getinte opmerkingen over vrouwen. Lach je niet mee? Dan is daar de twijfel. Grapjes als ‘Je bent toch geen homo?!’ zijn niet zo onschuldig. Ze kunnen tot uitsluiting, geweld en onderdruk king leiden. Niet-mannelijke mannen worden net zo behandeld als vrouwen en soms nog erger, omdat ze van de mannelijke norm afwijken.” Wat moet er veranderen? “We hebben een cultuurverandering nodig. We moeten stoppen met de cultuur die genderongelijkheid, stereotypen, geweld van mannen, seksualisering van vrouwen normaliseert, baga telliseert, uitlokt en zelfs beloont. Geweld tegen vrouwen is geen uitzondering. Het is een uiting van die alledaagse cultuur. Mannen doen wat hen geleerd is: jagen, veroveren, grenzen overgaan. We moeten vraagtekens zetten bij de dingen die we normaal vinden.”
Wat kunnen jij en ik doen? “Onderaan de piramide van geweld staan de seksistische grappen, de dubbele moraal en de ongelijke behandeling van vrouwen. Dingen waar iedereen dagelijks het verschil in kan maken: Maak geen stomme grappen, lach niet mee en spreek je uit. Word je bewust van seksistisch taalgebruik en behandel je dochter en zoon niet anders. De vraag is niet: Wat kun je doen, maar waar begin je? En hou vooral niet op… Kijk wat je nog meer kunt doen.” Wat hebben mannen te winnen? “Dat is een verbeterde relatie met zichzelf, want mannen mogen weer meer mens zijn. Een verbeterde relatie met andere mannen, want die hoeven ze minder als bedreiging te zien. Een verbeterde relatie met hun kinderen, vrouwen, partners en de wereld. Hun winst zit in een verbeterde relaties met alles en iedereen.”
Jongens en mannen voor gendergelijkheid
Emancipator is de enige organisatie in Nederland die zich expliciet richt op het betrekken van jongens, mannen en mannelijkheid bij gendergelijkheid. Dat is hard nodig, want in gesprekken over vraagstukken en problemen waarbij gender een rol speelt, gaat het vaak over vrouwen en lhbtqia+ personen, terwijl de kern van het probleem al te vaak zit in knellende mannelijkheidsnormen. Daarom werkt Emancipator aan mannenemancipatie: het veranderen van maatschap pelijke normen voor mannen en mannelijkheid. Want om gendergelijkheid te bereiken moeten ook mannen veranderen.
Afbeelding: Piramide van geweld (Emancipator)
Gendergerelateerd geweld vindt plaats in een context die seksisme, genderongelijkheid en geweld bagatelliseert, normaliseert en uitlokt.
6
‘Geweld komt niet uit de lucht vallen.’
sabine meulenbeld
‘Vrouw (53) slachtoffer van zeden misdrijf’, ‘Dode vrouw gevonden in woning’, ‘Studente op weg naar huis verkracht’. Zomaar wat krantenkoppen. Het lijkt nu alsof deze vrouwen eigen lijk gewoon pech hebben gehad, dat ze per ongeluk ten prooi zijn gevallen aan geweld. “Nee”, zegt Sabine Meulenbeld. “Iemand heeft ze dit aangedaan! Alles begint met taal, genderongelijk- heid en microagressies.” Wat is gender eigenlijk precies? “Gender is alles wat we als vrouwelijk en man nelijk bestempelen, hoe we ons daartoe van binnen verhouden en de manier waarop we daarmee naar buiten toe omgaan. Het heeft te maken met identiteit, maar ook met de aan names over eigenschappen die je bij vrouwelijk of mannelijk vindt passen. Het is een breed begrip.” Sabine is psychosociaal onder nemer op het gebied van seksuele grensoverschrijding en afhankelijk heidsrelaties. Haar missie is om van seksuele gelijkheid en gender gelijkheid de norm te maken. Ook wil ze graag dat ‘elke vrouw (elk mens) geniet van haar seksualiteit niet ondanks, maar dankzij het feit dat ze vrouw is’.
Scan de qr-code om naar de website van Sabine Meulenbeld te gaan.
Foto: privébezit Sabine Meulenbeld
7
Op welke manier speelt gender een rol in geweld tegen vrouwen? “Allereerst: Geweld is breder dan alleen verkrachting en femicide. Door het alleen zo te framen, raken we blind voor andere vormen van geweld, zoals seksistische grappen of denigrerende opmer kingen als ‘je rent als een meisje’. Door dit soort microagressies te normaliseren, legitimeren we onbewust ernstigere vormen van geweld. Geweld tegen vrouwen is dus in de kern een gevolg van de stereotiepe vrouw/man rolopvattingen en opgelegde normen, aannames en verwachtingen die daaruit voortvloeien.” Waar leiden microagressies toe? “Het is een trappetje. Een seksistische opmerking kan een domino- effect geven. Grenzen worden steeds verder overschreden en monden uit in lastig vallen, stalking, naroepen, vernedering en uiteindelijk in mishandeling, aanranding en verkrachting. We moeten die samenhang zien.” Waar leidt genderongelijkheid toe? “Een voorbeeld: Vrouwen krijgen veel vaker complimenten over hun uiterlijk dan mannen. Op basis van gender zit daar een grote ongelijkheid. Een compliment is op zich niet erg, maar de on evenredigheid ervan is problematisch, want het heeft gevolgen voor de kansen voor vrouwen. Door genderongelijkheid trekken vrouwen vaak aan het kortste eind voor fysieke veiligheid, gelijke beoordeling, beloning en het beleven van seksueel plezier. Of neem de seksuele dubbele moraal: jongen stoer, meisje hoer. Dat staat veiligheid, waardering en seksueel welzijn in de weg. Dat moet stoppen. We moeten kiezen voor een eerlijkere verde ling en genderbalans en oog krijgen voor de gevolgen van gende rongelijkheid.” Terug naar taal. Hoe draagt taalgebruik bij aan de problema- tiek? “Misbruik wordt vaak als ‘seksschandaal’ neergezet en daders als ‘monsters’. Daardoor houden we de mythe in stand dat het iemand is die niet op ons of onze vrienden lijkt. Dan hoeven we er niets mee. We praten nu ook vaak over ‘mannen met losse handjes’, alsof het een geaccepteerde vorm van zijn is, terwijl iemand geweld aandoen niet normaal is. Met onze taal om kleden we geweld. Daardoor zien we de ernst er niet van in en kunnen we niet optimaal handelen.” Opvallend zijn de krantenkoppen. “Vaak is het taalgebruik passief: ‘Vrouw is vermoord’. Maar waar is die dader?! Iemand heeft dit toch gedaan?! We stellen het slachtoffer centraal en ontzien de pleger. De vrouwenhaat en genderongelijkheid wordt nergens genoemd, terwijl dat de basis is van de moord. Een moord komt niet uit de lucht vallen, er is een aanloop geweest. Dus als we - ook in de hulpverlening - niet
Met onze taal omkleden we geweld. Daardoor zien we de ernst er niet van in en kunnen we niet optimaal handelen.
inzetten op de pleger, blijft het beeld van toeval en pech over eind. Dus waarom niet: ‘Man vermoordt zijn echtgenote’. Dan zet je de pleger centraal, geef je hem de verantwoordelijkheid, want zijn geweld is immers de oorzaak van haar dood. Benoem het, dan kunnen we het veranderen.” Hoe bedoel je: ook in de hulpverlening? “Het heeft geen zin om je als beleidsmaker of hulpverlener hoofdzakelijk te richten op het sterker maken van de benadeelde partij, want die moeten daarna weer terug naar het systeem waarin ze slachtoffer werden. We moeten ons juist richten op de plegers. Daar zit het probleem en de oplossing! Zonder plegers geen slachtoffers. Simpel.” En taal is de sleutel? “Ja, op een brede manier. Als we ons taal aanpassen volgen onze denkbeelden en daarmee de acties. De aanpak van genderongelijk heid en taalgebruik vergt bewustzijn, geeft ongemak en kost moeite, net als leren fietsen, lezen en autorijden. Ik reken op een ‘critical mass’ voor verandering.”
8
gratis online cursus
In de gratis online cursus LEFgozers leer je hoe je als professional op een positieve manier in gesprek gaat met jongens over hun mannelijkheid en machogedrag. Het doel? Probleemgedrag zoals (seksueel) grensoverschrijdend gedrag, (ex)partnergeweld en gendergeweld voorkomen. Online cursus Meiden lastigvallen op straat, schelden met homo, drank- en drugsgebruik of slechte schoolprestaties… zulk probleemgedrag komt vaak door groepsdruk en de angst er niet bij te horen. LEFgozers is een methode voor jongens tussen de 12 en 18 jaar die je flexibel inzet: bijvoorbeeld als losse workshop, in een serie van meerdere lessen of als onderdeel van een training. Training LEFgozers Mensen lastigvallen op straat, drank- en drugsgebruik of slechte schoolprestaties: het zijn voorbeelden van machogedrag bij puberjongens. Hoe ga jij het gesprek aan met deze jongeren?
In het kort In deze online cursus leer je hoe je op een positieve manier in gesprek gaat met jongens over mannelijkheid en machogedrag. Met de LEFgozers-methode geef je jongens in 5 stappen de nodige skills om hun eigen weg te gaan en zich niet over te laten halen om dingen te doen die ze eigenlijk niet willen. Zonder verlies van eigenwaarde. Voor wie De cursus is voor professionals die vanuit jongerenwerk of zorg met jongens werken. LEFgozers kun je als docent of begeleider ook op scholen inzetten. Aanmelden Meld je aan via leerportaal.rutgers.nl door een account aan te maken en je kunt direct met de cursus starten.
De cursus gaf mij praktische handvatten om in gesprek te gaan. De jongens hebben echt wat aan LEFgozers. Thijs (werkzaam bij Jeugdzorg)
e-learning
9
Seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt lang niet altijd herkend door jongeren. Met deze online cursus vergroot je jouw kennis over seksuele grensoverschrijding bij deze groep en over de beweegredenen en risicofactoren van de jonge plegers. Online cursus Er is niks gebeurd… Het was gewoon een grap… Anderen doen het ook… Ik dacht dat ze het zelf wilde… Veel jonge ren bagatelliseren hun gedrag uit stoerheid of schaamte of zijn zich nauwelijks bewust dat het over de grens was. De cursus in het kort In deze online cursus vergroot je jouw kennis over seksueel grensoverschrijdend gedrag onder jongeren. Je krijgt een beeld van de achtergrond en overtuigingen van jeugdige plegers en leert over de belangrijke competenties en aan dachtspunten voor een effectieve begeleiding. Voor wie De online cursus is voor professionals die werken met jonge plegers van seksueel grensoverschrijdend gedrag of hier meer over willen weten. ‘De pleger in beeld’ is het eerste onderdeel van de online cursus bij de training Ken je grens . Wil je jonge plegers motiveren tot gedrags verandering en zo herhaling voorkomen? Volg dan de training Ken je grens met de volledige online cursus. Aanmelden Ga naar leerportaal.rutgers.nl , maak een account aan en je kunt direct met de cursus starten. De pleger in beeld
Gendernormen maken het voor jongeren lastig om gezonde en gelijkwaardige relaties aan te gaan. Stereotiepe normen over mannelijkheid en vrouwelijkheid leiden regelmatig tot grens overschrijding en geweld. Ontdek in deze cursus hoe je kan helpen gendergeweld te voorkomen. Online cursus Slutshaming, victimblaming en schelden met homo… Voorbeelden van negatief gedrag dat ontstaat vanuit een cultuur met stereotiepe gendernormen. In het kort In deze online cursus leer je werken met aandacht voor gender. Je krijgt praktische tips om met jongeren te praten over gender, relaties en seksualiteit en zo samen stereotiepe gendernormen te doorbreken. Hiermee voorkom je geweld en geef je hen ruimte voor respectvol gedrag, gelijkwaardige relaties en positief seksu eel contact. Voor wie De cursus is voor professionals die vanuit jongerenwerk, zorg of onderwijs met jongeren werken. G-woord: aandacht voor gender om geweld te voorkomen e-learning
Aanmelden Maak een account aan via leerportaal.rutgers.nl .
Scan de QR- code om direct met de cursus te starten.
Ideeën over hoe mannen en vrouwen zich horen te gedragen, kunnen in de weg staan bij een gezonde seksuele ontwikkeling. Dorien (onderwijsconsulent seksuele gezondheid)
activiteiten
10
Exposities
Expositie FEMICIDE - Stichting Open Mind Den Haag - 15-11 t/m 19-12
De expositie is te zien op de Laan van Reagan en Gorbatsjov en brengt de verhalen van 12 slachtoffers die door hun (ex ) partner zijn omgebracht, verteld door de nabestaanden. De foto’s en openhartige verhalen maken de afschuwelijkheden van deze moorden voelbaar en tonen de levenslange impact hiervan op de nabestaanden. Meer info: www.stichtingopenmind.nl
Scan de QR-code voor het meest actuele overzicht van de activiteiten in de regio:
Expositie HEAR ME - Stichting HEAR ME ROC Mondriaan, Leeghwaterplein 72 te Den Haag - 29-11 t/m 6-12
In de expositie staan 12 krachtige vrouwen centraal. Terwijl je oog in oog staat met de levensgrote portretten luister je naar hun verhaal. Iedere vrouw vertelt hoe ze een stem vond om zich uit te spreken en het taboe rondom seksueel geweld te doorbreken. www.hear-me.nl/now
Voor het landelijke overzicht kijk op: www.orangetheworld.nl
November
23
25
Gemeente Midden- Delfland hijst de vlag Gemeentehuis Schipluiden, 09.00
Kick off campagne gemeente Pijnacker- Nootdorp i.s.m. voetbalvereniging DSVP Besloten bijeenkomst Leden van DSVP zijn vooraf aangemoedigd de medestanderpledge te ondertekenen, waarin ze verklaren geen geweld tegen vrouwen en meisjes te gebruiken, niet weg te kijken als iets gebeurt, te helpen bij het melden van grensoverschrijdend gedrag en zich in te zetten voor een veilige omgeving voor vrouwen en meisjes. Tijdens de kick-off horen de wethouders hoeveel DSVP-ers de pledge hebben ondertekend.
Gemeente Delft hijst de vlag op de TU Delft TU Delft, 15.30 - 18.00 Door TU Delft, kerngroep Orange the World Delft en de gemeente Delft. Aanwezig zijn Wethouder Joëlle Gooijer, Marien van der Meer, Vice President Opera tions TU Delft. Hierna is in het Auditorium een evenement met Tessel ten Zweege, schrijfster en feministe en Jens van Tricht, directeur van Emancipator. Meer info: www.tudelft.nl/ evenementen/2024/dewis/een-wereld-van-respect- samen-voor-veiligheid-van-vrouwen-en-meisjes
25
Gemeente Den Haag hijst de vlag - Vrachtwagenbios ‘Het ligt aan mij’ Turfmarkt te Den Haag, 11.00 - 19.00
GGD Haaglanden hijst de vlag Westeinde 128, Den Haag
De korte film (30 min) is een psychologisch drama over femicide en wordt getoond in de vrachtwagens van Wim Hertgers. Zijn dochter Sanne werd vermoord door haar ex-partner. Na elke vertoning is er gelegenheid om na te praten. Aanmelden is niet nodig. www.denhaag.nl/ orangetheworld Actie KesslerPerpektief en Arosa Alle vrouwen in de vrouwenopvang krijgen een speldje, een kaartje en het Orange The World magazine. Op 26 november laten de medewerkers het hoofdkantoor De la Reyweg oranje kleuren.
En organiseert de GGD drie bijeenkomsten voor professionals over intieme terreur en dwingende controle. Deze vormen van psychische mishandeling behoren tot de meest verborgen en gevaarlijke uitingen van partnergeweld en hebben vaak fatale gevolgen. Aanmelden kan via www.giahaaglanden.nl Gemeente Leidschendam hijst de vlag Raadhuisplein 1, Leidschendam, 09.30 - 11.00 Ook kleurt het Poortgebouw en Molen de Vlieger oranje.
Gemeente Westland hijst de vlag Gemeentehuis, Verdilaan 7, Naaldwijk
Het gemeentehuis aan de Verdilaan, het Wilhelminaplein in Naaldwijk en het Marktplein in ’s-Gravenzande kleuren oranje. Op Westlandse scholen maken leerlingen posters om aandacht te vragen voor OTW. Vanaf maandag 25 november hangen ze aan het gemeentehuis. Ook scholen Lentiz Floracollege en Lentiz Novilab zijn oranje verlicht.
25 Gemeente Rijswijk hijst de vlag Huis van de Stad, Generaal Spoorlaan 2
30
Soroptimisten in Voorburg en Pijnacker-Nootdorp Markt te Voorburg, 09.30 - 15.30 Soroptimisten beheren een stand op de markt in Voorburg om aandacht te vragen voor Orange The World. Winkelcentrum Ackershof te Pijnacker, 09.30 - 15.30 De gemeente Pijnacker Nootdorp en de soroptimisten beheren in het winkelcentrum een Orange the World marktkraam en gaan in gesprek met inwoners over de campagne. Ook worden producten verkocht waarvan de opbrengst naar het goede doel gaat. Ook de wethouders zijn aanwezig.
Voorstelling Fightclub door TEN Productions Theater Dakota te Den Haag, 20.15 Geïnspireerd op de gelijknamige filmklassieker uit 1999. Het leven van Mine staat op z’n kop. Haar beste vriendin, Sigrid, is zwaar mishandeld door haar stalker. De politie was hiervan op de hoogte, maar ondernam weinig actie. Pas nu het te ver is gegaan, hebben ze de man opgepakt. Hadden zij zich beter moeten wapenen Soroptimisten in winkelcentrum Delft Winkelcentrum de Hove te Delft, 09.30 - 15.30 Soroptimisten gaan in gesprek met bezoekers van het winkelcentrum en maken hen erop attent hoe ook zij #medestander kunnen worden. Daarnaast verkopen zij artikelen waarvan de volledige opbrengst naar het Trustfonds gaat om projecten te financieren die het doel van de Campagne ondersteunen. Door burgemeester Sahin, raadsleden, Soroptimisten en ambtenaren van de gemeente. Ook hangt de vlag bij maatschappelijke partners zoals Welzijn Rijswijk, CJG, Politie en de Brandweer. Ook lanceert gemeente Rijswijk de thematafel OTW in de bibliotheek door burge meester Sahin.
26
December
03
Filmvertoning C’e Ancora Domani Pathé Buitenhof, Den Haag
Stijlvol en krachtig drama over een huisvrouw in het Rome van 1946, die de eerste stappen zet om zich te onttrekken aan de tirannie van haar man. Meer info: www.denhaag.nl/orangetheworld
27
07
Filmvertoning GEEN VAARWEL Theater Dakota te Den Haag, 20.15 Brengt het levensverhaal van de moeder van theatermaker Naomi Inez, die in 1996 om het leven is gebracht. Een indringende, ontroerende vertelling met muziek en zang, waarin Naomi haar publiek meeneemt in verschillende periodes uit haar leven. Kaarten €20,- www.theaterdakota.nl/event/geen-vaarwel Symposium verdieping van kennis: ‘Is dit liefde?’ Online, 14.00 - 16.00 voor professionals. Door GGD Haaglanden. In dit symposium wordt inzicht gegeven in recente onderzoeken naar intieme terreur en de rode vlaggen. De kans op femicide is bij intieme terreur het grootst. Professionals kunnen zich aanmelden via: www.giahaaglanden.nl
tegen de buiten wereld? Kaarten €18, - www.theaterdakota.nl/event/fightclub/
Filmvertoning Black Box Diaries Filmhuis Lumen, Doelenplein 5 te Delft, 19.00 i.s.m. Soroptimistclub Delft.Nadat journalist Shiori Ito werd verkracht door een collega besluit ze gerechtigheid te zoeken. Haar strijd wordt een baanbrekende zaak die de verouderde rechtssysteem en maatschappelijke normen in Japan aan de kaak stelt. www.filmhuis- lumen.nl/film/orange-the-world-special-black-box- diaries Talkshow: Stop geweld tegen vrouwen Centrale Bibliotheek Den Haag, Podium B (5e verdieping), 20:00 - 21:30 Met interviewgasten Tessel ten Zweege en René Haring. Meer info: www.denhaag.nl/orangetheworld
09
28
10 Webinar rond het thema stalking Online - voor professionals Door GGD Haaglanden Meer informatie: www.giahaaglanden.nl
Soroptimisten op Warenmarkt Delft Warenmarkt te Delft, 09.30 - 15.30
Soroptimisten spreken marktbezoekers aan en maken hen erop attent hoe ook zij #medestander kunnen worden. Zij verkopen ook artikelen waarvan de volledige opbrengst naar het Trustfonds gaat die de campagne ondersteunen. Ook worden in 300 voedselpakketten flyers verspreid om gebruikers te informeren hoe zij #medestander kunnen worden!
12
‘Stel de juiste vragen, geweld is moeilijk te ontdekken.’ paul uitewaal, huisarts
Een huisarts staat middenin de samen- leving. Hij ziet wat er aan de hand is. Of niet? Paul Uitewaal (67) was 34 jaar huisarts, waarvan de laatste 15 jaar parttime in de Schilderswijk. Daarnaast deed hij onderzoek naar huiselijk geweld bij GGD Haaglanden. “Huiselijk geweld is moeilijk te ontdekken. Vraag als arts daarom altijd door.” Wat is huiselijk geweld? “Huiselijk geweld betekent geweld in een afhankelijkheidsrelatie, zoals een gezin of zorgrelatie. Het gaat niet alleen - zoals velen denken - om lichamelijk geweld, maar ook om psychisch geweld, zoals pesten, vernederen, opsluiten, controleren, of een verbod het huis te verlaten. Daarnaast bestaat er ook financieel geweld, zoals het uitbuiten van een partner of het leegplunderen van een bankrekening.”
Het is belangrijk te benadruk ken dat wat in de spreekkamer wordt besproken geheim is. Het is een veilige plek, je kunt alles zeggen.
Hoe ontstaat huiselijk geweld eigenlijk? “Vanuit een sociale invalshoek is een relatie een machtsverhouding tussen twee personen. Als deze verhouding uit balans raakt of ver stoord wordt, kan dit leiden tot huiselijk geweld. Zo’n verstoring kan ontstaan door bijvoorbeeld psychische problemen, financiële zorgen of problemen op werk. Als daar nog eens zaken zoals alcoholmisbruik bijkomen, kan de situatie verder verslechteren.”
Fotograaf: Lodewijk Duijvesteijn
13
Wat zeggen de cijfers? “De eerste jaren na de oprichting van het Advies en Steunpunt Huiselijk Geweld, zo’n 19 jaar geleden, waren er 600 meldingen in Den Haag per jaar. Dat dit slechts een topje van de ijsberg moest zijn, bleek toen de politie al hun meldingen ging door zetten naar het steunpunt. Het aantal vertienvoudigde (!) naar 6.000 meldingen per jaar. En dan is dat nog niet alles.” Waar komt huiselijk geweld het meeste voor? “Het komt in alle lagen van de bevolking even vaak voor. Wel zie je dat mensen tussen de 20 en 35 jaar het vaakst melding maken van fysiek geweld. Ook zie je dat mensen met een lage sociaal economische status vaker te maken krijgen met fysiek geweld, terwijl mensen met een hoge sociaaleconomische status vaker psychisch geweld ervaren. Dat is een ongrijpbaardere, moeilijk te bewijzen vorm van geweld.” Uit enquêtes van de GGD blijkt dat 3,5 procent van de Haagse bevolking te maken heeft met huiselijk geweld. Dat is al jaren hetzelfde. “Ondanks alle maatregelen van lokale en landelijke overheden, blijft dit aantal helaas gelijk. Wel zien we dat de maatschappij is veranderd en er meer openheid is. Slachtoffers blijven er minder lang mee rondlopen. Ze trekken sneller aan de bel, waardoor het geweld sneller kan stoppen.” Je was huisarts in de Schilderswijk en eerder ook in Rotterdam in deelgemeente Feijenoord. Wat is de rol van huisarts? “Het vak van huisarts is veranderd. Vroeger was je familiearts, de vertrouwenspersoon die de familiebanden kende en die gezinnen langdurig volgde. Nu ben je meer een medicus, vaak iemand die parttime werkt of invalt. Dat heeft invloed: Waarom zou je als je slachtoffer naar zo’n huisarts stappen?! Kortom, de huisarts is vaak niet de eerste persoon waar slachtoffers naartoe gaan. Zij stappen als eerste naar de politie, dan naar Veilig Thuis en dan pas naar de huisarts. Logisch, je bent niet ziek en je gaat pas naar een arts als je lichamelijke of psychische klachten hebt.” Hoe kun je als huisarts signalen herkennen? “Dat is vaak ontzettend lastig. Zelden komen slachtoffers met verwondingen naar de praktijk. Vaak komen mensen wel langs met wat vagere, niet medisch verklaarbare klachten, zoals buik pijn, slaapproblemen, vermoeidheid en depressiviteit. Het is dan aan de huisarts om te gaan graven. Stel de juiste vragen. Je moet soms heel goed tussen de regels door luisteren.”
Wat zijn dat, de juiste vragen? “Je moet verder kijken dan de medische vraag. Wat speelt er op de achtergrond? Vraag naar de kwaliteit van de relatie. Mevrouw, u heeft klachten, is uw omgeving behulpzaam? Krijgt u steun van uw man? Is hij er voor u? Hoe is de thuissituatie? Heeft u wel eens ruzie? Zo ja, hoe verloopt die dan? Wordt daar wel eens geweld bij gebruikt? En zo kun je telkens een stapje verder in de vragen. Als er iets mis is, willen mensen er wel over praten.”
Ze hadden er nooit eerder over gepraat. Mensen willen wel, maar durven niet, want het gooit hun hele leven overhoop.
Is de spreekkamer een veilige plek om te praten? “Jazeker. In de praktijk had ik veel gescheiden vrouwen, die bij navraag slachtoffer bleken te zijn van huiselijk geweld. Ze hadden er nooit eerder over gepraat. Mensen willen wel, maar durven niet, want het gooit hun hele leven overhoop. Het is belangrijk te benadrukken dat wat in de spreekkamer wordt besproken geheim is. Het is een veilige plek, je kunt alles zeggen.” Wat kun je als arts voor slachtoffers betekenen? “Dat hangt van de ernst van de situatie af. Je kunt slachtoffers verwijzen naar maatschappelijk werk en in ernstige gevallen motiveren naar de politie of Veilig Thuis te gaan. In acute nood situaties, zeker als kinderen getuige zijn van mishandeling, moet je actie ondernemen. Dat zorgt bij een arts voor een complex dilemma tussen medisch beroepsgeheim en de meldplicht ter bescherming van de kinderen.” En bent je er ook voor daders? “Natuurlijk. Ik herinner me een dader die alles en iedereen was kwijtgeraakt: Zijn vrouw, gezin, huis en baan. Hij leefde op straat. Hij vertelde dat hij als kind ook slachtoffer was, zijn vader was een agressieve vent. Daardoor was hij veel gaan drinken en ook al wist hij dat het niet goed was, sloeg hij jarenlang zijn eigen vrouw, van wie hij hield. Ik heb hem doorverwezen voor hulp. Het zijn meestal geen enge kerels, maar mensen die vrese lijk met zichzelf in de knoop zitten.” Wat maakt de meeste indruk? “Het verbaast me elke keer weer hoe ernstig en langdurig de gevolgen zijn van huiselijk geweld, vooral bij de kinderen. Hoe mensen erdoor worden beschadigd. Zo kunnen daders vroeger zelf al slachtoffer zijn geweest en dat ettert vervolgens in de rest van hun leven door. De cirkel van geweld blijft zo in stand.”
14
‘Betrokkenen huiselijk geweld leren zichzelf beter kennen.’ Gratis hulp voor plegers
Veel hulpverlening is gericht op slacht offers van huiselijk geweld. Voor plegers is er minder aanbod. Daar is begin dit jaar verandering in gekomen. Betrokken mannen kunnen terecht bij de Carrousel- groep, een initiatief van gemeente Den Haag. Trainers Chantal Langerak en Leon van Hagen vertellen over de gratis en vrijwillige hulp. “Huiselijk geweld, het is niet wat je wil en toch gebeurt het. Wil je weten hoe dit komt en hoe je het kunt voorkomen? Praat erover met mannen die dezelfde ervaring hebben, onder begeleiding van betrokken en ervaren trainers. Je staat niet alleen. Je bent welkom bij de Carrouselgroep.” Dit is de tekst van de brochure van de Carrousel groep, een gratis en vrijwillige training, coach- en praatgroep voor plegers van huiselijk geweld. In acht bijeenkomsten leren zij incidenten te stoppen en staan zij open voor positieve gedragsverandering. Door nieuwe vaardig heden reageren ze in stressvolle situaties op een andere manier dan ze deden. Aan jezelf werken “We spreken liever niet van daders, maar van betrokkenen”, zegt trainer Leon. “Bij huiselijk geweld tegen een partner of de kinderen spelen meerdere factoren mee. De betrokkenen heb ben vaak spijt van hun gedrag, voelen onmacht en willen heel graag aan zichzelf en hun relatie werken om nieuw geweld in de toekomst te voorkomen. Daar is moed voor nodig.”
Aanmelden bij de Carrouselgroep Snel en eenvoudig
Signalering huiselijk geweld Een hulpverlener signaleert huiselijk geweld
Gegevens delen De hulpverlener
Bellen met de deelnemer De trainer van de Carrouselgroep geeft uitleg en nodigt de deelnemer uit
Deelnemer kan starten De deelnemer kan direct starten
Deelnemer aanmelden De Carrouselgroep vraagt de hulpverlener het aanmeldformulier verder aan te vullen
vraagt de potentiële deelnemer toestem- ming om naam en telefoonnummer
te delen met de Carrouselgroep
reclassering.nl/Carrouselgroep
Uitgave: Carrouselgroep Huiselijk Geweld - september 2024
15
In Den Haag draait sinds januari 2024, ongeacht het aantal deelnemers, een groep van drie tot zeven lotgenoten. Deelnemers herkennen elkaars gedrag en gaan met elkaar in gesprek. De meeste cursisten komen bij de Carrouselgroep via verwijzers zoals Veilig Thuis, de politie, maatschappelijke organisaties of de huisartsenpost. Een enkeling meldt zichzelf. Vrijwillig maar niet vrijblijvend De training is vrijwillig, maar niet vrijblijvend. “Onze deelnemers zijn gemotiveerd om aan zichzelf te werken en staan ervoor open om naar hun eigen rol te kijken. Daarin wijkt de training af van de verplichte gedragstraining die veroordeelden van huiselijk geweld van de rechter moeten volgen.” Bij aanvang van de training krijgt elke deelnemer een werkmap met tips, oefeningen en ervaringsverhalen. Tijdens de groeps sessies gaan de trainers dieper in op onder meer de time-out procedure, negatieve relatie- en gedragspatronen, (geweldloze) communicatie en schaamte over het huiselijk geweld. Als basis dient de cirkel van geweld, een lus die ronddraait waardoor gewelddadige situaties opnieuw kunnen ontstaan: van ontspanning tot spanningsopbouw, irritatie, uitbarsting, spijt en terugwinnen tot aan alles is weer goed. Inzicht geven in gedrag “Deelnemers geven regelmatig aan waar ze zich in de cirkel bevinden. Daarover voeren we een gesprek We oordelen niet en veroordelen niet. We ontrafelen destructieve patronen binnen een relatie en geven mannen inzicht in hun gedrag, zodat ze zelf, nog vóórdat het misgaat, op een andere manier met de situatie kunnen omgaan”, zegt trainer Chantal. Ook gaat het over de tools die nodig zijn om jezelf te kunnen reguleren. “Als je weet hoe de spanningsopbouw verloopt, zoals
een verhoogde hartslag en lichaamstemperatuur, kun je een patroon leren herkennen. Op het moment dat je dat bij jezelf her kent, kun je een andere weg inslaan”, aldus Chantal. Maatwerk Behalve de vaste onderdelen is elke bijeenkomst anders. “We kijken wat nodig is. Als bijvoorbeeld drie mannen vanuit een samengesteld gezin met conflicten kampen, gaan we daarop in. Of als er alcohol in het spel is of thuis pubers wonen waardoor er sneller spanningen kunnen zijn, leggen we daar de focus op. Het blijft maatwerk”, zegt Chantal. Na acht wekelijkse bijeenkom sten volgt een evaluatie en na drie maanden een moment van nazorg. “Mensen geven aan enorm veel geleerd te hebben en hun eigen gebruiksaanwijzingen beter hebben leren kennen. Een deelnemer zei: ‘Bij andere organisaties word ik bekeken, bij de Carrouselgroep word ik gezien’. Dat vat het mooi samen”, aldus Leon.
Wil jij ook aan jezelf werken?
De Carrouselgroep is gratis en vrijwillig en wordt gegeven door trainers van Reclassering Nederland. De naam is gekozen door de ‘carrouselvorm’, er gaan wekelijks mensen in en uit, waardoor er geen wachtlijst is. Meteen al na een incident kan een deelnemer meedoen. Nederland telt vijf Carrouselgroepen: in Den Haag, Groningen, Noord- en Midden Limburg, Den Bosch en Eindhoven.
Scan de qr-code of ga naar: www.reclassering.nl/carrouselgroep Ben jij betrokken bij huiselijk geweld en wil je aan jezelf werken?
16
wim hertgers
‘Achteraf is ons meest gebruikte woord dit jaar.’ “Achteraf is een woord dat we nog nooit zoveel hebben gebruikt als het laatste jaar. Achteraf komen puzzelstuk- ken bij elkaar, achteraf hadden we signalen misschien beter moeten zien, achteraf…”, zegt Wim Hertgers, vader van Sanne. Hij wil anderen waarschuwen en bewust maken van het gevaar van intiem geweld en vrouwenmoord. Nog geen jaar na de moord op zijn dochter Sanne (31) rijdt een van de vrachtwagens van Wim door het land. Op de wagen staan de portretten van twee slachtoffers van vrouwenmoord. In de trailer is een zes minuten durende film over femicide te zien. Wim, eigenaar van een groot transportbedrijf, wil mensen op deze manier bewust maken van femicide. “Ik had nog nooit van femicide gehoord! Tot 8 oktober 2023, de dag dat ik mijn dochter levenloos aantrof in haar huis. Inmiddels weet ik wel hoe vrouwenmoord ontstaat. Dat is voor Sanne te laat, maar ik doe alles om anderen te waarschuwen. Daar put ik kracht uit. Ik was helemaal van de kaart toen ik haar had gevon den. Het beeld zoals ik haar aantrof, gaat nooit meer van mijn netvlies; het zit altijd tussen mij en mijn blik naar de wereld. Na de uitvaart kwam thuis te zitten en dacht: Is dit het leven? Laat ik andere ouders in godsnaam dit onbeschrijfelijke leed besparen. Mensen vragen vaak: hoe kun je jouw verdriet zo snel omzetten in actie? Mijn hart doet over tien jaar nog net zoveel pijn als nu. Het is verscheurd. De rouw blijft eeuwig. Dus wat heeft het voor nut te wachten met het bewust maken en waar schuwen van anderen?! Misschien redden we nu wel een leven of realiseert een vrouw zich in welke situatie ze zit.
Zijn dochter werd slachtoffer van femicide.
Nu, achteraf, kunnen we zeggen dat we de signalen niet goed hebben gezien. Maar hoe kun je het gevaar zien als je het niet herkent?! We kenden de rode vlaggen niet zoals dwingende controle, sociale isolatie, stalking, psychologische manipulatie en fysiek, psychisch en seksueel geweld. De ex van Sanne was 12 jaar lang de bestuurder van haar brein. Sanne zag zelf het gevaar ook niet. En ik kon niets negatiefs over hem zeggen. Echt lastig. De laatste paar weken van haar leven, toen ze bij hem was weggegaan, zei ik wel tegen haar: ‘Kijk uit, hij wordt gevaarlijk. Laat hem niet binnen. Ga niet in discussie. Zet er een streep onder.’ Dat het zou eindigen in moord hadden we nooit verwacht. Ik weet nu dat heel veel vrouwen in een web van terreur, intiem en psychisch geweld zitten, waarvan ze zich niet bewust zijn. Goed dat het strafbaar wordt, maar bewijzen wordt nog een hele klus, want vrouwen kunnen vaak hun eigen situatie niet goed overzien. Daarom hoop ik met de opvallende vrachtwagen ook mannen te bereiken, want zonder daders zijn er ook geen slachtoffers. Mannen moeten elkaar ook onderling corrigeren. Een vriend van Sanne’s ex-man had hem geholpen om Sanne’s telefoon in de gaten te houden. Op die manier kon hij precies zien waar ze was. Die vent had natuurlijk moeten zeggen: ‘Kom op, dat kun je niet maken!’ Laat mannen elkaar eens rechtzetten. Dat stoere vrouwenpraat en die grote mond, zeg er iets van en leg het niet naast je neer. Doe ’s normaal!”
Wim bouwde een van zijn vrachtwagens om tot een rijdende campagne om aandacht te vragen voor femicide. De vracht wagen staat op 25 november in Den Haag en zal de film ‘HET LIGT AAN MIJ’ vertonen en is voor iedereen toegankelijk.
Datum: 25 November 2024 Locatie: Turfmarkt, Den Haag Tijdstip: 11.00 - 19.00 uur
Organisatie(s) verantwoordelijk voor de actie: Gemeente Den Haag, Stichting Open Mind, Wim en Monique Hertgers, Lavender Films
17
Seksuele dwang ‘Na een paar nachten bij ons thuis, keerde ze toch weer terug naar haar man. Door psychologische manipulatie wist hij name lijk alles altijd zo te verdraaien dat Sanne zich schuldig voelde. Al snel ging het weer mis. Een paar dagen later vertelde ze me dat hij haar die ochtend had gedwongen tot seks. De seksuele en geestelijke mishandeling werd haar uiteindelijk te veel en Sanne besloot definitief bij hem weg te gaan. We zijn om de hoek gaan staan, omdat de situatie niet veilig voelde.’ Opbloeien ‘Ze vond een eigen woning en bouwde haar leven weer op. Ze herstelde het contact met oude vrienden, sprong weer op haar motor en begon weer te lachen. Via een online platform leerde ze een motorgroep kennen, ontmoette ze nieuwe mensen en werd ze verliefd. Ze vertelde dat ze nu pas begreep hoe ver liefd zijn en lief zijn voor elkaar voelde. Ik zag haar weer tot leven komen, alsof ik mijn Sanne weer terugkreeg. Ze stond sterker in haar schoenen en durfde de relatie te verbreken. Maar haar ex-man kon hier niet mee omgaan. Hij bleef ongevraagd op haar nieuwe adres verschijnen, maakte haar nieuw liefde zwart en dreigde met zelfdoding als ze hem niet zou terugnemen.’ Gehersenspoeld ‘Vanaf het moment dat ze bij hem wegging, heb ik Sanne altijd gewaarschuwd dat hij gevaarlijk werd. Maar zelf had zij dit niet in de gaten. Hij is in twaalf jaar tijd compleet onder haar huid gekropen en haar brein in geslopen. We hadden afgesproken dat ze hem nooit binnen zou laten. Maar volledig gehersenspoeld, liet ze hem, ondanks onze afspraken en waarschuwingen, op 8 oktober 2023 toch naar binnen. Toen Sanne die dag niet kwam opdagen voor een afspraak, voelde ik meteen dat er iets mis was. Ik ging naar haar huis en trof haar daar levenloos aan, neergestoken door haar ex. Het beeld van haar levenloze lichaam staat op mijn netvlies gebrand en raak ik nooit meer kwijt. Femicide kan echt iedere vrouw overkomen. Door het verhaal van Sanne te delen, hoop ik andere vrouwen en hun omgeving te kunnen waarschuwen. Mijn dochter kan ik niet meer redden, maar een ander hopelijk wel.’
IN LIEFDEVOLLE HERRINNERING Sanne, 23-03-1992 - † 08-10-2023
‘Hij hield haar de hele dag in de gaten.’
Sanne was altijd het zonnetje in huis. Een vrolijke, intelligente en assertieve jonge vrouw die zich niet zomaar liet ondersneeuwen en scherp en kritisch was. Ze werkte als beveiliger en hield van voetbal, kickbok- sen en motorrijden. Stoere hobby’s die haar kracht en onafhankelijkheid benadrukten. Maar dit veranderde toen zij op haar achttiende de man leerde kennen met wie ze al snel een relatie kreeg. Vertrouwen ‘In het begin leek alles in orde. Hij was een stuk ouder dan zij, bijna twintig jaar, maar een politieagent. Dat gaf toch vertrouwen. Ze besloot al erg snel met hem te trouwen. Dat vond ik opvallend. Vanaf dat moment trok ze zich langzaam meer terug en werd ze stiller. Toen ze aankondigde dat ze schoonheidsspecialiste wilde worden, stond ik versteld. Dat paste totaal niet bij de stoere vrouw die ik kende. Achteraf begrijp ik pas wat er echt speelde. Haar man had een salon achter hun huis laten bouwen, zodat hij haar de hele dag in de gaten kon houden. Ik zag haar wel veranderen, maar ik had niet meteen het idee dat het helemaal fout zat.’ Sociaal isolement ‘Ik realiseerde me pas hoe ernstig de situatie was, toen ze me op een avond huilend opbelde. “Pap, kom me ophalen, want het gaat niet goed”. Ze hield helemaal niet van het leven waar ze in vastzat. Ze wilde stoppen met de salon die ze runde. En de vrienden en vriendinnen die ze vroeger had, bleek ze niet meer te mogen zien. Hij zag haar als zijn bezit en ze was sociaal com pleet geïsoleerd. Bij ons kwam ze nog wel over de vloer. Maar op verjaardagen waren altijd alleen zijn vrienden aanwezig. Hoe kon ik dat niet eerder gezien hebben?’
De expositie FEMICIDE van Stichting Open Mind brengt de verhalen van twaalf slachtoffers die door hun (ex-)partner zijn omgebracht, verteld door de nabestaanden. Onderstaande QR-codes verwijzen naar de website met meer informatie over femicide, waarschuwingssignalen, tips en landelijke hulpbronnen.
Engels
Nederlands
18
zoek je hulp?
Er zijn verschillende organisaties die kunnen helpen. Hieronder vind je een aantal landelijke hulpdiensten, telefoonnummers van de politie en websites van een aantal lotgenotenorganisaties.
Hulpdiensten
Politie / www.politie.nl Bij direct gevaar, bel altijd 112 . Landelijke politienummer: 0900-8844 . Gaat het om (een vermoeden van) seksueel misbruik, vraag dan naar de zedenpolitie. Je kunt ook contact opnemen met de wijkagent of langsgaan op het politiebureau. Veilig Thuis / www.veiligthuis.nl Gaat het thuis niet goed of maakt u zich zorgen om iemand anders? Voor advies en ondersteuning en het melden van huiselijk geweld en kindermishandeling kun je contact opnemen met Veilig Thuis. Telefoon: 0800-2000 (gratis en 24/7 bereikbaar). Je kunt ook gratis en anoniem chatten met Veilig Thuis. Centrum Seksueel Geweld / www.centrumseksueelgeweld.nl Het Centrum Seksueel Geweld biedt professionele hulp aan iedereen die een ongewenste seksuele ervaring heeft meegemaakt. Telefoon: 0800-0188 . Ook bereikbaar via chat en via een contact formulier. De Luisterlijn / www.deluisterlijn.nl Medewerkers hebben dag en nacht tijd voor een gesprek. Landelijk telefoonnummer: 088-0767 000 . Ook bereikbaar via chat of e-mail. De Kindertelefoon / www.kindertelefoon.nl Ieder kind in Nederland tussen de 8 en 18 jaar (dus tot en met 17 jaar) kan bellen en chatten met De Kindertelefoon. 088-0767 000 . Ook bereikbaar via chat of e-mail. Mind Korrelatie / www.mindkorrelatie.nl Heb jij of iemand in je omgeving te maken gehad met huiselijk ge weld of andere vormen van geweld en wil je hier anoniem met een professionele hulpverlener over praten? Telefoonnummer: 0900-1450 op werkdagen van 9.00 uur tot 21.00 uur, Chat: op werkdagen van 9.00 uur tot 20.30 uur via mindkorrelatie.nl , Whatsapp: 06-13863803 op werkdagen van 9.00 uur tot 17.00 uur, E-mail: vragen@wijzijnmind.nl
Stop it now / www.stopitnow.nl Via een telefonische hulplijn en een chat biedt Stop it Now anoniem, vertrouwelijk en gratis ondersteuning aan iedereen die zich zorgen maakt over zijn of haar seksuele gevoelens en/of gedrag richting minderjarigen. Stop it Now is er ook voor naasten en professionals. Bereikbaar via telefoon 0800-2666436 of via de chat op de website van Stop it now.
Alles Oké? Supportlijn / www.allesoke.nl Voor iedereen tussen de 18 en 24 jaar is er de Alles Oké? Supportlijn.
Arosa / www.arosa.nl Alle diensten die wij leveren hebben hetzelfde doel: onze cliënten ondersteunen bij het herstel van het gewone leven. Wij vangen mensen op die opvang, zorg en/of begeleiding nodig hebben; ook in de thuissituatie. Bel voor hulp en advies 088-5300053 .
Slachtofferhulp
Slachtofferhulp Nederland / www.slachtofferhulp.nl Slachtofferhulp Nederland helpt na een misdrijf of ongeluk. Biedt praktische en juridische adviezen en emotionele steun. Telefoon: 0900-0101
Page 1 Page 2 Page 3 Page 4 Page 5 Page 6 Page 7 Page 8 Page 9 Page 10 Page 11 Page 12 Page 13 Page 14 Page 15 Page 16 Page 17 Page 18 Page 19 Page 20Made with FlippingBook interactive PDF creator