Ritam Srbije Rhythm of Serbia
POD GOLIJOM I PEŠTEROM Neprocenjiva blaga Novog Pazara Putnici namernici oduvek dolaze u ovu dolinu između planina, da vide istoriju, čuju zanimljive priče i probaju hranu sa bogate trpeze
so uprženo s lukom, a onda ga uvi- jaju i kao skulptori vešto oblikuju paketiće ređajući ih jedan uz drugi u okrugli pleh. Poslužene na pleha- nom tanjiru, mantije izgledaju ta- ko jednostavno. Pre iznošenja na sto prelivaju se kiselim mlekom u koje je naseckan beli luk i još ma- lo zapeku... Savršenstvo! Najhladnije mesto Na obodu Peštera, desetak ki- lometara od granice sa Crnom Go- rom, nalazi se mesto Karajukića Bunari, najhladnije u Srbiji i biv- šoj Jugoslaviji, gde se temperatu- re spuštaju i do minus 40. Prema meteorološkim analizama, u Sje- ničkoj kotlini i na Pešterskoj viso- ravni zbog nagomilavanja i zadr- žavanja hladnog vazduha koji se spušta sa okolnih planina dolazi do temperaturnih inverzija, tako da se jako rashlađen vazduh za- država u dnu kotline, što uzroku- je niske temperature. U podnož- ju tvrđave Trojan kod Karajukića Bunara, na mestu gde se i danas
zadržalo jezero, a gde je najhlad- nije, pravoslavci veruju da je Sve- ti Đorđe, a muslimani da je Alija Đerzelez, ubio aždaju. Manastir Sopoćani Izgrađen na samom izvorištu srpske države, na 17 km od da- našnjeg Novog Pazara, manastir Sopoćani građevina je s elemen- tima od višestrukog značaja. Sa aspekta istorije, ovo je zdanje ko- je pamti prisustvo vladara najve- će srpske srednjovekovne dina- stije Nemanjića. Ktitor manastira je kralj Stefan Uroš I, sin kralja Stefana Prvovenčanog, koji je oko 1260. godine najpre podigao cr- kvu. Niz drugih vladara od tog tre- nutka nadograđuje manastir, koji je riznica jedinstvenog freskosli- karstva i mauzolej kraljevske po- rodice. Zbog svoje višeslojne vred- nosti uvršten je na listu svetske kulturne baštine. Sopoćani se najviše ističu po kompozicijama fresaka koje su radili najviđeniji umetnici Carigrada u klasičnom antičkom stilu. Petrova crkva i stari Ras Stari Ras je srednjovekovni kompleks spomenika koji se na- lazi na mestu na kome su se spa- jali putevi sa zapada i juga i vodi- li dalje ka istoku. Ostaci se nalaze na lokalitetu Gradina, koji je na 11 km zapadno od Novog Pazara u bli- zini manastira Sopoćani. Petrova crkva u Rasu (punim nazivom: Crkva Svetih apostola Petra i Pavla), predstavlja najsta- riji spomenik crkvene arhitektu- re na prostoru Srbije i prvobitno je sedište Raške episkopije. Crkva se nalazi 2 km severno od centra Novog Pazara, a prema do sada po- znatim pisanim izvorima, potiče iz 8. veka, ali je verovatno i stari- jeg datuma. Altun-alem džamija Altun-alem džamiju je u prvoj polovini 16. veka izgradio osman- lijski neimar Muslihudin Abdulga- nija, koji je tvorac mnogih građe-
NEMA SVAKI GRAD BLAGA KOJA IMA NOVI PAZAR. Mno- go je bogatstava u njemu, a naj- veće su sami Pazarci – obrazova- ni, savremeni, ali odani tradiciji, druželjubivi, gostoljubivi i veseli ljudi koji znaju šta je rad, a šta uži- vanje i merak. Grad sa čajdžinicama, poslas- tičarnicama i ćevabdžinicama raši- rio se na obroncima Parka prirode Golija . U srcu čaršije su Altun-alem džamija, Amir-agin han, Isabegov hamam… Njegova okolina, sa Sta- rim Rasom i manastirom Sopoća- ni, pod zaštitom je Uneska. Nepro- cenjiva su ta bogatstva islamskog i hrišćanskog nasleđa jer se ovde od davnina susreću svetovi Isto- ka i Zapada. Ćevapi i mantije Pazarci su ponosni i na gastro- nomska blaga svoje duge tradici- je. Ukusi s kojima su se oni srodili drugima su nezaboravno sećanje. Takvo da su mantije i ćevapi, stari pazarski specijaliteti, postali mo- deran brend. Puno je ćevabdžini- ca u Novom Pazaru i svaki majstor ima tajnu koju ne otkriva. Ćevapi se jedu u lepinjama, piticama, sa crnim lukom i ljutom mlevenom paprikom. Mantije su drugi gastro- nomski simbol ovog grada. Maj- storske ruke najpre virtuozno ra- zvlače testo u okruglu tanku koru. Potom po njenom obodu raspore- đuju najfinije juneće ili ovčije me-
88 | Novi Pazar » Novi Pazar
Made with FlippingBook interactive PDF creator