1. Inleiding De opmars van natuurlijke koudemiddelen is de laatste jaren versneld door de vernieuwde, aangescherpte F-gassenverordening. De CO 2 -tax per 01-01-2026, de strengere quota en prijsstijgingen (door schaarste) op f-gassen maken de noodzaak om over te stappen op natuurlijke koudemiddelen alleen maar groter. “Natuurlijk” is de norm, waarbij alle synthetische koudemiddelen tegen 2050 zijn uitgebannen. Het goede nieuws? Voor vrijwel elke koeltechnische toepassing is inmiddels wel een oplossing met een natuurlijk koudemiddel voorhanden, of dat nu CO 2 (R744), propaan (R290) of ammoniak (R717) is of isobutaan (R600a). Welk natuurlijk koudemiddel zich het beste leent voor jouw specifieke project hangt uiteraard af van de toepassing. Met aspecten zoals koelvermogen, temperatuurtrajecten, COP, TCO en veiligheidsrisco’s, vraagt elk project steevast om maatwerk.
“Natuurlijke koudemiddelen zijn niet nieuw, maar hun brede toepasbaarheid wél. En daar liggen kansen voor installateurs die voorop willen lopen.” – Edwin Ernste, directeur Celsis
2. Koolstofdioxide (CO 2 /R744): hoog rendement, hoge werkdruk CO 2 (koolstofdioxide) is, in technisch opzicht, een bijzonder natuurlijk koudemiddel met een erg lage GWP (Global Warming Potential) (GWP = 1). CO 2 is ook een heel oud koudemiddel, het werd eind 1800 al gebruikt in koelinstallaties. Hoewel niet zonder gevaar bij hogere volume-concentraties, is het niet giftig en niet ontvlambaar. Technisch gezien kent CO 2 twee bijzondere eigenschappen: een relatief lage kritische temperatuur van 31 °C , daarboven kan het niet meer condenseren, en aanzienlijk hogere werkdrukken ten opzichte van synthetische koudemiddelen. Voor koel- en vriestoepassingen (tot -48 °C) draait een CO 2 -systeem idealiter subkritisch. Voor warmtepompen, die tot +90 °C water kunnen verwarmen, is juist een transkritische werking gewenst. Bij voldoende temperatuurverschil aan de afgiftekant (>20K delta T) haalt een CO 2 -warmtepomp een hoge energie-efficiëntie. De prestaties hangen af van specifieke configuraties en componentkeuzes. Zonder efficiency- verbeterende maatregelen is de jaarlijkse COP van een CO 2 koelinstallatie in de gematigde
en koudere klimaten goed/beter in vergelijking met synthetische koudemiddelen. In de warmere klimaten zijn de efficiency-verbeterende maatregelen nodig om het COP te verbeteren. Wordt ook warmteterugwinning toegepast, dan wordt het COP juist erg goed.
Zowel bij koelinstallaties als warmtepompen vergt de keuze voor CO 2 als koudemiddel een hogere initiële investering dan met synthetische koudemiddelen, maar zorgt de lage TCO (Total Cost of Ownership) en de goede
warmteterugwinning in veel gevallen voor een interessante, relatief korte, terugverdientijd.
3
Made with FlippingBook flipbook maker