Njujork
NYC
ZELENI BRONKS Brižljivo čuvana njujorška tajna
snije nazvana Riverdejl. Desetak go- dina kasnije nova porodica se dose- lila u već izgrađeni deo imanja koji su nazivali Vejv hil. Otvaranje železničke linije duž obale reke Hadson 1848. godine uči- nilo je ovo područje mnogo pristu- pačnijim gradu, pa su počele da ni- ču luksuzne vile, od kojih su neke i danas potpuno očuvane. One sve- doče o mnogim uglednim Njujor- čanima koji su tu provodili vreme, a ostalo je zapisano da je jedan od značajnijih američkih izdavača tog doba, Eplton, bio stanovnik River- dejla. U kući ovog izdavača boravi- le su značajne ličnosti nauke i lite- rature, među njima i Mark Tven. Posle Epltona imanje Vejv hil u Ri- verdejlu kupila je porodica Perkins koja je obnovila postojeće vile i iz- gradila još jednu. Glavna zanimacija Džordža Perkinsa bilo je uređenje vrtova, zbog čega je na imanje doveo slav- nog „pejzažnog vrtlara“. Pažljivim praćenjem prirodnih puteva bilja- ka, ukrštanjem retkih vrsta drveća s onim koje je tu oduvek raslo, prav- ljenjem zelenih oaza koje premreža- vaju staze za šetnju i užitak u pri- rodi, Perkins je stvorio jedinstven prostor koji se na kraju prostirao na 700 hektara šume, livada, baštica, cvetnih leja, retkih biljnih vrsta i unikatnog vrtnog dizajna. Danas je Vejv hil izletište na ko- je turisti mnogo ne zalaze. Ponekad se čini da je to jedna od najbolje ču- vanih njujorških tajni. Osim spek- takularnog pogleda na reku i hek- tare i hektare svih nijansi zelene, tu su i dve vile – Vejv hil i Glindor, u kojima se održavaju edukativni programi i izložbe. Ovo je takođe i savršena scenografija za venčanje, proslave i druga okupljanja. Divne kamene klupe, jezerca, staze, cveće svih boja, priroda tako blizu grada, sve čini da zaboravite i vreme u ko- me živimo i sve brige ovog sveta, dok Hadson i dalje „teče u oba pravca“.
Od kada je 1965. godine pretvoren u javnu zelenu površinu, Vejv hil garden u Bronksu se razvio kao jedinstvena urbana oaza, bašta koja oduzima dah
N a visokom grebenu sa koga pogled puca na reku Hadson, osam hektara vrtova, te- rena, šuma, zadivlju- jućih rešenja pejzažne arhitekture nude posetiocima jedinstveno po- vezivanje sa prirodom i istorijom. Litice na kojima se nalazi Vejv hil potiču od masivnih glečera ko- ji su prekrivali područje Njujorka. Hadson, nekada veoma nepristu- pačna reka koja se nije koristila za navodnjavanje zbog konfiguracije terena, privlačila je prve stanovni- ke, američke starosedeoce, koji su tu dolazili u lov. U 19. veku Njujork se suočio sa ogromnim rastom stanovništva, a mnogi bogati Njujorčani počeli su
da severno od oboda grada traže me- sto za beg. Poznati advokat Viljem Luis Moris je 1836. godine za svo- ju suprugu i njihovo sedmoro dece kupio 15 hektara zemlje koja je ka-
Tekst / Words: Suzana Spasić Fotografije / Photography: Wave Hill, S.Spasić
84 | Njujork » New York
Made with FlippingBook interactive PDF creator