Marin Držić (Dubrovnik 1508 – Venecija 1567) Marin Držić (Dubrovnik, 1508 – Venice, 1567)
Er Srbija leti do Dubrovnika 7 puta nedeljno Air Serbia flies to Dubrovnik 7 times a week
NADIMAK MU JE BIO VIDRA Veliki književnik bio je poznat i kao Vidra, a veruje se da su ga tako prozvali jer je često boravio u prirodi oko Rijeke du- brovačke. Priča kaže i da je taj nadimak dobio jer je vidra za- pravo bila simbol Držićeve lukavosti. HIS NICKNAME WAS THE OTTER This great writer was also known a ectionately as The Otter, and he is believed to have been called that because he often spent time in nature around the Rijeka Dubrovačka inlet. It is also said that he was given this nickname because the otter ac- tually symbolised Držić’s cunning.
me. Duhovit, uvek spreman na šalu, postao je omiljen u svom gradu. Na- rednih dvadesetak godina, koliko bo- ravi u Dubrovniku, bori se s dugovima, oskudicom, menja slabo plaćene po- slove. Međutim, te godine bile su naj- plodnije razdoblje njegovog književ- nog i pozorišnog stvaranja. Srećom, postalo je jasno da u Držiću čuči ge- nije i da je rođen da stvara remek-de- la, a da su komedija i sarkazam nje- govo oružje. Naime, svet Držićevih komedija čine ljudi iz svih slojeva društva, to su seljaci, sluge, kurtizane, trgovci, plemići. On na vrednosnoj društve- noj lestvici iznad vlastele stavlja obi- čan narod, a stvarnost prikazuje ka- kvom jeste, uvek kroz oštru kritiku i satiru. Osim što je komedijama ma- mio smeh, on je i ismevao neukusne zabave u Noveli od Stanca , hvalisave vojnike u Arkulinu , raspusne mladi- će i nemoćne očeve u Dundu Maro- ju , tvrdice u Skupu . Teme je nalazio u svakodnevnom okruženju, kao i inspiraciju za likove, koji su životni i zato se i pamte.
stao je zaverenik. Kad je 1566. pu- tovao u Firencu, zatražio je pomoć toskanskog vojvode Kozima Prvog Medičija da sruši aristokratsku vla- du u Dubrovniku. Priželjkivao je dr- žavni udar protiv Senata posle kog bi vlast ravnopravno delili vlastela i građani, a Medičijevi bi zauzvrat imali poslednju reč u gradu. Odgo- vor Medičija kom se nadao nikada nije dobio, te je posle te neuspele za- vere 1562. zauvek otišao u Veneciju. Tamo je naredne godine postao ka- pelan mletačke nadbiskupije i na toj dužnosti ostao je do smrti 1567. Sa- hranjen je u Bazilici Svetog Jovana i Pavla, jednoj od najlepših i najugled- nijih crkava u Veneciji. Umro je u tu- đini ne smevši da pomisli na ponovni povratak u voljeni Dubrovnik. Ipak, pet vekova kasnije i dalje je omiljeni dubrovački sin, najveći književnik renesanse s ovih prosto- ra. Njegova dela, koja se proučavaju u školama i na fakultetima, ustanove i manifestacije stvorene njemu u čast govore o veličini njegovog stvaralaš- tva, koje živi i danas.
NIJE SMEO NI DA POMISLI NA DUBROVNIK Kroz dela je prikazao složen od- nos prema rodnom gradu – on Du- brovnik i voli i zamera mu. Grad je istovremeno i čaroban, idiličan, ali je i grad ograničene uprave, grad koji vodi „20 ludih nakaza“. A Držić želi da to promeni. Zbog nezadovoljstva društvenim stanjem u Dubrovniku, posebno ra- dom Senata, kao i zbog velike želje da se reši materijalnih nedaća, po-
| 87
Made with FlippingBook interactive PDF creator