V eć krajem juna ove godine, u gradu Kruševcu, nekadašnjoj prestonici Srbije, otvoren je pr- vi park sa umanjenim replika- ma 12 duhovno i kulturno najvrednijih srpskih manastira, od Gračanice i Stude- nice do Ravanice i Pećke patrijaršije. Ali i Mileševe, Krušedola, Visokih Dečana, Tronoše, Lazarice, Žiče i Pavlovca. Tako je, kao rezultat privatne inicijative i podrške institucija i istaknutih javnih ličnosti, po- čeo da se ostvaruje obiman program pro- mocije srpske kulturne baštine kako na unutrašnjem, tako i na međunarodnom planu, a sa ciljem da naši najvredniji spo- menici kulture ostanu u vidokrugu građa- na Srbije i danas, kada su pojedini od tih dragulja praktično nedostupni, kao i da se putem organizovanja izložbi u inostra- nim velikim centrima na njih skrene zaslu- žena pažnja čitavog civilizovanog sveta. Da sve ide u dobrom smeru, pokazuju i modeli manastira Gračanice i Ravanice, koji su nedavno postavljeni ispred zda- nja Patrijaršije SPC u Beogradu, kao i je- dan nešto manji model Gračanice koji će ovih dana naći svoje trajno mesto u zgra- di Sekretarijata UN u Njujorku. U razgovoru sa doktorom Borisom Staj- kovcem, predsednikom upravnog odbora Ceneta, saznali smo da je ideja za taj sjajni projekat tinjala dugi niz godina. U počet- ku osnivači buduće formalne organizaci- je bili su pod jakim utiskom koji ostavljaju atraktivni mini-parkovi u Briselu, Istanbu- lu, Hamburgu i još nekim evropskim gra- dovima, gde se njihov smisao uglavnom nalazi u sferi zabave i turističkih atrakci- ja, ali su onda shvatili da bi u Srbiji mogli imati daleko obuhvatniju ulogu. – Poslaćemo naše manastire na sve kon- tinente. Da krase dvorišta naših crkava i podsećaju na to ko smo i šta smo. Ali biće to i prilika za naše građane i našu decu da bolje upoznaju one svetinje koje sada teš- ko da mogu da obiđu na Kosovu i Meto- hiji. Da ih vide i pamte. Da razumeju šta nam znače. U godini u kojoj proslavljamo 800 godina naše crkve, trudimo se da na ovaj jedinstven način damo svoj doprinos – kaže Stajkovac. Svi modeli manastira izrađeni su pre- ma projektima Zavoda za zaštitu spomeni- ka kulture Srbije, i to ručno, vajanjem mo- dela u glini, a potom i formiranjem kalupa u najsavremenijim materijalima, što omo- gućava umnožavanje (u razmeri 1:78), tako da mogu biti i veoma atraktivan i vredan poklon naše države drugim gradovima i prestonicama. Cenetove umanjene trodi- menzionalne replike izazivaju impresiju gotovo nadnaravne autentičnosti, a to je zato što nisu izrađene od specijalnih pla-
NESTVARNO STVARNI MANASTIRI ČUVARI SRPSKE DUŠE GUARDIANS OF THE SERBIAN SOUL
UNREAL REAL MONASTERIES
Centar za negovanje tradicije je za samo nekoliko meseci osvojio i unapredio izradu spektakularno vernih trodimenzionalnih arhitektonskih modela istorijskih građevina, koje odlikuju kompleksne forme i minuciozna ornamentika
In the space of just a few months, the Centre for Nurturing Tradition (CENET) has mastered and promoted the production of spectacularly lifelike three- dimensional architectural models of historic buildings characterised by complex forms and ornaments in minute detail
Fotografije / Photography: Stefan Šobot
26 |
Made with FlippingBook interactive PDF creator