G usle su tipične za ove br- dovite balkanske prede- le, instrument prepun simbolike. Najčešće na- pravljene od javorovog drveta, ko- je predstavlja kult predaka, javoro- vog lista u obliku krsta sa porukom hrišćanstva. – Od detinjstva sam slušao gu- slare u Bijelom Polju i okolini, u mom rodnom kraju, gde se na svečano- stima guslalo. Kao jedan od najlep- ših pamtim dan kad sam u 12. godi- ni dobio na dar prve gusle. A sve ih čuvam i nikad se ne umorim. Nji- hov zvuk mi donosi vedrinu, milinu, pozitivnu energiju, opuštanje – kaže Goran Grba (50), učitelj guslanja u školi tradicionalnog pevanja uz gu- sle Društva guslara „Serdar Janko Vukotić“ u Beogradu, koju su podr- žali Ministarstvo za kulturu i Sekre- tarijat za kulturu Grada Beograda. Radi kao forenzičar u policiji i živi u Lazarevcu. Navršilo se više od 35 godina kako gusla. Nagrađi- van je na guslarskim takmičenjima u Srbiji, Republici Srpskoj, Crnoj Go- ri i dijaspori. – Radost dok guslam mi je sve veća! Gusle su igrale važnu ulogu u srpskoj epskoj poeziji jer su guslari, narodni pevači, pevali o događajima iz nacionalne istorije vekovima, sve dok stihovi nisu zapisani. Narodna poslovica kaže: Ko- ga gusle opevaju, taj stekne
17 časova. Broj polaznika, uzrast i pol nisu ograničeni. Škola je obezbedila nekoliko gusala za nastavu, ali pre- poruka je polaznicima da ih nabave. – Ne guslaju samo muškarci niti ih vole samo sredovečni ljudi i oni u trećem dobu. Među polaznicima su žene i muškarci od sedam do 77 godina, raznih profesija, interesova- nja, ćudi… Svaki guslar peva svojim načinom i tempom, a važno je ima- ti i glumački talenat zbog interpre- tacije stihova. Kao instrument stepskih naroda,
potiču iz srednje Azije. Najsrodniji instrumenti po izgledu i zvuku su im morinhur i igil. Gusle se sreću i u Siriji, a kod Lužičkih Srba postoji gudački instrument husle. Srbi ko- ji su primili islam pevali su o mu- slimanskim junacima uz gusle. Taj običaj je gotovo zaboravljen. – Guslanje znači pevanje, od- nosno kazivanje ili recitovanje ep- skih stihova uz sviranje na instru- mentu. Za gusle nema nota. Na njima može da se izvede bezbroj to- nova. Sastoje se od muzičke kutije
oreol, a koga poseku, tog ni- jedan lekar ne može da sa- stavi. Ponosno guslama čuvamo istoriju Srba. U prostorijama
Društva besplatne dvočase drži utor- kom i subotom od
| 89
Made with FlippingBook interactive PDF creator