Lorem ipsum dolor / Lorem ipsum dolor
Svi hrišćani veruju da se na Uskrs prvo treba omrsiti crvenim jajetom, koje je simbol večnog života i plodnosti
ovaj proces, koji podrazumeva ne samo uzdržavanje od hrane živo- tinjskog porekla već, pre svega, od ružnih misli i dela, predstavlja svo- jevrsnu pripremu za primanje uskrš- njeg pričešća, a sa njim i svega ono- ga što Uskrs simbolizuje. Kod katolika ovaj post počinje na Pepelnicu ili Čistu sredu, dan koji je dobio ime po simboličnom pepe- lu kojim sveštenik posipa verujuće, i traje 40 dana, u koje se ne računa- ju nedelje. Pravoslavci post započi- nju na Čisti ponedeljak, nazvan tako prema staroj tradiciji čišćenja kuće i kupanja ukućana uoči predstojećeg Velikog posta, koji takođe traje 40 dana, računajujući i nedelje. Za razliku od katolika, pravoslav- ci proslavljaju Lazarevu subotu ili Vr- bicu u subotu koja prethodi Velikoj suboti, a i jedni i drugi slave Cveti, odnosno Hristov ulazak u Jerusa- lim. Dok pravoslavni tihuju tokom Strasne sedmice, odnosno nedelje Hristovog stradanja, podvrgavaju- ći se strogom postu na vodi, a na Veliki petak često potpunom glado- vanju ili izbegavanju namirnica cr- vene boje koje bi simbolizovale krv Hristovu, u pojedinim regijama (jug Italije, katoličke kongregacije u Sve- toj zemlji, delovi Hrvatske...) katoli- ci imaju obred koji se naziva Pohod raspetnika ili križničara i koji sim- bolizuje Hristov put ka Golgoti, no- šenje krsta, plač Bogorodice i čitav niz komponenti koje treba da pod- sete na raspeće. Odustvo svetla i zvonjave, baš kao i molitveno bdenje uoči Uskrš- nje nedelje, svojstveni su svim hri- šćanima. Zajedničko im je i paljenje prve sveće, koja simbolizuje vaskr- slog Gospoda, a koju u tihu i mrač- nu crkvu u noći između Velike subo- te i Uskršnje nedelje unosi najmlađi u svešteničkoj hijerarhiji – đakon. Primanje pričešća, hramovi pu- ni cveća i šarenih jaja tipični su pri- zori u svim hrišćanskim bogomolja- ma tokom ovog velikog praznika.
CRVENO JAJE, MAGIČNO I LEKOVITO
Crveno jaje je autentični simbol Uskrsa i jedan od naj- starijih simbola plodnosti. Predanje kaže da su se pro- tivnici Hristovog učenja rugali da će on vaskrsnuti ka- da kokoške počnu da nose crvena jaja, to jest nikada. Kada se vaskrsli Hrist oglasio Mariji Magdaleni i žena- ma mironosicama koje su došle na njegov grob, tog jutra su koke nosile crvena jaja. Kod Srba postoji bezbroj verovanja i običaja u kojima jaje ima važnu ulogu. Ono se stavlja u prvu brazdu, u žito i lan prilikom sejanja, razbija se o rog volu pred oranje, a koristi se i kao odbrana od uroka i grada. Kroz istoriju jaje je uvek predstavljalo nešto misteri- ozno, magično i lekovito. Prvo obojeno uskršnje jaje stavlja se na počasno mesto u kući, a zove se čuvar- kuća ili strašnik. Veruje se da štiti kuću i imanje, a ne- kada je bio običaj da ga, kad naiđe nevreme, domaćin iznese u dvorište kako bi nevreme zaobišlo imanje. Čuvarkuća se čuva do narednog Uskrsa, a smatra se velikom nesrećom ako se razbije. RED EGG, MAGICAL AND MEDICINAL The red egg is an authentic symbol of Easter and one of the oldest fertility symbols. According to traditi- on, opponents of Christ’s teachings mocked believers, saying that he would be resurrected when chickens start to lay red eggs, meaning never. When Christ’s re- surrection was announced by Mary Magdalene and the women-Myrrhbearers who entered his tomb, hens laid red eggs that morning. With Serbs, the egg plays an important role in numero- us beliefs and customs. It is placed in the first furrow in a field, in the wheat and flax during sowing; it is crac- ked on the horn of an ox before ploughing, and is al- so used as a defence against spells and hail. Througho- ut history, the egg has always represented something mysterious, magical and healing. The first Easter egg to be painted is placed in a place of honour in the hou- se, and it is called the čuvarkuća or strašnik (protector or guard). It is believed to protect the house and esta- tes, with an old custom being for the head of the hou- sehold to take it outside when a storm was on the ho- rizon, in the belief that it would cause the storm to bypass the estate. The guardian egg is kept until the following Easter, and breaking it is considered extre- mely bad luck.
Christ, in certain regions (southern Italy, the Catholic congregation in the Holy Land, parts of Croatia etc. ) Catholics have a cer- emony called the march of the crucified ili križničara, which symbolises Christ’s jour- ney to Calvary (Gagulta/Golgotha), carry- ing the cross, the weeping Virgin Mary and a series of components intend to serve as reminders of the crucifixion. The absence of light and ringing, just like the prayer vigil on the eve of Easter Sunday, are inherent to all Christians. They also share the custom of lighting the first candle, which symbolises the resurrected Lord, and which is brought into the dark, silent church on the night between Holy Saturday and Easter Sunday by the low- est ranked in the clerical hierarchy – the deacon. Receiving Communion, churches and temples filled with flowers and colourful eggs, represent the typical scene for all Christian houses of worship during this great holiday.
All Christians believe that Lent should first be broken on Easter Sunday with an egg painted red, which symbolises both eternal life and fertility
34 |
Made with FlippingBook interactive PDF creator