Oglavlje iz Kosovskog Pomoravlja. U prošlosti
je imalo i zaštitnu ulogu u obrednim
ceremonijama i bitnim događajima u životu
Headdress from the Kosovo- Pomoravlje District. In the past they also played a protective role in ritual ceremonies and important events in life
B ez kola u Srbiji nema pra- vog veselja. Igra ga mlado i staro u svim krajevima ze- mlje. Svakojaka imena nosi – užičko, moravac, Žikino, kukunješ, retko, moravsko kolo... Kad muzika krene, noge same poskakuju. Po ovoj raskošnoj igri prepozna- ju nas u celom svetu, a danas je kolo nova kulturna baština čovečanstva. Naš tradicionalni narodni ples upi- san je na Uneskovu reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog na- sleđa. Sada se tamo nalazi rame uz rame s tangom i flamenkom, koji se takođe nalaze na toj prestižnoj listi. – Reč „kolo“ je višeznačna, pan- slovenska reč, koja se najčešće odno- si na kružnu formaciju lančano po- vezanih izvođača. U zavisnosti od stilskih odlika plesne tradicije pojedi- nih krajeva, razlikujemo pet etnoko- reoloških celina, a to su: centralna Srbija, zapadna Srbija, severoistoč- na Srbija, jugoistočna Srbija i Vojvo- dina. Svaka od ovih oblasti imala je
svoju plesnu tradiciju, u okviru ko- je su uobličeni plesni dijalekti naše zemlje. Oni, nažalost, zbog unificira- nja kulturnog nasleđa više ne posto- je u svakodnevnoj praksi, već samo u okviru scenskog prikazivanja narod- nih igara u okviru folklornih i kultur- no-umetničkih društava – objašnja- va Selena Rakočević, etnokoreolog i vanredni profesor na Fakultetu mu- zičke umetnosti u Beogradu. Osnovni plesni repertoar central-
ne Srbije predstavljali su plesovi tipa šetnje i takozvana kola u tri – mora- vac, kukunješ, žikino kolo, retko ko- lo, moravsko kolo ... – Dok je u centralnoj Srbiji domi- nirala poletnost bazirana na mekoći kolena i skočnog zgloba, tzv. pocupki- vanje, te izraziti procesi variranja to- kom plesanja, u zapadnoj Srbiji igra- lo se snažno, na celom stopalu i bez velike promene osnovnih obrazaca koraka – kaže profesorka Rakočević. Plesni dijalekat jugoistočne Sr- bije odlikovao se izvođačkom virtuo- znošću, prelaskom prostora i upotre- bom pokreta slobodne noge, one koja ne nosi težinu tela. – Karakteristični plesovi u jugo- istočnoj Srbiji su čačak , rumenka , osmača , polomka i mnogi drugi. U severoistočnoj Srbiji zastupljeni vlaš- ko kolo , keser , pop-marinkovo kolo , đurđevka , osmica ... Plesni stil je za- snovan na mekom stupanju celim sto- palom na tlu bez izrazitog variranja osnovnih koraka.
The kolo is the most widespread dance on the territory of Serbia, and apart from the Serbian population, which considers it part of its national identity, it is also danced by communities of other ethnicities and faiths Kolo je najraspostranjenija igra na teritoriji Srbije, a osim srpskog stanovništva, koje ga smatra obeležjem nacionalnog identiteta, izvode ga i druge etničke i konfesionalne zajednice
26 |
Made with FlippingBook interactive PDF creator