U doba Nemanjića dobar vladar morao je jesti dosta mesa kako bi zadržao svoje vladarske, viteške i druge kvalitete. I to ne bilo kakvog mesa, već onog najkvalitetnijeg
During the time of the Nemanjićs, a good ruler had to eat plenty of meat in order to preserve his power to rule, chivalrousness and other qualities. And that wasn’t just any meat, rather the highest quality
Monasi u srednjem veku nisu jeli meso čak ni u dane mrsa Monks in the Middle Ages didn’t eat meat even during days when it wasn’t Lent
Jagnje se čuvalo za vladara, a zec je bio na meniju ratara, najskuplje namirnice bile su začini, šećer i vino / Lamb was kept for rulers, while rabbit was on the menu of crop farmers, the most expensive ingredients were spices, sugar and wine
vladara i uglednijih ljudi mogli naći i plodovi mora i morska riba, smokve, bademi, gorke pomorandže, limun, maslinovo ulje i skupocena vina i začini, kao i zlata vredan šećer. Već od 12. veka vlastela je u Rasu jela breskve, a tlo srpskih zemalja od pamtiveka je obilovalo najra- zličitijim vrstama šumskog voća, gljiva i divljači. Na- lazi pojedinih otpadnih jama dokazuju da je u pla- ninskim regijama dominirala jagnjetina, ali izvori ukazuju i da je svinja bila rado gajena životinja, a usoljeno i suvo meso prestižan srpski izvozni arti- kal tokom srednjeg veka. Hrana se kuvala u loncima i najčešće pekla na ognjištu, na otvorenoj vatri, a ređe u posebno zida- nim pećima. Posuđe za pripremu hrane po pravilu
je bilo od keramike, najsličnije onom koje i danas prave vešti grnčari, a sasvim izuzetno nailazi se na gvozdene ili bronzane kotliće kakav je onaj prona- đen u Rasu. Češće korišćenje kalajisanog bronzanog posuđa počeće tokom 14. veka, kad srpske srednjo- vekovne zemlje ojačaju ekonomski. Posuđe od gla- zirane i neglazirane keramike dominira i trpezom koja se u naročitim prilikama zastirala najfinijim la- nenim stolnjacima. Tek s jačanjem srpske vlastele u 14. veku, odno- sno s formiranjem moćnih i bogatih urbanih centa- ra početkom 15. veka, kakvi su oni u Beogradu, No- vom Brdu ili Smederevu, na trpezama počinje da se pojavljuje neuporedivo luksuznije posuđe, s poseb- nim akcentom na skupocenim čašama za vino od ple-
Traditions » Tradicija | 69
Made with FlippingBook interactive PDF creator