9
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
HOLISTYCZNY MODEL ZDROWIA W DYNAMICE WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI
Dzieci i młodzież zaczynają odnosić swoje poczucie wartości do tego, ile osób ich obserwuje, ile mają wyświetleń i polubień. Staje się to źródłem dużych frustracji. Użyteczność rozumowania coraz częściej redukuje się do kontroli dokładności odwzorowy- wania tego, co w internecie jest najbardziej rozpo- wszechnione. Wzorce urody, ciała, styl ubierania się, wykonywanie różnych gestów, nawet mimika, są tak mocno narzucane, że wszyscy do nich dążą za wszelką cenę, nawet za cenę zdrowia. Nasto- latki podejmują różne próby kształtowania swojej fizyczności, od metod pozytywnie wpływających na ich zdrowie i rozwój, np. sport, zdrowe odżywianie, higienę, aż do metod destrukcyjnych, np. głodze- nie się, wycofywanie z aktywności, uzależnienia itp. Trudności w uzyskaniu pożądanego wyglądu oraz popularności bywają okupione takim cierpieniem, że dochodzi do autodestrukcji fizycznej – okale- czania się, a nawet prób samobójczych. Funkcjo- nowanie społeczne zostaje głęboko zaburzone. Pracując jako psycholog, spotykam się dosyć często z opinią, że umiejętność funkcjonowania w internecie może być wyznacznikiem ogólnego stanu zdrowia, że osoby, które odnoszą sukcesy medialne, czyli są popularne, mają wiele „polu- bień”, wielu znajomych, są obserwowane i naślado- wane, są to osoby zdrowo funkcjonujące. Młodzież w wieku 10-17 lat w wielu przypadkach uważa, że zdrowy człowiek to człowiek, który potrafi zdobyć i utrzymać dobry wizerunek medialny, czyli: • identyfikuje się z określonymi medialnie grupami, • jest aktywnym obserwatorem członków tych grup, • jest aktywnym producentem informacji o sobie w mediach, • przyjmuje modne, popularne wzorce dotyczące zarówno wyglądu, rodzaju aktywności, stylu życia, odżywiania się, jak i zachowań (od ruchów całego ciała do mimiki), • przyjmuje narzucone medialnie poglądy i po- stawy społeczne, • buduje własną tożsamość poprzez porówny- wanie się z osobami popularnymi w mediach.
Takie rozumienie zdrowia jest z założenia błędne, ponieważ przeczy rozwijaniu samodzielności i indy- widualności, wnosi wysokie ryzyko różnych uza- leżnień. Trzeba o tym stale rozmawiać z młodymi osobami i wszelkimi możliwymi metodami wskazy- wać na zagrożenia budowania własnej tożsamości.
6. PROFILAKTYKA ZDROWIA
W medycynie coraz częściej podkreśla się zna- czenie długotrwałego i destrukcyjnego stresu jako podłoża wielu chorób, od zaburzeń emocjonal- nych aż do chorób psychicznych i somatycznych. Podkreśla się również stan emocjonalny pacjen- tów jako istotny czynnik mający wpływ na efekty leczenia farmakologicznego wielu chorób, nawet nowotworowych. Metody radzenia sobie ze stresem powinny zatem znaleźć się w systemie edukacji od najmłod- szych lat. Rozwijanie wiedzy o emocjach i świa- domości przeżywanych stanów emocjonalnych powinno towarzyszyć rozwijaniu wiedzy o rozwoju fizycznym i ich wzajemnych zależnościach. Świa- domość własnych emocji i zrozumienie ich działa- nia w naszym organizmie wpływa na umiejętność samokontroli i dobór odpowiednich metod obni- żających stres. Ważne jest, aby wiedza o emocjach uwzględniała również informacje o tworzeniu się mechanizmów emocjonalnych całych grup spo- łecznych, które mają na nas wpływ. Profilaktyka zdrowia w okresie dorastania po- winna więc obejmować programy edukacyjne, któ- re wzbogacają wiedzę na temat nie tylko rozwoju osobistego, ale także zasad tworzenia się grup społecznych i ich roli w całym społeczeństwie. Przekazywanie tej wiedzy zależy od sposobów ko- munikowania się z młodymi ludźmi. Warunkiem porozumienia się jest użycie tych samych narzędzi, którymi posługują się dzieci i młodzież. Wymaga to zatem znajomości korzystania z internetu i ko- munikatorów społecznościowych, a jednocześnie rozwijania form komunikacji bezpośredniej.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker