134
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
ADAM ZAHLER
pieczne, ponieważ mogą przenikać do głębokich odcinków układu oddechowego, powodując po- drażnienia, stany zapalne, a przy długotrwałym na- rażeniu – także przewlekłe choroby, takie jak astma czy choroby płuc. Cząsteczki te mogą pocho- dzić z różnych źródeł: z zewnętrznego powietrza, urządzeń grzewczych, materiałów budowlanych, a także z działalności szkolnej (np. eksperymentów laboratoryjnych, warsztatów, aktywności związa- nych z zajęciami wychowania fizycznego). Badania przeprowadzone w 2013 roku przez Światową Or- ganizację Zdrowia (WHO) wykazują, że długotrwałe wdychanie pyłów zawieszonych w pomieszcze- niach szkolnych prowadzi do znacznego wzrostu przypadków astmy, a także pogorszenia wydolności układu oddechowego u dzieci i młodzieży. Dzieci są szczególnie wrażliwe na zanieczyszczone powie- trze, ponieważ ich układ oddechowy jest jeszcze w trakcie rozwoju, a wykształcające się narządy są bardziej podatne na uszkodzenia. Ponadto dzieci oddychają szybciej i głębiej niż dorośli, co oznacza, że zanieczyszczone powietrze ma większy wpływ na ich zdrowie.
w 2015 roku przez zespół badawczy z Uniwer- sytetu w Barcelonie 2 , które obejmowało analizę jakości powietrza w szkołach w Hiszpanii. Badacze zauważyli, że w szkołach, w których wentylacja była niewystarczająca, stężenie pyłów PM 2,5 prze- kraczało dopuszczalne normy, co miało wpływ na zdrowie dzieci, a uczniowie osiągali gorsze wyniki w testach wymagających koncentracji oraz zdolności poznawczych. W wyniku tego badania zalecano wprowadzenie systemów monitoringu jakości powietrza oraz modernizację wentylacji w szkołach, aby zminimalizować ryzyko narażenia na szkodliwe substancje. Podobne badanie zostało przeprowadzone w Stanach Zjednoczonych przez Agencję Ochrony Środowiska (EPA) w 2018 roku. Przykładowo – projekt Indoor Air Quality in Schools, przeprowadzony przez tę instytucję, wykazał, że w wielu szkołach w Stanach Zjednoczonych stę- żenie pyłów PM 2,5 i PM 10 w powietrzu przekraczało dopuszczalne normy. W szczególności w szko- łach z niewystarczającą wentylacją stężenia te były o 30-50% wyższe niż normy wyznaczone przez WHO. Ponadto badania przeprowadzone w 2019 roku przez grupę ekspertów ds. jakości powietrza w szkołach wskazują na związek pomiędzy obec- nością pyłów zawieszonych w szkołach a częstotli- wością dolegliwości związanych z układem odde- chowym, takich jak kaszel, duszności czy częste przeziębienia. W wyniku tych badań wprowadzono szereg dzia- łań mających na celu poprawę jakości powietrza, w tym modernizację systemów wentylacyjnych oraz rekomendacje dotyczące stosowania materiałów budowlanych o niskiej emisji zanieczyszczeń. Analo- giczne zalecenia dotyczące prostszych metod – np. okresowego wietrzenia pomieszczeń szkolnych – zawarte są także w polskich przepisach 3 . Istnieje związek zapylenia powietrza z wynikami w nauce. Może ono również negatywnie wpływać na zdolność koncentracji uczniów. Badania nad tym 2 D. Barceló i in., I ndoor air pollution and academic performance in children: a study in Barcelona schools , „Environmental Health Perspec- tives” nr (9)123/2015, s. 906-912. 3 Bezpieczeństwo i higiena w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach, Dz.U.2020.1604.
Grafika 5. Porównanie wielkości krwinek i zanieczyszczeń. Czerwony kolor – erytrocyt, niebieski kolor – leukocyt, żółty –zanieczyszczenie, pomarańczowa kropka – 1 mikrometr Źródło: Wikipedia
PRZYKŁADY BADAŃ NAD WPŁYWEM ZAPYLENIA
Badania nad wpływem zapylenia na zdrowie ucz- niów zostały przeprowadzone w różnych częś- ciach świata, a ich wyniki potwierdzają, że wyso- kie stężenie pyłów w pomieszczeniach szkolnych może powodować negatywne skutki zdrowotne. Przykładem może być badanie przeprowadzone
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker