135
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
ZANIECZYSZCZENIA PYŁOWE POWIETRZA I ICH WPŁYW NA ZDROWIE CZŁOWIEKA
Rekomendacje Światowej Organizacji Zdrowia 5 wskazują na konieczność modernizacji systemów wentylacyjnych w szkołach oraz regularne moni- torowanie poziomu zanieczyszczeń, zwłaszcza pyłów zawieszonych, w celu zapewnienia uczniom bezpiecznych warunków do nauki. W Polsce, na przykład, badania przeprowadzone przez zespół naukowców z Politechniki Śląskiej w latach 2008 i 2015 6 wykazały, że w placówkach edukacyjnych (szkołach i przedszkolach) w regionie południowym stężenie pyłów PM 10 przekraczało dopuszczalne normy. Na tej podstawie zaproponowano wdroże- nie systemów monitoringu jakości powietrza oraz wymianę starych okien i systemów grzewczych na bardziej ekologiczne i wydajne. Wśród proponowanych działań znajdują się m.in. techniczne modyfikacje układów nawiewu 7 oraz edukacja uczniów na temat wpływu środowiska na ich zdrowie. Tylko takie kompleksowe podej- ście 8 może zapewnić uczniom zdrowe i sprzyja- jące nauce warunki. Warto podkreślić, że problem wpływu zanieczyszczeń na uczniów ma znacznie
zagadnieniem wskazują, że narażenie na zanieczysz- czone powietrze, w tym na wysokie stężenia pyłów zawieszonych, obniża poziom koncentracji 4 , co może skutkować gorszymi wynikami w nauce. Długotrwałe wdychanie zanieczyszczonego powietrza prowadzi również do przewlekłego zmęczenia, co może do- datkowo obniżać zdolności poznawcze uczniów, wpływając na ich zdolność przyswajania wiedzy.
PRZYKŁADY DZIAŁAŃ NA RZECZ POPRAWY JAKOŚCI POWIETRZA
Według szacunków Krajowego Ośrodka Bilanso- wania i Zarządzania Emisjami w roku 2022 emisja PM 10 wyniosła w Polsce około 350 tysięcy ton, z czego ponad 50% pochodzi ze źródeł spalania poza przemysłem, czyli jest tzw. niską emisją – w praktyce z gospodarstw domowych. Oznacza to, że zanieczyszczenia powstają w znacznej mierze w otoczeniu placówek szkolnych, co bezpośrednio przekłada się na jakość powietrza, którym oddy- chają uczniowie.
szerszy kontekst – ten bezpośred- nio zdrowotny przekłada się na dodatkowe problemy społeczne (zapewnienie opieki chorym dzieciom), jak i ekonomiczny – z punktu widzenia zarówno ucz- niów, jak rodziców i szkoły.
Grafika 6. Zgodnie z obowiązującymi przepisami prace budowlane nie mogą być prowadzone w otoczeniu szkoły podczas przebywania tam uczniów Fot. Adam Zahler
5 World Health Organization (WHO), Review of evidence on health aspects of air pollution – REVIHAAP Project , 2013. 6 A. Mainka i in., Badanie zanieczyszczeń powietrza oddziałujących na dzieci w przedszkolu miejskim zlokalizowanym przy drodze o du- żym natężeniu ruchu , „Politechnika Śląska” nr 1/2015, t. 18, s. 119-133. 7 J. Ferdyn-Grygierek, Jakość powietrza i wentylacja w budynkach edukacyjnych , „Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej” nr 1787/2008. 8 Environmental Protection Agency, Indoor Air Quality Tools for Schools , www.epa.gov/iaq-schools; Preventive maintenance guidance.
4 Projekt NdS/548429/2022/2022, Efektywność przyswajania wiedzy a jakość powietrza wewnętrznego w szkołach , Politechnika Święto- krzyska, 2022.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker