138
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
ADAM ZAHLER
Z kolei eksperyment „Kruszenie twardzieli” jest próbą zwrócenia uwagi na inne źródła zanieczysz- czeń pyłowych – tych mechanicznych, powsta- jących np. podczas ścierania. Zaproponowane w scenariuszu ścieranie ceglanych, betonowych lub granitowych kostek, w połączeniu z analizą sitową i obserwacjami mikroskopowymi, zostało przez uczniów uzupełnione o tematy głęboko osadzone w środowisku szkolnym. Biorący udział w projekcie badali przy użyciu czujników zapylenia wpływ aktywności ruchowej na korytarzach szkolnych podczas przerw na zapy- lenie i zwrócili uwagę na konieczność czyszczenia podłóg na mokro celem zmniejszenia emisji wtór- nej. Warto w tym miejscu zauważyć, że podczas zajęć wychowania fizycznego procesy oddycha- nia są znacznie bardziej intensywne, a przy zwięk- szonym wysiłku powietrze jest zasysane ustami z pominięciem filtracyjnej komory w nosie. W połą- czeniu z podnoszonym podczas ruchu z podłogi lub powierzchni boiska pyłem oznacza to wielo- krotnie większe wprowadzanie zanieczyszczeń do organizmu.
Podobny eksperyment, „Szybka kawa z cukrem” , wskazujący na możliwość generowania zanieczysz- czeń podczas typowych czynności domowych, polega na prowadzeniu pomiarów podczas przesy- pywania materiałów pylistych – np. kawy zbożowej lub cukru pudru. Wykorzystanie ogólnodostępnych materiałów z otoczenia, które dla uczniów nie jest obce, może być kluczem do łatwiejszego odbioru proponowanych treści i nie tworzy dodatkowej bariery technicznej.
Grafika 12 . Pomiar zmian zapylenia podczas przesypywania cukru pudru Źródło: Klub KMO przy SP w Zabrzu
DOBRE PRAKTYKI
A. Przykładowym działaniem zrealizowanym w po- zaformalnym środowisku edukacyjnym był pro- jekt badawczy „Badacze KMO 2022 – Śląsk i Mazowsze. Co wisi w powietrzu? Badamy za- nieczyszczenia pyłowe” , zorganizowany przez Centrum Nauki Kopernik we współpracy z Uni- wersytetem Śląskim. Realizację wspierała Polsko- -Amerykańska Fundacja Wolności, a materiały dla klubów zapewniła Fundacja Banku Ochrony Środowiska. Zgodnie z ideą Klubów Młodego Odkrywcy uczestnicy-klubowicze sami decy- dowali o udziale w projekcie i sami wybierali za- gadnienie, które miało być przez kilka miesięcy wspólnie eksplorowane. Taki dobór środowiska edukacyjnego oznacza, że omawiane tematy nie są traktowane jako obowiązkowe, zewnętrznie narzucone, a stanowią obszar własnych rzeczy- wistych zainteresowań. Warto podkreślić również i to, że stosunkowo nieliczna (w porównaniu do liczby wszystkich uczniów w szkole) grupa klu-
Grafika 11 . Pomiar zmian zapylenia podczas aktywności ruchowych na korytarzu szkolnym Źródło: Klub KMO przy SP w Zabrzu
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker