139
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
ZANIECZYSZCZENIA PYŁOWE POWIETRZA I ICH WPŁYW NA ZDROWIE CZŁOWIEKA
bowiczów swoimi pracami, zaangażowaniem i pasją zainteresowała dość niecodziennym te- matem także osoby, które zwykle nie wykazują zainteresowań prośrodowiskowych czy eko- logicznych. Powodzenie przedsięwzięcia było możliwe zarówno dzięki starannemu przygoto- waniu harmonogramu, wsparciu merytoryczne- mu i zaproponowanym inspiracjom, jak i poprzez
aktywność klubowiczów przy- zwyczajonych do samodziel- nych działań, krytycznego podejścia, zadawania pytań i szukania różnorodnych roz- wiązań. Podczas spotkania wprowadzającego przepro- wadzono wybrane proste, praktyczne doświadczenia, których ideą było ukazanie za- gadnienia zanieczyszczeń py- łowych w ujęciu nietypowym (lub nieoczywistym dla młod-
Grafika 13. Pomiar obecności pyłów PM 2,5 (niebieskie) i PM 10 (pomarańczowe) w sali lekcyjnej podczas używania kredy bezpyłowej Źródło: Klub KMO przy SP38 w Sosnowcu. B. Dzięki międzynarodowym grantom możliwa była realizacja projektu „Badanie jakości powietrza ścieżką do wiedzy”, zrealizowanego w latach 2023-2024 we współpracy polskiego II Liceum Ogólnokształcącego w Dębicy i Menntaskolinn w Reykjaviku 10 . Działania grup młodzieżowych i wybór konkretnych tematów był poprzedzony intensywnymi kilkudniowymi szkoleniami prak- tycznymi dla nauczycieli obu szkół, podczas których uczestnicy samodzielnie zmontowali zestawy pomiarowe oraz przeprowadzili za- proponowane doświadczenia. Dzięki temu ła- twiej było opiekunom grup ocenić późniejsze propozycje młodzieży i włączyć je do realizo- wanego cyklu edukacyjnego. Taka międzynaro- dowa współpraca, uwzględniająca możliwość zetknięcia się z odmiennymi od typowych zja- wiskami atmosferycznymi (np. burzą piaskową lub pyłem wulkanicznym), pozwoliła lepiej zro- zumieć uwarunkowania środowiskowe. Nie- które projekty 11 obejmowały np. wykorzystanie
szych) – choćby jako efektu spalania świeczki na torcie lub ścierania butów. Takie odwołanie do otoczenia bliższego i lepiej znanego uczniom daje lepsze efekty niż epatowanie megatonami paliw zamienianych w gazy cieplarniane. Oczywi- ście niezbędne było wsparcie ekspertów – w tym przypadku specjalistów z Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych Uniwersytetu Śląskiego – dzięki którym zapewniona była merytoryczna popraw- ność przekazywanych treści oraz odwołania do (kluczowej w klubach KMO) metody naukowej, rozwijającej pożądane kompetencje techniczne, przyrodnicze, matematyczne i społeczne. Istot- ne były także przykłady możliwych popełnia- nych błędów – zarówno praktycznych, których źródłem była niedoskonałość sprzętu lub brak doświadczenia, jak i metodologicznych, wynika- jących ze szkolnego przeświadczenia, że każdy eksperyment „musi się udać”. W czasie realizacji projektu klubowicze sami zauważyli, jakie czyn- niki mogą mieć większy wpływ na ich zdrowie. Badali np. wpływ na poziom zapylenia użycia kredy zwykłej i bezpyłowej na szkolnej tablicy, otwierania okien czy intensywności ruchu samo- chodowego podczas porannego szczytu komu- nikacyjnego przy podwożeniu uczniów do szkoły.
10 Raport z projektu grantowego; https://twardowski.edu.pl/23417-2/ 11 Opis projektu badania jakości powietrza – https://twardowski. edu.pl/badanie-jakosci-powietrza-sciezka-do-wiedzy-2/.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker