18
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
EWA PYŁKA-GUTOWSKA
5. ZAGROŻENIE
Promieniowanie jonizujące
PROMIENIOWANIEM JONIZUJĄCYM
Promieniowanie jonizujące to rodzaj promienio- wania, które ma na tyle wysoką energię, by spo- wodować jonizację, czyli oderwanie elektronów od atomów. Rodzajami promieniowania jonizującego są np. promieniowanie alfa ( α ), promieniowanie beta ( β ), promieniowanie gamma ( γ ), rentgenowskie x i promieniowanie neutronowe. Ze względu na wysoką energię i przenikliwość promieniowanie x i γ może przenikać głęboko np. przez ciało ludzkie, powodując zmiany w strukturze komórek. Ochronę przed tym promieniowaniem zapewnia odpowiednia warstwa ołowiu, betonu lub wody. Promieniowanie α i β ma mniejszą zdolność penetracji, jednak w przypadku wchłonięcia przez organizm może być szczególnie szkodliwe.
Promieniowanie to proces wysyłania i rozchodzenia się energii w przestrzeni. Może ono występować w postaci ciepła, światła, fal elektromagnetycznych (promieniowanie elektromagnetyczne) lub cząstek subatomowych (promieniowanie korpuskularne).
Rodzaje promieniowania
Spektrum promieniowania jest bardzo szerokie i obejmuje fale radiowe, promieniowanie pod- czerwone, zakres światła widzialnego, promienio- wanie nadfioletowe, a także wysokoenergetyczne promieniowanie rentgenowskie i gamma (rys. 3). Wpływ promieniowania na organizmy zależy od zdolności jego absorpcji przez atomy, cząsteczki oraz struktury komórkowe. W tym kontekście (ze względu na energię) wyróżnia się promieniowanie jonizujące oraz niejonizujące.
Rysunek 3. Zakres częstotliwości różnych rodzajów promieniowania Źródło: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska
Znak ostrzegający przed promieniowaniem jonizującym jak rentgenowskie (X) oraz jądrowe
Rysunek 4. Przenikliwość różnych rodzajów promieniowania jonizującego Źródło: E. Pyłka-Gutowska, Ekologia z ochroną środowiska. Przewodnik , Wydawnictwo Oświata, 2004
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker