MERITUM 1-2 (76-77) 2025

Od redakcji

TEORIE I BADANIA IZABELA KRAUZE Holistyczny model zdrowia w dynamice współczesnej rzeczywistości........................................................ . 0001 2 EWA PYŁKA-GUTOWSKA Środowiskowe zagrożenia zdrowia człowieka – wybrane problemy ...........................................................................0001 11 BOŻENA KORNATOWSKA Usługi ekosystemowe a zdrowie człowieka ..............................0001 24 ANNA TARASZEWSKA Nawyki żywieniowe dzieci i młodzieży a zachowania służące zdrowiu .....................................................0001 36 JUSTYNA ŻUKOWSKA-GOŁĘBIEWSKA Profilaktyka zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży – współczesne wyzwania. Triada kryzysu psychicznego (samotność, niska samoocena, niskie poczucie sprawczości) i jej skutki. .......................................................................................... .0001 44 NAUCZANIE I UCZENIE SIĘ KATARZYNA PANKOWSKA-JURCZYK Rola szkoły w kształtowaniu zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego .........................................................0001 53 JOANNA JACZEWSKA-SCHUETZ Dieta planetarna – dieta dla zdrowia i klimatu .........................0001 63 PIOTR ZDUŃCZYK Wpływ mikrobiomu na dobrostan człowieka w kontekście zdrowia fizycznego i psychicznego. Programowanie zdrowia na przyszłość. .....................................0001 69 SANDRA CZESZEJKO-SOCHACKA Odchudzanie nastolatków bez wyrzeczeń w aspekcie psychofizycznym ........................................................0001 78 MACIEJ KOSIERADZKI • EDYTA KARPETA Transplantacje – dar życia. EDUKACJA. ŚWIADOMOŚĆ. ETYKA. ............................................0001 87 INSPIRUJĄCA PRAKTYKA SYLWIA KOBIELSKA Jak promować zdrowie w szkole? ...............................................0001 98 DANIELA BARTOSIAK Wybrane narzędzia i techniki aktywnej realizacji treści prozdrowotnych w pracy z uczniami. Projekty edukacyjne. Studium przypadku. ..................................000 105 MARIA SYKUT Edukacja dla zdrowia i planety – kształtujemy świadome pokolenie................................................000 120 ADAM ZAHLER Zanieczyszczenia pyłowe powietrza i ich wpływ na zdrowie człowieka ...............................................000 131 EWA PYŁKA-GUTOWSKA Realizacja programu Formy doskonalenia zawodowego dla nauczycieli pt. „Zanieczyszczenia pyłowe powietrza – poznaj, zbadaj, zapobiegaj” ...........................................................000 141 SAMOKSZTAŁCENIE ANNA SZABLEWSKA Edukacja dla zdrowia. Praktyczny przewodnik dla nauczyciela. ....................................000 149 TECHNOLOGIE INFORMACYJNO- -KOMUNIKACYJNE MICHAŁ DOLIŃSKI Zdrowo TIKnięta Edukacja, czyli platformy i narzędzia w edukacji zdrowotnej ...............................................000 157 HANNA HABERA Jak Zintegrowana Platforma Edukacyjna może wspierać nauczycieli w edukacji zdrowotnej .............................000 162 BŁAŻEJ HELIE Aplikacje multimedialne, AI, nauki przyrodnicze i zdrowie psychiczne uczniów. Jak je zintegrować? ...............000 169

Oddajemy w Państwa ręce podwójny numer nasze- go kwartalnika. Jego obszerność podkreśla wagę problemu, któ- ry poddaliśmy analizie – kondycję zdrowotną współ- czesnych społeczeństw oraz sposoby przeciwdziała- nia wzrostowi tzw. chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość, cukrzyca czy nowotwory, a także problemów psychicznych, szczególnie wśród dzieci i młodzieży. Z inicjatywy środowisk edukacyjnych i medycz- nych, a także w odpowiedzi na te wyzwania, co- raz więcej miejsca poświęca się zagadnieniom zdro- wia w podstawach programowych szkół. Propozycja ogłoszenia roku 2025 Rokiem Edukacji Zdrowotnej i Profilaktyki ma na celu podkreślenie znaczenia tych działań oraz integrację istniejących już inicjatyw. Współczesna szkoła staje przed nowymi wyzwa- niami związanymi nie tylko z edukacją, ale również z troską o zdrowie i dobrostan uczniów. Coraz wy- raźniej dostrzega się potrzebę integrowania edukacji zdrowotnej z codziennym funkcjonowaniem szkoły – zarówno na poziomie programu nauczania, jak i bu- dowania relacji oraz środowiska sprzyjającego zdrowiu. Artykuły opublikowane w tym numerze są próbą odpowiedzi na kluczowe pytania dotyczące roli szkoły jako przestrzeni sprzyjającej zdrowiu i rozwojowi ucz- niów. Autorzy zastanawiają się, w jaki sposób placów- ki edukacyjne mogą skutecznie: - wspierać dzieci i młodzież w kształtowaniu prozdrowotnego stylu życia, - umożliwiać im aktywne współtworzenie środowi- ska społecznego, fizycznego i ekologicznego, - wskazywać konkretne sposoby pozytywnego i zrównoważonego wpływania na czynniki determinujące zdrowie. Celem jest ukazanie szkoły jako miejsca, w którym edukacja zdrowotna staje się integralnym elemen- tem codziennego życia i świadomego rozwoju mło- dych ludzi w obecnej rzeczywistości – dynamicznej i zmiennej. Teksty, które polecamy, w tym dobre praktyki szkół oraz projekty edukacyjne, stanowią przykłady holi- stycznego i zintegrowanego podejścia oraz skoordy- nowanych działań szkół i środowisk lokalnych, a także różnych podmiotów i grup zawodowych. Za ważny kontekst edukacji dla zdrowia i środowi- ska uznaliśmy też rozwój technologii – ze szczegól- nym uwzględnieniem higieny korzystania z mediów cyfrowych, ale też możliwości tych mediów jako plat- form wymiany i wdrażania innowacyjnych rozwiązań na rzecz promowania zdrowia i upowszechniania za- chowań prozdrowotnych. Proponujemy interesujące lektury. Warto, naszym zdaniem, zbudować też nowy system myślenia, aby otworzyć się na potrzeby coraz bardziej ewoluujące- go świata, w którym zdrowie i sprzyjające mu środowi- sko stanowią wartość nadrzędną. Wierzymy, że przedstawione w numerze teksty będą inspiracją do dalszych działań w obszarze eduka- cji zdrowotnej i proekologicznej oraz pomogą budo- wać szkołę jako środowisko wspierające zdrowie, roz- wój i dobrostan każdej uczennicy i każdego ucznia. ∞ Zapraszamy do lektury

Made with FlippingBook - Online Brochure Maker