29
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
USŁUGI EKOSYSTEMOWE A ZDROWIE CZŁOWIEKA
Postępująca degradacja systemu przyrodniczego Ziemi zwiększa ryzyko przenoszenia chorób. Wy- lesianie wypycha dzikie zwierzęta z ich naturalne- go środowiska i zbliża je do populacji ludzkich, co stwarza więcej możliwości rozprzestrzeniania się chorób zwierząt gospodarskich i odzwierzęcych (przenoszonych ze zwierząt na ludzi) 12,13 . Zdegradowane ekosystemy nie będą w stanie zaspokoić ludzkich potrzeb w zakresie żywności, wody, leków i innych zasobów w celu utrzymania zdrowia.
Ponadto różnorodność biologiczna jest kluczowym czynnikiem środowiskowym warunkującym dobry stan zdrowia ludzi i zwierząt. Na każdym poziomie (genetycznym, gatunkowym i ekosystemowym) jest filarem bezpieczeństwa odżywiania i jakości diety. Jest podstawowym źródłem niezbędnych produktów spożywczych, składników odżywczych, witamin i minerałów oraz leków. Różnorodność biologiczna oferuje pulę gene- tyczną do rozwijania odpornych i zrównoważo- nych upraw żywności i zwierząt gospodarskich. Pełni ważną rolę w hodowli odmian odpornych na szkodniki, choroby i ekstremalne warunki klimatycz- ne. Wykorzystanie tego potencjału genetycznego zwiększa produktywność rolnictwa i odporność upraw rolnych, zmniejszając zależność od środków chemicznych i promując zrównoważone prakty- ki. To nie tylko poprawia jakość żywności, ale także wspiera zdrowie i dobre samopoczucie społeczności. Różnorodność biologiczna stanowi podstawę niezliczonych procesów przemysłowych. Jest nie- zastąpiona w leśnictwie, rolnictwie, hodowli zwie- rząt (fot. 2) i rybołówstwie.
5. RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA I ZDROWE SPOŁECZEŃSTWO
Różnorodność biologiczna 14 utrzymuje zrównowa- żone ekosystemy i przyczynia się do zapewnienia czystej wody i powietrza oraz pełni istotne funkcje w łagodzeniu skutków zmian klimatu i klęsk żywio- łowych. Dostarcza dóbr i usług, które są niezbędne dla zdrowia i dobrego samopoczucia człowieka, takich jak żywność, leki, paliwo, energia, środki do życia i walory kulturowe 15 .
Fotografia 2. Zrównoważone wykorzystanie zasobów przyrodniczych: ekstensywny wypas owiec w Karpatach Wschodnich Fot. Grzegorz Rąkowski
12 https://www.cbd.int/health/doc/summary-sok-final.pdf; 13 https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9334989 14 https://www.gov.pl/web/gdos/przyroda-i-roznorodnosc-biologiczna 15 https://www.cbd.int/health
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker