44
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
Profilaktyka zdrowia
psychicznego dzieci i młodzieży – współczesne wyzwania. Triada kryzysu psychicznego (samotność, niska samoocena, niskie poczucie sprawczości) i jej skutki .
JUSTYNA ŻUKOWSKA-GOŁĘBIEWSKA
Fot. Marta Wojtal
WPROWADZENIE
AKTUALNY STAN ZDROWIA PSYCHICZNEGO MŁODZIEŻY –
SKALA PROBLEMU I TRIADA KRYZYSU
Problemy ze zdrowiem psychicznym dzieci i mło- dzieży stają się jednym z kluczowych wyzwań zdro- wotnych współczesnego świata. Statystyki światowe wskazują, że nawet co siódmy nastolatek doświad- cza zaburzeń psychicznych lub emocjonalnych 1 . W Polsce przez kilka ostatnich lat obserwowaliśmy dramatyczny wzrost zachowań samobójczych wśród młodych ludzi. Wzrost ten zbiegł się w cza- sie z globalnymi kryzysami i przemianami społecz- nymi: pandemią COVID-19, która nasiliła izolację społeczną, dynamicznym rozwojem mediów spo- łecznościowych wpływających na samoocenę mło- dych oraz narastającą presją edukacyjną i rynkową. W obliczu tych wyzwań konieczne stało się zwró- cenie szczególnej uwagi na profilaktykę zdrowia psychicznego młodego pokolenia. I choć ostatni raport „Samobójstwa i próby samobójcze w Polsce w latach 2020-2024” 2 wskazuje, że zmniejsza się liczba samobójstw w Polsce, to warto analizować te dane z najwyższą ostrożnością. 1 https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/adolescent- -mentalhealth#:~:text=,lead%20fulfilling%20lives%20as%20adults- (dostęp 9.03.2025). 2 Raport z badania „Samobójstwa i próby samobójcze w Polsce w latach 2020-2024” . BIURO DO SPRAW ZAPOBIEGANIA ZACHO- WANIOM SAMOBÓJCZYM, www.zapobiegajmysamobojstwom.pl (dostęp 9.03.2025).
Obraz kondycji psychicznej polskich dzieci i nasto- latków wyłaniający się z najnowszych badań jest alarmujący. Raport z badania dotyczącego zdrowia psychicznego, poczucia własnej wartości i spraw- czości młodych ludzi „MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” 3 z 2023 roku objął ponad 184 tys. uczniów z całej Polski. Wyniki ujawniły powszechne obniżenie samooceny i negatywny obraz siebie. Aż 46% przebadanych uczniów zostało sklasyfikowanych jako osoby o skrajnie niskiej samoocenie, a ponad połowa (ok. 66%) chciałaby odczuwać większy szacunek do samego siebie. Blisko jedna trzecia badanych (31,6%) stwier- dziła, że nie lubi siebie, a co czwarte dziecko uważa się za mniej wartościowe od innych. Towarzyszy temu nagminne odczuwanie negatywnych emocji – codzienny stres przerasta ponad 80% młodych, a co trzecie dziecko deklaruje brak chęci do życia. W szczególnie niepokojącej grupie 8,8% uczniów znajduje się młodzież, która przyznała, że podjęła
3 M. Dębski, J. Flis. Raport z badania MŁODE GŁOWY. Otwarcie o zdrowiu psychicznym , Fundacja UNAWEZA, 2023.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker