3
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
HOLISTYCZNY MODEL ZDROWIA W DYNAMICE WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI
jak też prokreacji. Modyfikacja znaczenia zdrowia przez WHO nastąpiła w 1984 roku.
Natura wyposażyła nas w fizyczność i predyspozy- cje biopsychiczne do przetrwania – instynkty, inte- lekt, ale także coś, co do dziś nie jest jednoznacz- nie zdefiniowane – miłość i przywiązanie. Kontakty z innymi osobami są źródłem pięknych fascyna- cji, uczą przystosowywania się do rzeczywistości, ułatwiają przetrwanie, pomagają budować własną tożsamość, aż do silnych i głębokich więzi emo- cjonalnych gwarantujących świadomą prokreację. Narodzenie się nowego życia stanowi indywidualną integrację zebranych przez pokolenia matki i ojca cech decydujących o jakości przetrwania.
Już od czasów Hipokratesa rozumiano zdrowie jako zjawisko tak złożone, że trudne do określenia. Rozwój nauk przyrodniczych, medycznych i spo- łecznych miał przez całe wieki wpływ na rozumie- nie zdrowia. Pierwszych prób bardziej konkretnego opisu zdrowia dokonał Galen (129-216 n.e.), ale, będąc rzymskim lekarzem, koncentrował się tylko na czynnikach biologicznych 2 . Właściwie do czasów współczesnych niewiele się zmieniło w definiowaniu zdrowia, a postęp nauki pogłębia tylko przeświadczenie o jego złożoności. Marc Lalonde w latach 1972-1977 opisał zdrowie za pomocą „pól zdrowia”, a mianowicie: stylu życia, czynników genetycznych, czynników środowisko- wych, opieki medycznej 3 .
Podstawowym warunkiem przetrwania jest opty- malny stan zdrowia .
Poniższy schemat ilustruje wzajemne przenika- nie się różnorodnych czynników wpływających na zdrowie jednostki.
Rysunek 1. Czynniki warunkujące zdrowie wg koncepcji M. Lalonde’a
Takie ujęcie ułatwia poszukiwanie przyczyn wpływających na funkcjonowanie jednostki i okre- ślanie obszarów różnych zaburzeń i dysfunkcji. Pomaga również określać metody ochrony zdrowia.
Rysunek 2. Schemat wzajemnego przenikania się różnorodnych czynników wpływających na zdrowie jednostki Źródło: opracowanie własne
2 E. Korzeniowska, O zdrowiu i jego definicjach , „Zdrowie Publiczne” nr 9/1988, t. 9. 3 M. Lalonde, Rapport: A New Perspective on the Health of Cana- dians , Ottawa 1974.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker