54
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
KATARZYNA PANKOWSKA-JURCZYK
Zdrowie to jedna z najcenniejszych wartości. Jego brak niesie za sobą problemy fizyczne, psychiczne i społeczne – od ograniczeń ciała, przez wewnętrz- ne zmagania, po konflikty międzyludzkie. Jak pisał lekarz Maciej Demel1, zdrowie to nie tylko brak cho- roby, ale złożony stan, który obejmuje trzy wymiary: fizyczny, psychiczny i społeczny. Amerykański so- cjolog Talcott Parsons2 z kolei podkreślał, że zdro- wie to także umiejętność efektywnego pełnienia ról społecznych, podczas gdy polscy badacze, Zygfryd Juczyński i Nina Ogińska-Bulik3, widzą je jako zasób, który pozwala na wszechstronny rozwój i radzenie sobie z wymaganiami otoczenia. Holistyczne po- dejście zakłada, że wszystkie te elementy są ze sobą ściśle powiązane, tworząc spójną całość, na której opiera się nasze dobre samopoczucie. Zdrowie to jedna z najcenniejszych wartości, do której wszyscy dążymy i którą staramy się zacho- wać. Nie jest jednak tylko darem natury, ale również efektem świadomej troski i codziennych wyborów, zarówno na poziomie jednostki, jak i całego spo- łeczeństwa. Możemy je utracić, ale też zachować, odzyskać, a nawet doskonalić 4 . Wynika z tego, że zdrowie nie jest czymś stałym – to dynamiczny i twórczy proces, który wymaga zaangażowania. Według Zbigniewa Dziubińskiego 5 , socjologa sportu, jego utrzymanie zależy od naszych codziennych decyzji i stylu życia. Dzisiaj jednak (i mocno to należy podkreślić) zdrowie stało się jeszcze bardziej pożądaną war- tością – zmieniający się świat sprawia, że dbanie o nie jest nie tylko wyborem, ale wręcz koniecz- nością. Żyjemy w czasach, w których tempo życia nieustannie rośnie. Ciągły pośpiech, nadmiar obo- 1 M. Demel, O trzech wersjach teorii wychowania fizycznego. Próba ujęcia komplementarnego, „Wychowanie Fizyczne i Sport” nr 2/1989. 2 https://www.sbc.org.pl/Content/73406/zdrowie_w_aspekcie_pe- dagogiki_spolecznej.pdf 3 Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik, Z drowie najważniejszym zasobem człowieka [w:] Z. Juczyński, N. Ogińska-Bulik [red.] Zasoby osobiste społeczne sprzyjające zdrowiu jednostki , Wyd. Uniwersytetu Łódzkie- go, Łódź 2003. 4 E.A. Mazurkiewicz, Pedagogika zdrowia a środowisko [w:] Z. Żu- kowska [red.] Ku tożsamości pedagogiki kultury fizycznej , Wydawni- ctwo PTNKF, Warszawa 1993. 5 Z. Dziubiński, Zdrowie – wartość dana czy kreowana , „Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne” nr 2/1989.
wiązków, presja i ogromna ilość bodźców płyną- cych z mediów oraz technologii sprawiają, że coraz trudniej znaleźć czas na odpoczynek, aktywność fizyczną czy zdrowe odżywianie. Wzrost liczby chorób cywilizacyjnych, takich jak otyłość, cukrzy- ca, depresja czy zaburzenia lękowe pokazuje, jak bardzo styl życia wpływa na nasze zdrowie. Roz- wój technologii i cyfryzacja sprawiają, że mniej się ruszamy, a nasze relacje społeczne coraz częściej przenoszą się do świata wirtualnego. W efekcie pojawiają się nowe wyzwania związane ze zdro- wiem psychicznym i społecznym – samotność, uzależnienie od mediów społecznościowych czy trudności w budowaniu realnych więzi. To wszystko sprawia, że dzisiaj bardziej niż kie- dykolwiek potrzebujemy świadomego podejścia do zdrowia. Musimy nie tylko uczyć się, jak o nie dbać, ale także traktować je priorytetowo – zarówno indywidualnie, jak i na poziomie społecznym. Właś- nie dlatego tak ważna staje się rola szkoły jako miej- sca, które kształtuje zdrowe nawyki i uczy, jak dbać o siebie w dynamicznie zmieniającym się świecie. Przyjrzyjmy się więc, jak szkoła może stać się miejscem, w którym holistyczna edukacja dla zdro- wia przekształca życie młodych ludzi, przygoto- wując ich do radzenia sobie z wyzwaniami współ- czesnego świata. Przypomnijmy, że każdy aspekt zdrowia – fi- zyczny, psychiczny i społeczny – jest równie istotny, ponieważ razem tworzą spójną całość. Nie można cieszyć się pełnym dobrostanem psychicznym bez troski o ciało, z drugiej strony dobre relacje spo- łeczne wpływają na nasze samopoczucie emocjo- nalne. Warto zacząć jednak od zdrowia fizycznego, które stanowi fundament naszej codziennej energii i sprawności. To ono pozwala nam aktywnie uczest- niczyć w życiu, a jednocześnie wpływa na kondycję psychiczną i jakość relacji międzyludzkich.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker