60
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
KATARZYNA PANKOWSKA-JURCZYK
stworzyć przestrzeń do rozmowy i zaoferować wsparcie. Do takich sygnałów mogą należeć: nagłe pogorszenie wyników w nauce, wycofanie z kon- taktów rówieśniczych, zmiany nastroju, nadmierna drażliwość lub apatia, częste nieobecności, zmiana wyglądu (np. zaniedbanie higieny), spadek energii, a także niepokojące treści w wypowiedziach ust- nych lub pisemnych (np. wyrażanie braku sensu życia lub poczucia beznadziei). Zwracanie uwagi na te symptomy może pomóc w szybkim udzieleniu pomocy i zapobieganiu poważniejszym problemom emocjonalnym. Równie istotne jest uczenie młodych ludzi, jak radzić sobie ze stresem i trudnymi emocjami. Szkoła powinna przygotowywać nie tylko do egzaminów, ale także do życia, pokazując uczniom, jak dbać o swoje samopoczucie. Proste techniki relaksa- cyjne, ćwiczenia oddechowe czy krótkie przerwy na regenerację mogą znacząco pomóc w opa- nowaniu stresu i rozładowaniu napięcia. Treningi uważności ( mindfulness ), chwila oddechu przed sprawdzianem czy ćwiczenia rozluźniające (np. świadome rozluźnianie kolejnych partii mięśni) na początku lekcji mogą stać się codzienną praktyką. Nawet lekcje wychowania fizycznego czy zajęcia artystyczne można wzbogacić o aktywności, które pomagają rozładować napięcie, jak joga, muzyka czy malowanie. Dobrym rozwiązaniem są także przerwy śródlekcyjne – krótki moment na ruch (np. przeciąganie się, krążenie ramion, skakanie w miej- scu czy taniec rozluźniający do ulubionej muzyki) – pozwala uczniom złapać równowagę i odświeżyć umysł przed dalszą nauką. Zdrowie psychiczne to także relacje – poczu- cie akceptacji i przynależności jest kluczowe dla dobrego samopoczucia. Szkoła powinna dbać o dobrą atmosferę, przeciwdziałać przemocy i pro- mować kulturę wzajemnego szacunku. Może to rea- lizować poprzez regularne zajęcia wychowawcze poświęcone komunikacji bez przemocy, rozwiązy- waniu konfliktów i rozwijaniu empatii, a także przez wdrażanie programów profilaktycznych, takich jak np. „Szkoła bez przemocy”. Cennym wsparciem są także debaty, warsztaty i dni tematyczne poświę- cone tolerancji, różnorodności i otwartości.
Równie ważna dla zdrowia psychicznego jest odpo- wiednia organizacja nauki – nadmiar obowiązków szkolnych często prowadzi do chronicznego stresu, dlatego warto szukać rozwiązań, które pozwolą uczniom efektywnie się uczyć bez poczucia przy- tłoczenia, np. przez bardziej elastyczny system oceniania czy ograniczenie liczby sprawdzianów w tygodniu. Nie można też zapominać o dorosłych – na- uczyciele i rodzice mają ogromny wpływ na zdro- wie psychiczne młodzieży. Nauczyciele nierzadko doświadczają wypalenia zawodowego, a rodzice nie zawsze wiedzą, jak wspierać swoje dzieci w trud- nych momentach. Dlatego szkoły powinny orga- nizować warsztaty, grupy wsparcia i konsultacje, które pomogą dorosłym lepiej rozumieć emocje młodzieży oraz zadbać o własny dobrostan. Dbanie o zdrowie psychiczne uczniów to nie dodatek do edukacji – to jej nieodłączna część. Szkoła powinna być miejscem, które nie tylko wymaga, ale także uczy, wspiera i pomaga młodym ludziom budować odporność psychiczną na całe życie.
Ale to nie koniec – równie ważnym aspektem zdrowia jest sfera społeczna.
Najważniejsze czynniki wpływające na zdrowie społeczne to: umiejętność dostosowania się do środowiska, w którym żyjemy, socjalizacja (uspo- łecznienie) polegająca na usamodzielnieniu się, stopniowym uniezależnieniu od rodziców i przy- stosowaniu do życia w grupie społecznej; zdoby- wanie kompetencji do realizowania potrzeb i celów (zarówno osobistych, jak i grupy); radzenie sobie z konfliktami w grupie; branie udziału w życiu spo- łecznym jakiejś grupy, np. koleżeńskiej, sportowej, artystycznej, kulturalnej, wolontariackiej, samopo- mocy społecznej lub związanej z naszymi innymi zainteresowaniami, pasjami lub potrzebami; peł- nienie ról społecznych; umiejętność współpracy i współdziałania.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker