67
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
DIETA PLANETARNA – DIETA DLA ZDROWIA I KLIMATU
Marnowanie żywności dotyczy także placówek oświatowych. Żywienie zbiorowe w szkołach zwią- zane jest niestety z dużą ilością wyrzucanej żyw- ności. Żywność w stołówce szkolnej marnowana jest na każdym etapie wytwarzania posiłków, czyli wyrzucana jest żywność wyprodukowana oraz żyw- ność wydana, czyli tzw. resztki talerzowe. Dopiero niedawno zaczęto zwracać uwagę na problem mar- nowania żywności w żywieniu zbiorowym w szko- łach i przedszkolach. Oprócz kwestii środowisko- wych, etyczno-społecznych oraz finansowych dochodzi jeszcze niezwykle istotny aspekt eduka- cyjny. Dziecko, które nie zje posiłku, widzi jak jest on wyrzucany. Należy podejmować działania, aby obiad w szkole był zjadany przez uczniów. Edukacja dzieci i młodzieży dotycząca ochrony środowiska powinna być oparta na budowaniu świadomości i właściwych postaw w konkretnych działaniach praktycznych, w tym niemarnowaniu jedzenia. Wyrzucanie jedzenia to również marnowanie wody. Do wyprodukowania każdego produktu żyw- nościowego potrzeba wody. Do wyprodukowania 1 kg mięsa zużywa się średnio 10-30 tys. litrów wody, 1 kg ziemniaków – 300 litrów, 1 kanapki – 70 litrów wody. Wyrzucając jedzenie, marnujemy także wodę 7 .
trwać minimum 15 minut. Zjedzenie posiłku, jakim jest drugie śniadanie, powinno odbywać się w spo- kojnej atmosferze, najlepiej w sali lekcyjnej lub innym wyznaczonym miejscu. Warunki, w których uczeń spożywa posiłek, są tak samo ważne jak to, co na talerzu. Uczeń, który nie zjadł drugiego śniadania lub obiadu, gorzej funkcjonuje w szkole, ma prob- lemy z koncentracją, przyswajaniem wiedzy, a także z relacjami z rówieśnikami. Uczeń głodny będzie sięgał po niekorzystne dla niego przekąski, takie jak słodycze, słone produkty czy słodkie napoje.
Wybór szansą na niemarnowanie jedzenia
Dobrą praktyką jest dawanie uczniom wyboru od- nośnie do np. rodzaju warzyw, owoców czy formy podania posiłku (np. drugie danie z sosem czy bez sosu, ziemniaki czy kasza). Uczeń chętniej zje to, co sam wybierze. Możliwość wyboru nawet w ograni- czonym zakresie, np. dwóch rodzajów warzyw czy produktów zbożowych zwiększa szansę na to, że posiłek będzie zjedzony. Kolejnym warunkiem, który powinien być speł- niony, aby nie marnować jedzenia w szkole, jest estetyka podawania posiłków, jego atrakcyjność smakowa i wizualna.
JAK NIE WYRZUCAĆ JEDZENIA W SZKOLE?
Dobre praktyki w stołówce szkolnej
• Zwiększenie ilości warzyw i owoców. Uczniowie mają wybór z dwóch lub trzech rodzajów warzyw. • Korzystanie z sezonowych warzyw i owoców, a także z regionalnych produktów. • Zwiększenie ilości posiłków z wykorzystaniem produktów zbożowych pełnoziarnistych. • Podawanie, przynajmniej dwa razy w tygodniu, potraw z nasion roślin strączkowych. • Ograniczenie spożycia mięsa i produktów mięsnych – na początek przynajmniej jeden obiad jest bezmięsny. Doskonałą alternatywą dla posiłków mięsnych są potrawy z nasion roślin strączkowych. • Ograniczanie ilości cukru przy przygotowywaniu posiłków.
Marnowanie żywności w szkołach jest problemem wymagającym podjęcia działań przez całe środo- wisko szkolne: intendentów, pracowników kuchni, dyrektora placówki, nauczycieli, rodziców oraz uczniów. Problem wyrzucania żywności w szkole dotyczy przede wszystkim organizacji żywienia w placówce.
Odpowiednio długie przerwy
Trudno wymagać od ucznia, aby zjadł obiad, gdy nie ma na to wystarczająco dużo czasu. To samo doty- czy organizacji przerwy śniadaniowej, która powinna
7 Banki Żywności, Nie marnuj…, ibidem.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker