75
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
WPŁYW MIKROBIOMU NA DOBROSTAN CZŁOWIEKA W KONTEKŚCIE ZDROWIA FIZYCZNEGO I PSYCHICZNEGO. PROGRAMOWANIE ZDROWIA NA PRZYSZŁOŚĆ.
lipopolisacharydów (LPS), a przez to na uogól- niony stan zapalny, sprzyjający nadciśnieniu tętni- czemu. Nieprawidłowy mikrobiom związany jest z wytwarzaniem mniejszej ilości krótkołańcucho- wych kwasów tłuszczowych (SCFA). Ze względu na występowanie receptorów dla krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) również na komór- kach mięśni gładkich naczyń krwionośnych i na komórkach zwojów współczulnego układu nerwo- wego, sugeruje się przeciwnadciśnieniowe właści- wości krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych. 4. WPŁYW MIKROBIOMU NA ROZWÓJ CHORÓB AUTOIMMUNOLOGICZNYCH Szczególną uwagę należy poświęcić wpływowi nie- prawidłowego mikrobiomu na rozwój chorób auto- immunologicznych, takich jak m.in. choroba Hashi- moto, choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelit, cukrzyca typu I, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, stwardnienie rozsiane, będących wyni- kiem zaburzeń w obrębie układu odpornościowego, który błędnie rozpoznaje własne komórki i tkanki jako obce, co prowadzi do ich atakowania i nisz- czenia. Wpływ na ten stan mają czynniki środowi- skowe, takie jak dieta, stres, narażenie na toksyny. W procesie autoimmunizacji znaczną rolę może odgrywać zjawisko mimikry molekularnej, które polega na homologii i podobieństwie strukturalnym, serologicznym i funkcjonalnym pomiędzy anty- genami patogennych drobnoustrojów a tkankami organizmu. Prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego zależne jest od mechanizmów tolerancji immunologicznej, zapobiegających ata- kowaniu własnych tkanek organizmu. Kluczową rolę w regulacji układu odpornościo- wego odgrywa mikrobiom jelitowy. Reguluje on homeostazę, a także rozwój komórek odpornoś- ciowych. Zaburzenia jego składu mogą prowadzić do nadreaktywności układu immunologicznego i sprzyjać rozwojowi chorób autoimmunologicz- nych. Coraz więcej badań wskazuje na to, że rozwój chorób autoimmunologicznych może być wyni- kiem zaburzenia składu i funkcji mikrobiomu, który
moduluje zarówno wrodzoną, jak i nabytą część układu odpornościowego i ma fundamentalne znaczenie dla rozwoju tkanki limfatycznej związa- nej z jelitami (GALT), w której znajduje się ponad 70% komórek całego układu odpornościowego. GALT ma ogromne znaczenie w rozwoju toleran- cji na własne antygeny. Bakterie jelitowe produkują krótkołańcuchowe kwasy tłuszczowe (SCFA), któ- rych stężenie dodatnio koreluje z liczbą limfocy- tów T regulatorowych, które odgrywają kluczową rolę w tłumieniu procesów autoimmunizacyjnych. Prawidłowy mikrobiom pomaga w utrzymaniu równowagi między limfocytami prozapalnymi a regulatorowymi. Dysbioza może doprowadzić do nadmiernej aktywacji limfocytów sprzyjających stanom zapalnym i utracie tolerancji immunolo- gicznej, co jest charakterystyczne dla chorób auto- immunologicznych. Ponadto mikrobiom bierze udział w utrzymaniu integralności bariery jelitowej, a dysbioza prowadzi do wzrostu jej przepuszczalno- ści, tzw. zespołu nieszczelnego jelita, co umożliwia przedostawanie się antygenów i toksyn do krwio- biegu. Powoduje to wzmożoną aktywację układu odpornościowego i przewlekły ogólnoustrojowy stan zapalny, który może przyczyniać się do roz- woju chorób autoimmunologicznych. Ochrona mikrobiomu poprzez odpowiednią dietę, dbanie o odpowiedni tryb życia, niestosowanie leków bez potrzeby i unikanie substancji toksycz- nych może odegrać kluczową rolę w profilaktyce i leczeniu chorób zarówno autoimmunologicz- nych, jak i cywilizacyjnych oraz metabolicznych. 5. WPŁYW MIKROBIOMU NA ZDROWIE PSYCHICZNE CZŁOWIEKA Prawdą jest, że dobrostan fizyczny człowieka bar- dzo silnie oddziałuje na jego psychikę. Znajduje to potwierdzenie w znanym powiedzeniu: „W zdro- wym ciele zdrowy duch”. Jeśli jesteśmy zdrowi, to bardziej optymistycznie patrzymy na świat, co wpły- wa na nasz dobrostan psychiczny.
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker