7
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
HOLISTYCZNY MODEL ZDROWIA W DYNAMICE WSPÓŁCZESNEJ RZECZYWISTOŚCI
zagrożenie porażką i odrzuceniem. Ogólnie można stwierdzić, że najczęściej występujące przyczyny zaburzeń emocjonalnych u dzieci i młodzieży to: • przewaga postawy oceniającej i nakazująco- -zakazującej w rodzinie i w szkole (nadmierne wymagania rodziców/nauczycieli, częsta kry- tyka, brak zadowolenia z dziecka); • nadopiekuńczość rodziców, wyręczanie w obo- wiązkach domowych i szkolnych (rodzice sami siebie określają jako udręczone ofiary systemu edukacyjnego, towarzysząc dzieciom w nauce z każdego przedmiotu, kontrolując każdą lekcję i relacje koleżeńskie); • bezradność i zagubienie w roli rodzica (dzieci są odbierane jako obciążenie obowiązkami ogra- niczającymi rozwój osobisty rodzica, obciążają- cymi finansowo i pozbawiającymi przyjemności życiowych, np. podróży, spotkań towarzyskich, rozrywek itp.); • problemy zdrowotne w rodzinie, choroby prze- wlekłe, psychiczne, uzależnienia itp. (rodzice nie są w stanie pełnić swojej rodzicielskiej roli, są nieobecni w procesie wychowawczym, sami wymagają opieki, stwarzają sytuacje zagrożenia bezpieczeństwa dziecka); • ogólna bezradność życiowa rodziców, trudno- ści materialne lub ciągła frustracja towarzysząca podążaniu za sukcesem (rodzic w stałym stresie, ambitny, niezaspokojony w spełnianiu własnych potrzeb i oczekiwań, skoncentrowany na sobie); • przyjmowanie przez rodziców wzorców zacho- wań i postępowania zalecanych w mediach społecznościowych (bezkrytyczna akceptacja cudzych przekonań, zasad i norm, przyjmowanie ich jako własnych, co zmusza do funkcjonowa- nia na nadmiernym poziomie kontroli samego siebie, swoich bliskich i otoczenia); • uleganie przez rodziców modom i presji wybra- nych grup społecznych (ciągłe porównywanie się i stres sprostania oczekiwaniom innych osób, wysokie ryzyko przedmiotowego traktowania dziecka i siebie samego).
Wzmacnianie zdrowia psychicznego i funkcjono- wania społecznego dziecka dotyczy więc pracy z całym środowiskiem rodzinnym i szkolnym. Ważna jest tu koordynacja podejmowanych dzia- łań różnych specjalistów, od pediatry, poprzez psy- chologa, pedagoga, wychowawcę, aż do psychia- try. Stwarza to szansę pracy z całą rodziną. Zmiana postaw rodzicielskich, rozwiązywanie własnych problemów emocjonalnych oraz wprowadzanie nowych zasad funkcjonowania w rodzinie przyno- szą szybkie rezultaty poprawy zdrowia psychicz- nego całej rodziny. 5. WPŁYW TECHNOLOGII CYFROWYCH NA ZDROWIE PSYCHOFIZYCZNE Komunikowanie się jest podstawą nawiązywania interakcji społecznych, budowania więzi emo- cjonalnych, kształtowania postaw wobec samego siebie, otaczającego świata i ludzi. Kontakt z drugą osobą pomaga określać samego siebie i budować własną tożsamość. Od momentu urodzenia powią- zania z bliskimi osobami zakreślają coraz szersze kręgi: od rodzica, poprzez rodzinę, przyjaciół, kole- gów, znajomych, aż do grup i układów społecznych. W czasach internetu, portali społecznościowych, platform informacyjnych, usługowych itp. inter- akcje ludzkie zredukowały się zdecydowanie do kontaktów pośrednich, poprzez uniwersalny kanał elektroniczny. Stały się bezosobowe, bez możli- wości wymiany emocjonalnej między rozmów- cami. Słowo w przestrzeni internetowej pozostało samotne, sprzyja więc dowolności interpretacji, wieloznaczności, a w końcu zagubieniu. Najbardziej podatne na wpływ przypadkowych informacji są dzieci i młodzież, ponieważ są w procesie poszuki- wania i budowania własnej tożsamości. Oczywiście ma to znaczenie dla ich zdrowia i funkcjonowania w życiu codziennym. Ludzie coraz częściej korzystają z internetu i sztucznej inteligencji. Poszukują tam różnorod- nych informacji, rozwiązań problemów edukacyj- nych, wychowawczych, zdrowotnych, rozrywki,
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker