90
Meritum 1-2 (76/77) 2025 Mazowiecki Kwartalnik Edukacyjny
MACIEJ KOSIERADZKI EDYTA KARPETA
Poltransplant ustala ze szpitalem dawcy godzinę pobrania. Do ośrodków transplantacyjnych zostają wezwani biorcy, a zespoły transplantacyjne uda- ją się na pobranie narządów: w przypadku dawcy wielonarządowego są to często dwa 3-osobowe zespoły chirurgiczne do pobrania narządów jamy brzusznej, zespół kardiochirurgów pobierających serce oraz zespół chirurgów, którzy pobiorą płuca, a także osoba z banku tkanek, jeśli pobierane są ro- gówki lub inne tkanki. Pobranie narządów z grub- sza polega na wypłukaniu ich przez układ tętniczy (w wątrobie również przez układ żyły wrotnej) z krwi specjalnym zimnym płynem, tak aby zachować jak najdłużej zapasy energetyczne komórki i nie dopuś- cić do wykrzepienia krwi w drobnych naczyniach narządów. Narządy pakuje się sterylnie do termo- stabilnych pojemników i transportuje odpowiednio oznakowane w temperaturze 0-4 °C do ośrodka transplantacyjnego. Nerka może przebywać w ta- kich warunkach nawet ponad 24 godziny, wątroba do 15 godzin, natomiast serce musi zostać prze- szczepione w czasie krótszym niż 6 godzin. Ranę po pobraniu narządów zamyka się starannie, tak jak po każdej operacji u żywego człowieka. Ustawa transplantacyjna mówi o przywróceniu zwłokom godnego wyglądu, co w przypadku kilku dokona- nych w Polsce przeszczepień twarzy nie było proste.
Po sporządzeniu opisu operacji zespoły pobiera- jące opuszczają szpital dawcy i razem z narządami przemieszczają się, najczęściej karetką pogotowia, czasem śmigłowcem lub samolotem, do ośrodka transplantacyjnego (ryc. 2). Donacja narządów jest procesem niezwykle wrażliwym społecznie: większe zaufanie i zadowo- lenie z opieki zdrowotnej w ogóle skutkuje więk- szą liczbą donacji, każdy spadek zaufania przynosi dramatyczny spadek donacji. W badaniach opinii społecznej prowadzonych przez CBOS w 2016 roku, ponad 90% obywateli w Polsce popiera transplan- tację jako metodę leczenia, 80% zgadza się, by po ich śmierci pobrane zostały narządy do przeszcze- pów, ale tylko 75% kiedykolwiek rozmawiało o tym z rodziną. Mimo że połowa badanych popiera kon- cepcję domniemanej zgody na donację narządów, jedynie 20% Polaków wie, że ma ona zastosowanie w naszym prawie, a rodzina nie decyduje o pobra- niu narządów. Sprzeciwy, zarówno w badaniach ankietowych, jak i w prawdziwym życiu, nie są zbyt częste – dotyczą około 10-15% zmarłych. Niezwy- kle rzadko zdarza się nam odstępować od dawstwa z powodu sprzeciwu zarejestrowanego w Central- nym Rejestrze Sprzeciwów, najczęściej materiali- zuje się on w postaci dokumentu sporządzonego
Rycina 2. Etapy procesu dawstwa narządów od osób zmarłych
* alokacja to rozdzielanie/dystrybucja narządów
Made with FlippingBook - Online Brochure Maker