Nazad na sadržaj
Najšira definicija intersubjektivnosti u skorijim izdanjima evropskih i severnoameričkih psihoanalitičkih rečnika (Ahtar, 2009, Okinklos i Samberg, 2012, Skelton, 2006) naglašava višestruku i višeslojnu recipročnu dinamsku interakciju među ljudima koja se bazira na njihovim (svesnim, predsvesnim i/ili nesvesnim) subjektivnim iskustvima i različitim, obostrano prožimajućim i transformišućim, aspektima takvih angažovanja, kako u ranom razvoju tako i u psihoanalitičkom dijalogu. Iako definicija intersubjektivnosti ne postoji u novom psihoanalitičkom rečniku u Latinskoj Americi (Borenstejn, 2014), pojmovi koji se tiču psihoanalitičkog polja, nesvesne komunikacije i teorije komunikacije takođe oslikavaju slične aspekte intersubjektivne interaktivnosti. Savremena objašnjenja francuskog intersubjektivizma (Tesje – Tessier, 2014 a, b) naglašavaju ʼnesvesnog subjektaʼ i njegovo formiranje u odnosu na ʼstvarnog drugogʼ, subjekat i objekat. Ovaj prikaz predstavlja intersubjektivnost kao vodeću psihoanalitičku orijentaciju, kao i sve izraženiji aspekt psihoanalitičkog mišljenja i rada, koji je na različite načine prisutan u mnogim psihoanalitičkim pravcima širom sveta.
II. ŠIRI FILOZOFSKI, SOCIOISTORIJSKI, TEORIJSKI I KLINIČKI KONTEKST
II. A. Filozofski koreni Ideje intersubjektivnosti su se rađale postepeno u različitim disciplinama i kod različitih autora. Prvo u filozofiji , kao reakcija protiv Dekartovog subjektivizma samopostojanja uma, pre četiri veka. Dva veka kasnije, Hegelova fenomenologija uma bazirana na samosvesnosti, isplivava u sklopu intersubjektivnosti u rudimentarnom obliku. U fenomenologiji Edmunda Huserla, Frojdovog savremenika, intersubjektivnost je postala specifičan fokus filozofskog istraživanja. Počevši od dualizma uma i tela Renea Dekarta (1596–1660), zapadna filozofija bila je preokupirana problemom subjektivnosti. Kartezijanska subjektivnost podrazumeva izolovani um, sposoban da bude siguran samo u sopstveno postojanje, mišljenje i samosvesnost. Dekart je izmislio koncept subjekta kao samodovoljne monade, gde je sve drugo podložno preispitivanju. Tek 200 godina kasnije, Georg Vilhelm Fridrih Hegel (1770–1831) doveo je ovaj koncept u pitanje. Za Hegela, subjektivnost ili samosvest zahteva susret sa drugim. U svojoj dijalektici gospodara – roba, samosvest proizilazi iz borbe između dve individue koje shvataju da zavise jedna od druge: bez međusobnog prepoznavanja nijedna strana ne može da postigne odgovarajuću samosvest. Uočljiva je promena od kartezijanskog solipsističkog modela jedne osobe do hegelijanskog dijadnog dvoosobnog modela uma. Edmund Huserl (1859–1938), osnivač ʼtranscendentalne fenomenologijeʼ, posvetio se pitanju intersubjektivnosti: kako pojedinac stiče
115
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online