Nazad na sadržaj
Šandor Ferenci Ferencijev rad (Ferenci, 1949; Dipon – Dupont , 1988) je značajno uticao na razvoj teorija koje naglašavaju intersubjektivne dimenzije psihoanalitičkog rada, uključujući i naglasak na uzajamnosti, odigravanju i dvostranosti psihičkih procesa (Bas, 2015, 2009; Aron i Haris, 2010). Njegov kratki eksperiment uzajamne analize, opisan u njegovom kliničkom dnevniku (1988), u istoriji psihoanalize predstavlja najradikalniji primer intersubjektivne terapije u potpunosti. Ferenci je bio zajednički preteča dvema grupama: britanskoj nezavisnoj grupi (Parsons, 2009) i američkoj relacionoj grupi (Bas, 2009), koje su imale značajnu ulogu u primeni intersubjektivnih ideja u psihoanalizi. Pristup kliničkom dnevniku (Dipon, 1988) i korespondenciji između Frojda i Ferencija otkrio je zajedničku osetljivost, duboko usađenu u istoriju psihoanalitičkih ideja. Ferencijeve ideje o analitičkom odnosu – analitičar kao stvarna osoba (subjekat) u stvarnom odnosu, kao i objekat transfernog odnosa – ponudio je mogućnost da se sa pacijentom izgradi novi početak, ulazeći u dotada neistraženi potencijal za rast i promenu. Američka interpersonalna škola i relaciona škola kojaje usledila, razvile su kliničku perspektivu u skladu sa Ferencijevim otkrićima, koje su u centar postavile radikalno priznanje da je analitičar neizostavno i učesnik u mešavini procesa sa pacijentom, da kokreiraju njihovo zajedničko analitičko iskustvo kao poseban odnos između njihova dva subjektiviteta, njihovih svesnih i nesvesnih iskustava. Naglašavali su da su transfer i kontratransfer neminovno komplementarni, gde jedan proizvodi drugog u beskonačnu Mebijusovu traku1 uzajamnog uticaja i transformacija, čije istraživanje u analitičkom odnosu može dovesti do dobrih rezultata. Analitičar je bio učestvujući posmatrač, stoga je njegova stvarna ličnost i idiosinkratičan način bivstvovanja i povezivanja sa pacijentom formirao važne dimenzije analitičkog iskustva, koje intersubjektivna tačka gledišta smatra centralnim. Ove ideje je Ferenci, takođe, već predvideo, uvidevši centralnost kontratransfera kao uzajamno komplementarnog u oblikovanju transfera. On je razlikovao ulogu recipročnog uticaja u analitičkom odnosu i ključnu ulogu analitičarevog prepoznavanja sopstvenog uticaja na pacijenta, što je smatrao važnim faktorom za poboljšavanje neminovnih jatrogenih rizika retraumatizacije. Ferenci je naglasio implikacije prepoznavanja analitičara kao stvarne osobe za analitički trening (ideje koje su preuzeli Ferbern, Gantrip i Balint u britanskoj školi, a Tompson, Volstajn, Singer, Levenson i drugi u američkoj školi). Ferenci je primetio da pacijent uviđa i najmanje nijanse analitičarevog ponašanja i na njih reaguje. Prema Ferencijevom zapisu u Kliničkom dnevniku, 1932. (u: Dipon, 1988), pacijent „iz malih gestova (način pozdravljanja, rukovanje, ton glasa, stepen živahnosti, itd.) detektuje prisustvo osećanja” (ibid, str. 11), koje pacijentu otkrivaju o analitičaru više nego što analitičar
1 Mebijusova traka je površina koja nastaje od pravougaone trake tako što se jedna stranica zarotira za 180 stepeni i zalepi sa naspramnom stranicom. Ona ima samo jednu stranu i jednu graničnu komponentu. Takođe, predstavlja osnovni primer neorijentabilne površi.
129
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online