Nazad na sadržaj
lično, sa svojim konceptom ʼnovog početkaʼ – naglasak stavljaju na dinamske i emocionalne faktore (Balint, 1935, str. 190). Ferencijev rani rad o „Introjekciji i transferu” (1909) nagovestio je razvoj viđenja kontratransfera analitičara kao pomoćnog oruđa u interakciji sa transferom analizanda. Ferenci je smatrao da su afektivne reakcije svih vrsta, čak i ljubav prema traumatizovanom pacijentu, potencijalni pokretači psihičkih promena . Njegov stav o analitičaru kao ʼučesniku posmatračuʼ i njegova ʼfleksibilna tehnikaʼ (Ferenci, 1928) mogu se smatrati istorijskim prethodnicima svih kasnijih viđenja kontratransfera kao ko-konstrukcije i ko-stvaranja , gde je subjektivno iskustvo analitičara važno i smatra se da je deo analitičkog tretmana na više načina. Iako su priznati kao neobično kreativni i kontinuirano uticajni, posebno u analitičkom radu sa traumatizovanim pacijentima (Papiasvili, 2014), Ferencijevi stavovi o kontratransferu, kao i njegova primena fleksibilne tehnike, ipak su, kako ih je saosećajno, a opet strogo prikazao Balint (1966), od samog početka bili smatrani kontroverznim i pomalo preteranim. Radikalnija viđenja ove perspektive pojavila su se kasnije, u radu severnoameričkog analitičara Harolda Serlsa ( Harold Searles , 1959, 1979), koji je insistirao na tome da čak i erotski kontratransfer (kada analitičar razvija seksualnu zainteresovanost za pacijenta) može da izazove snažne psihičke promene kod pacijenta. Stav o kontratransferu kao dragocenom oruđu u terapiji postaje eksplicitan u radu Pole Hajman 1950. godine. Počevši od isticanja važnosti analitičarevih osećanja prema pacijentu, osnovna pretpostavka Pole Hajman u vezi sa kontratransferom bila je da „nesvesno analitičara razume nesvesno pacijenta. Ova duboka veza izlazi na površinu u formi osećanja koje analitičar primećuje u odgovoru na pacijenta, u svom ʼkontratransferuʼ” (Hajman, 1950, str. 82). Analitičar treba da koristi svoju emocionalnu reakciju na pacijenta – kontratransfer – kao ključ za razumevanje skrivenih značenja; on mora biti u stanju da „zadrži emocije koje su se uskomešale... i da ih ne prazni (kao što to pacijent radi), kako bi mogao da ih podvrgne analizi” (1950, str. 81- 82). Dakle, prema Poli Hajman, analitičarev kontratransfer je instrument za istraživanje pacijentovog nesvesnog , jedan od najvažnijih alata analitičkog rada: međutim, uslov za njegovu analitičku upotrebu je da bude prepoznat kao takav, a ne proživljen. Formulacije Pole Hajman (1960, 1982) o kontratransferu postale su dominantne i uticajne širom mnogih psihoanalitičkih pravaca. Tako dolazimo do ʼ pogleda dve osobe ʼ na kontratransfer, gde se naglašava da je kontratransfer, pored transfera ostataka ranijih nesvesnih stanja sa analitičara na pacijenta, delom i rezultat interakcije između analitičara i analizanda. U ovom širem smislu, pojam kontratransfer se odnosi na sva osećanja , fantazije i iskustva svih vrsta terapeuta prema pacijentu, a ne samo na ona proistekla iz njegovih nesvesnih nagona i anksioznosti, unutrašnjih objekata i prošlih veza. Ovo prošireno viđenje kontratransfera uporedo se razvijalo i kod još nekih uglednih mislilaca, kao što su, na primer, Donald Vinikot (1949) u Engleskoj i Hajnrih Raker u Argentini (1948, 1953, 1957, 1968). Ovaj paralelni razvoj u Engleskoj i Latinskoj Americi primetio je Orasio
88
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online