Nazad na sadržaj
Ipak, Frojd je izneo određene primedbe za koje se može smatrati da predviđaju pogled na kontratransfer kao terapeutsko sredstvo pomoću koga analitičar može da vidi ili oseti neki deo pacijentovog nesvesnog. Napisao je da „analitičar mora da se prilagodi pacijentu kao što se telefonski prijemnik prilagođava mikrofonu koji odašilje signal. Baš kao što prijemnik pretvara električne oscilacije nazad u zvučne talase, ... tako je i doktorovo nesvesno u stanju da, iz derivata nesvesnog koji su mu preneti, rekonstruiše to nesvesno koje je determinisalo pacijentove slobodne asocijacije” (1912, str. 115-116). Štaviše, dok je razrađivao svoje viđenje nesvesnih procesa, Frojd (1915) je posebnu pažnju obratio ne samo na pacijentovu nesvesnu dinamiku, već izričito i na analitičarevo nesvesno u analitičkoj situaciji. Jasno je naglasio činjenicu da su svesni i nesvesni psihički procesi pacijenta i analitičara duboko isprepletani . Eni Rajh je 1951. istakla poseban aspekt ove ideje: pacijent za analitičara može predstavljati „objekat iz prošlosti na koji se projektuju prošle želje i osećanja” (1951, str. 26). S obzirom da je transfer sveprisutan, očekuje se da će analitičari imati transfere prema svojim pacijentima iste vrste kao što će i pacijenti imati prema njima. (Osećanja će mahom biti nesvesna, kako za pacijenta tako i za analitičara). Ovo je takođe ilustrovano primedbom u „Dovršena i beskrajna analiza” (1937b) gde Frojd naglašava kako stalni kontakt sa pacijentovim potisnutim sadržajima može pobuditi nagonske potrebe kod analitičara, koje bi inače ostale potisnute; to čak može predstavljati „opasnost” za analitičara, te je periodična samoanaliza neophodna (1937b, str. 249). U poređenju sa prethodnom tvrdnjom, ovo očito predstavlja različit aspekt odnosa između pacijenta i analitičara; reakcije na pacijentovo nesvesno mogu da aktiviraju razne procese, pa čak i promene u analitičaru . Iako je kontratransfer ranije uglavnom posmatran kao rizik da analitičarev transfer na pacijenta može da spreči analitičara da ga nepristrasno procenjuje i ometa njegovu objektivnost, neutralnost i kliničku efikasnost, u kasnijoj Frojdovoj perspektivi, koja je rezultat kulminacije prethodnih, tek nagoveštenih ʼdrugačijihʼ pravaca u njegovim razmišljanjima, kontratransfer nije samo stvar intrapsihičkih procesa analitičara, već je rezultat interpsihičkih procesa; to je perspektiva koja definitivno nagoveštava kasniji razvoj.
II.B. Osnovna kontura šireg koncepta (kraj 1920-ih – početak 1950-ih u Mađarskoj, Engleskoj i Argentini)
Promena paradigme kontratransfera, od prepreke do alata , počela je kasnih 20-ih godina dvadesetog veka sa Šandorom Ferencijem ( Sandor Ferenczi , 1927, 1928, 1932) i njegovim dovođenjem u pitanje maksime psihoanalitičke neutralnosti (i apstinencije) kod traumatizovanih pacijenata, kao i uvođenjem ideje o poziciji analitičara više kao učesnika posmatrača . Majkl Balint (1935, 1950; Balint i Balint, 1939), Ferencijev učenik i prevodilac, potom je istakao razliku između ʼklasičnogʼ i ʼromantičnogʼ opisa ciljeva analitičkog tretmana. Dok ʼklasičniʼ autori, počev od Frojda, naglašavaju uspeh uvida, uzimajući u obzir ciljeve u vezi sa strukturalnim promenama u psihi radi jačanja Ega, ʼromantičniʼ autori – rani teoretičari objektnih odnosa, Ferenci i Balint
87
Made with FlippingBook - professional solution for displaying marketing and sales documents online