Ritam grada / Rhythm of the city
Brojni predmeti koje meštani iskopavaju i danas mogu
Ko je Smiljana? Smiljana Popov je novinarka, autorka i urednica naučno-popularnih TV serijala „Beograd za po- četnike“ i „Srbija za početnike“. „Beograd za po- četnike“ prva je TV emisija u Srbiji koja je ušla u obrazovni sistem. Po preporuci Sekretarija- ta za obrazovanje i dečju zaštitu grada Beo- grada, emisija se od 2016. godine kao dodatno nastavno sredstvo gleda u osnovnim i srednjim školama zbog doprinosa promociji i popularizaci- ji kulturnog nasleđa Beograda i Srbije. To je i misija Smiljane Popov – da Beograd upoznamo bolje da bismo ga više voleli.
Poslednji parfemdžija grada Najstarija parfemdžijska radnja u Beogradu jedna je od retkih u svetu, pa brojne svetske televizije dola- ze da snime malu fabriku mirisa u Ulici kralja Petra. Jer taj je stari zanat planetarno zaboravljen. Poslednji be- ogradski parfemdžija, gospodin Nenad Jovanov, odr- žava porodičnu tradiciju i pamti priče svojih starih. Na vratima te male fabrika mirisa, u Ulici kralja Petra 75, džentlmenski me dočekuje vremešni gospodin Jovanov. Njegova parfimerija „Sava“ ista je kao pre 70 godina. Da nije kalendara i električnog sata, po- mislili biste da ste u posleratnom Beogradu. Jer po- slednji parfemdžija u gradu virmane i danas kuca na očevoj pisaćoj mašini, kupljenoj u okupiranom Beo- gradu od nemačkog vojnika koji ju je zaplenio na fron- tu od Francuza. A kupovina ovde izgleda kao u proš- lom veku. Gospodin Jovanov dočekuje vas uvek u belom manti- lu, zvonce na vratima označava da je mušterija u rad- nji, a zaštitni znak najstarijeg beogradskog parfemd- žije je pumpica iz tridesetih godina prošlog veka, koja se više nigde ne proizvodi, a kojom vam ovaj stari Be- ograđanin mirise nanosi na različite delove ruke. Da nekoliko minuta odstoje na koži, pa da natenane ot- krijete koji se parfem najlepše slaže sa vašim senzibi- litetom i feromonima … Parfimerija „Sava“ počela je da radi daleke 1941. na Topličinom vencu. Za vreme okupacije kupovali su Beograđani kolonjske vode i pomade i u naturi, za pi- le ili deset jaja, priča mi Nenad sećanja svojih preda- ka. Posle nacionalizacije Nenadovi roditelji, Leposava i Dragoljub, otvorili su 1954. parfimeriju na današ- njoj adresi. Jednu od tada 23 radnje u gradu u kojima su ručno pravljeni kozmetička i mirisna sredstva. Ne- nad i danas u laboratoriji ručno pravi pudere i poma- de od prirodnih materijala bez emulgatora, na mašini čija kurbla seća na vreme kad je nestajalo struje. Par- femi su originalni, na točenje, ali po želji mušterije na- staju katkad i novi. I ruževi su se ovde nekad pravili, na mašini. Danas se ne isplate, kaže mi Nenad. Kao što je i ljubaznost postala neisplativa. A ljubaznost se ov- de neguje. Who is Smiljana? Smiljana Popov is a journalist, author and editor of the scientif- ic-popular TV shows Belgrade for Beginners and Serbia for Be- ginners. Her Belgrade for Beginners show is the first TV pro- gramme in Serbia to have been included in the education system. At the recommendation of the Secretariat for Ed- ucation and Children’s Welfare of the City of Belgrade, the show has been watched as an additional teaching resource in primary and secondary schools since 2016, thanks to its contribution to the promotion and popularisation of the cultur- al heritage of Belgrade and Serbia. That is also the personal mis- sion of Smiljana Popov: to enable us to get to know Belgrade more, so we will love it more.
se videti u Narodnom muzeju u Beogradu
The numerous artefacts that are still being unearthed by locals can be seen at the National Museum in Belgrade
Poslednji beogradski parfemdžija, Nenad Jovanov, održava porodičnu tradiciju i pamti priče svojih starih The last Belgrade perfumer, Nenad Jovanov, maintains a family tradition and still remembers the stories of his elders
The richest Roman silver mines
Najbogatiji rimski rudnici srebra Beogradska planina Kosmaj danas je jedno od voljenijih izletišta za beg iz grada u pri- rodu, no malo je poznato da su Kosmaj mnogo bolje poznavali rimski imperatori ne- go mi danas – bili su tu najbogatiji rimski rudnici srebra u čitavom carstvu! Na deseti- ne rudarskih okana i 5.000 rudarskih jama iz vremena starih Rimljana i danas spava po obroncima Kosmaja. To mi je bila jedna od najvećih avantura tokom snimanja „Be- ograda za početnike“. Rimsko carstvo je milione svojih stanovnika hranilo iz žitnice u Africi, dok je Mezija, odnosno današnja Srbija, bila provincija čuvena po rudama, piše rimski pravnik Sa- turnije iz 2. veka. Otuda se tada najveća vojska finansirala srebrom iz kosmajskih rud- nika. Toliko su bili važni da su bili pod direktnom upravom rimskog cara i carske kase, a zamislite koliko se ljudi iz čitave imperije, privučenih tom srebrnom groznicom, slilo ovde, u okolinu Singidunuma (kako se Beograd zvao za vreme Rimljana). Bio je ovaj beogradski, kosmajski Demesum neka vrsta antičkog eldorada. Eksploatacija je počela za vreme cara Trajana, a danas je teško zamisliti da je išče- zli rimski grad Demesum na Kosmaju bio važan centar rimske imperije u kojem je ži- velo do 80.000 ljudi. Ta je priča zaboravljena i zatravljena vekovima, a rastinje je sa- krilo ulaze u okna.
Belgrade’s Kosmaj mountain is today one of the most popular daytrip destinations for those fleeing the city in favour of nature. However, a little-known fact is that Roman emperors were much better acquainted with Kosmaj than we are today – as it was the location of the rich- est silver mines anywhere in the Roman empire! Dozens of mine shafts and five thousand min- ing pits dating back to the time of ancient Rome still slumber on the slopes of Kosmaj. That was one of my biggest adventures while filming the show Belgrade for Beginners. The Roman Empire fed millions of its inhabit- ants and subjects from granaries in Africa, while Moesia, i.e., today's Serbia, was a province fa- mous for its mineral ores, according to the writ- ing of Roman jurisconsult Saturninus from the 2 nd century AD. That’s why the then largest ar- my was financed with silver from the mines of Kosmai. They were deemed so important that they were under the direct administration of the Roman emperor and the imperial treasury. Just imagine how many people flocked here from across the empire, enticed by that silver fever, to the outskirts of Singidunum (as Belgrade was known during Roman times). This Belgrade, Ko- smaj’s Demesum, was a kind of ancient Eldo- rado. Exploitation began during the reign of Emperor Trajan, and it’s today difficult to imagine that Ko- smaj’s long-since vanished Roman city of De- mesum was an important hub of the Roman Empire that was home to up to 80,000 people. That story was forgotten and buried for centu- ries, with overgrown vegetation hiding the shaft entrances.
74 | Beograd » Belgrade
Belgrade » Beograd | 75
Made with FlippingBook interactive PDF creator